Przeróbka samochodu a podatek akcyzowy

Teza: Wykorzystywanie niezgodnie z jego przeznaczeniem wyłączenia spod opodatkowania akcyzą przewidzianego dla samochodów nieosobowych (CN 8704), do samochodów (8703), którym krótkotrwale zmieniono przeznaczenie na nieosobowe, prowadzi do nadużycia prawa. Krótkotrwała odwracalna przeróbka pojazdu nie może zniweczyć obowiązku zapłaty podatku według zasad narzuconych przez państwo w ustawie podatkowej.

Wprawdzie samochody osobowe nie są wyrobami akcyzowymi zharmonizowanymi, ale na mocy przepisów ustawowych, w zgodzie z przepisami wspólnotowymi (art. 1 ust. 3 dyrektywy horyzontalnej), prawodawca krajowy rozszerzył zakres funkcjonowania systemu zharmonizowanego podatku akcyzowego na te wyroby. Tak więc uprawnione jest, w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, stosowanie do tych produktów (samochodów osobowych) orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości, w szczególności w zakresie zapobiegania oszustwom i nadużyciom.

Krótkotrwała odwracalna przeróbka pojazdu nie może zniweczyć obowiązku zapłaty podatku według zasad narzuconych przez państwo w ustawie podatkowej. Przyjęcie odmiennego poglądu prowadziłoby do naruszenia przepisów Konstytucji, w szczególności art. 84 Konstytucji RP. Nie można zaaprobować w świetle wartości konstytucyjnych działań podatników nakierowanych na osiąganie indywidualnych korzyści finansowych nieprzewidzianych w konkretnych regulacjach prawnych.

SENTENCJA
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Marzenna Zielińska Sędzia NSA Zofia Borowicz Sędzia NSA Dariusz Dudra (spr.) Protokolant Paweł Gorajewski po rozpoznaniu w dniu 5 kwietnia 2016 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej spółki cywilnej "I." – Z.J., A.J. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w L. z dnia 22 stycznia 2014 r. sygn. akt I SA/Lu 1200/13 w sprawie ze skargi spółki cywilnej "I." – Z.J., A.J. na decyzję Dyrektora Izby Celnej w B. z dnia [...] sierpnia 2013 r. nr [...] w przedmiocie podatku akcyzowego 1. oddala skargę kasacyjną, 2. zasądza od spółki cywilnej "I." – Z.J., A.J. na rzecz Dyrektora Izby Celnej w B. 1800 zł (tysiąc osiemset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE
Wojewódzki Sąd Administracyjny w L. wyrokiem z dnia 22 stycznia 2014 r., sygn. akt I SA/Lu 1200/13 oddalił skargę I. s.c. Z.J., A.J. (dalej: strona skarżąca) na decyzję Dyrektora Izby Celnej w B. z dnia [...] sierpnia 2013 r. nr [...] w przedmiocie podatku akcyzowego.

Sąd I instancji stwierdził w uzasadnieniu, że zaskarżoną decyzją z dnia [...] sierpnia 2013 r. Dyrektor Izby Celnej w B. utrzymał w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Celnego w L. z dnia [...] maja 2013 r. określającą skarżącej zobowiązanie w podatku akcyzowym z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodu marki Mazda CX 7 o numerze nadwozia [...]. W uzasadnieniu organ odwoławczy stwierdził, że decydujące dla rozstrzygnięcia tej sprawy było ustalenie, czy sporny samochód w dacie nabycia wewnątrzwspólnotowego, tj. w dniu 29 kwietnia 2010 r., był samochodem osobowym, czy też samochodem ciężarowym. Dyrektor Izby Celnej uznał za prawidłowe ustalenia organu I instancji, że samochód ten posiada szereg cech charakterystycznych dla pojazdów zdefiniowanych kodem 8703. Bezspornie samochód został wyprodukowany jako osobowy, a zatem został zaprojektowany zasadniczo do przewozu osób. O takim jego przeznaczeniu świadczy zdaniem organu: występowanie 5 miejsc siedzących, obecność stałych punktów kotwiących i wyposażenia do zainstalowania siedzeń i wyposażenia zabezpieczającego, obecność tylnych okien wzdłuż dwubocznych paneli, obecność wahadłowych i podnoszonych drzwi z oknami na bocznych panelach i z tyłu, wyposażenie całego wnętrza pojazdu w sposób kojarzony z częścią pojazdu przeznaczoną dla pasażerów. Wprawdzie dokonane na terenie Niemiec zmiany konstrukcyjne pozbawiły ten samochód (na okres przejściowy) pewnych cech charakterystycznych dla samochodów osobowych, jak: brak tylnych siedzeń, pasów bezpieczeństwa, a także zastosowanie przegrody za przednimi siedzeniami, to jednak zmiany te nie miały charakteru trwałego, każda z tych zmian miała charakter odwracalny, co świadczy o ich tymczasowości. W ocenie Dyrektora Izby Celnej czynności przebudowy pojazdu polegające na demontażu drugiego rzędu siedzeń, demontażu wyposażenia bagażnika, tj. podłogi, miękkiej tapicerki, koła zapasowego i zamontowaniu przegrody za pierwszym rzędem siedzeń, w przestrzeni za przegrodą podłogi wyposażonej w matę antypoślizgową i haki do mocowania ładunków, nie pozbawiły spornego samochodu cech pojazdu zasadniczo przeznaczonego do przewozu osób. Zdaniem organu, gdyby o ciężarowym charakterze pojazdu decydowały elementy wynikające z dokonanych przeróbek technicznych, mogłoby dojść w praktyce do nadużyć przepisów poprzez próbę ingerowania we właściwości pojazdów przez ich użytkowników, celem ominięcia przepisów nakładających obowiązek podatkowy w podatku akcyzowym. Organ podatkowy prawidłowo zaklasyfikował wskazany pojazd do pozycji CN 8703 jako pojazd osobowy, a zatem jego nabycie wewnątrzwspólnotowe podlegało opodatkowaniu akcyzą.

W skardze na powyższą decyzję strona skarżąca zarzuciła naruszenie:
- art. 153 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), zwanej dalej p.p.s.a., tj. zlekceważenie przez organ drugiej instancji w toku ponownego rozpatrywania sprawy wskazań co do dalszego postępowania wyrażonych w wyroku WSA w L. z dnia 30 maja 2012 r. (sygn. akt. I SA/Lu 220/12), przez:
- niepełne wyjaśnienie stanu faktycznego i niepodjęcie wszelkich działań zmierzających do ustalenia, czy w dacie nabycia wewnątrzwspólnotowego, tj. w dniu 29 kwietnia 2010 r. pojazd Mazda CX 7 był samochodem osobowym,
- zaniechanie przeprowadzenia wnioskowanych przez skarżącą dowodów przy jednoczesnym braku uzasadnienia ich nieprzeprowadzenia,
- art. 120 oraz art. 121 § 1 i § 2, art. 122 oraz art. 187 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.), zwanej dalej: ord. pod., tj. rażące naruszenie zasady działania na podstawie przepisów prawa, zasady zaufania do organów postępowania oraz zasady informowania,
- art. 122, art. 180, art. 187 i art. 188 ord. pod. przez uchybienie obowiązkowi dopuszczenia jako dowód wszystkiego co mogłoby przyczynić się wyjaśnienia sprawy, jak również obowiązkowi zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego,
- art. 191 i art. 187 § 1 ord. pod. przez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów wyrażające się w:
- wadliwym i nieuprawnionym przyjęciu w oparciu o pisemne wyjaśnienia producenta pojazdu Mazda Motor Poland i oględziny z 10 czerwca 2011 r., że w chwili przemieszczenia samochodu na teren kraju miał on te same cechy co w chwili jego wyprodukowania;
- błędnym przyjęciu, że dokonane zmiany w pojeździe, którego przemieszczenia dokonała strona nie są zmianami trwałymi, a zatem nie zmieniły przeznaczenia pojazdu na pojazd zasadniczo przeznaczony do przewozu towarów;
- wadliwej ocenie i pominięciu wyjaśnień przedstawianych przez stronę co do stanu pojazdu w chwili jego sprowadzenia na teren kraju,
- wadliwym przyjęciu, że zgromadzony materiał dowodowy daje podstawę do uznania, że zasadniczym przeznaczeniem spornego pojazdu w chwili nabycia i przemieszczenia na teren kraju był przewóz osób, podczas gdy przeprowadzone dowody nie dają podstawy do takiego stwierdzenia,
- art. 210 § 1 pkt 5 i 6 ord. pod. przez nieustosunkowanie się w zaskarżonej decyzji do zarzutu wskazanego w odwołaniu, dotyczącego uchybienia w zakresie błędnego wskazania okresu, za który należą się odsetki od ewentualnej zaległości podatkowej.

W odpowiedzi na skargę, Dyrektor Izby Celnej w B. wniósł o jej oddalenie podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

Sąd I instancji oddalając skargę na powyższą decyzję przytoczył treść przepisów znajdujących zastosowanie w sprawie i stwierdził, że ustalenie zasadniczego przeznaczenia samochodu winno się odbywać w oparciu o całokształt okoliczności konkretnej sprawy, w tym w oparciu o dokumenty odnoszące się zarówno do okresu sprzed nabycia prawa rozporządzania jak właściciel, jak i po jego nabyciu. Nie chodzi przy tym o subiektywne przekonanie, czy nawet sposób faktycznego użytkowania konkretnego pojazdu, które zwłaszcza w przypadku samochodów osobowo – towarowych może być podwójne, lecz o obiektywne cechy samochodu pozwalające na stwierdzenie jego zasadniczego przeznaczenia, a więc głównego, dominującego charakteru. Szczególnie istotne w tym względzie jest przeznaczenie określonego pojazdu przez producenta, który tworzy konstrukcję danego pojazdu – zgodnie z odpowiednimi przepisami i normami w tym zakresie, odpowiadającą jego przeznaczeniu. Nie budzi też wątpliwości, że użytkownicy samochodów, decydując o sposobie korzystania z nich, mogą dokonywać określonych przeróbek wnętrza, dostosowując je w ten sposób do indywidualnych potrzeb użytkowych, co zasadniczo nie zmienia jednak konstrukcyjnego przeznaczenia tych samochodów.

Sąd I instancji stwierdził, że sporny samochód w dniu nabycia przez stronę skarżącą został określony jako ciężarowy. Po przemieszczeniu na terytorium kraju zarejestrowano go w dniu 12 maja 2010 r. jako samochód ciężarowy. W toku postępowania organy ustaliły, że pojazd ten przed sprzedażą stronie skarżącej został poddany na terenie Niemiec zmianom konstrukcyjnym, w wyniku których zmienił się rodzaj pojazdu. Dokonano przebudowy polegającej na demontażu drugiego rzędu siedzeń, demontażu wyposażenia bagażnika, tj. podłogi, miękkiej tapicerki, koła zapasowego i zamontowaniu przegrody za pierwszym rzędem siedzeń, w przestrzeni za przegrodą zamontowano podłogę wyposażoną w matę antypoślizgową i haki do mocowania ładunków. W takim stanie samochód został przedstawiony do badania technicznego, w wyniku którego zmianie uległa homologacja pojazdu na ciężarową. Następnie świadek G.F. zlecił demontaż podsufitki wraz z wyposażeniem (tj. demontaż oświetlenia, uchwytów dla pasażerów), demontaż szyb z drzwi tylnych lewych i prawych, demontaż szyby z klapy bagażnika oraz demontaż szyb stałych zamontowanych w tylnych błotnikach. Szyby zastąpiono wcześniej przygotowanymi blaszanymi panelami w kolorze czarnym. Ponadto zdemontowano obicia tapicerskie w przestrzeni za pierwszym rzędem siedzeń i oprzyrządowanie elektryczne drzwi tylnych prawych i lewych, a także za pierwszym rzędem siedzeń zamontowano płyty wysokości ok. 1 m wzdłuż przestrzeni ładunkowej uniemożliwiające dostęp do przestrzeni ładunkowej od strony otwieranych drzwi tylnych lewych i prawych. Z kolei z zeznań M.G. wynika, że w prowadzonym przez niego zakładzie dokonano zmian w spornym pojeździe polegających na wymontowaniu przegrody znajdującej się za pierwszym rzędem siedzeń, montażu drugiego rzędu siedzeń. Ponadto za drugim rzędem siedzeń zamontowano przegrodę (w związku z tym zmianie uległa ilość miejsc z 2 na 4), założono pasy bezpieczeństwa dla pasażerów drugiego rzędu siedzeń. Świadek zeznał, że fotele i pasy zamontowano w miejscach przewidzianych przez producenta i zgodnie z wymogami producenta pojazdu, punkty kotwiące do montażu siedzeń i pasów bezpieczeństwa były fabryczne. Z kolei z dokonanych w dniu 10 czerwca 2011 r. oględzin samochodu i załączonej dokumentacji fotograficznej wynika, że sporny pojazd jest samochodem jednobryłowym, przeszklonym dookoła, o zamkniętym i samonośnym nadwoziu, czterodrzwiowy plus tylne drzwi otwierane do góry i posiada pojedynczą, zintegrowaną przestrzeń do przewozu zarówno osób jak i towarów. Pojazd posiada podręczne schowki w drzwiach drugiego rzędu siedzeń, fabryczne miejsca umożliwiające montaż nagłośnienia oraz mechanizmy elektrycznego otwierania szyb. W samochodzie znajduje się jednolite boczne obicie tapicerskie dla całej kabiny pojazdu. Pojazd ma jednolitą podsufitkę w kabinie, uchwyty górne dla pasażerów, oświetlenie, skórzane obicia tapicerskie. Część towarowa znajdująca się w aucie ma boczne panele okienne, jednolite z częścią pasażerską, boczne obicia tapicerskie czy podsufitkę. Bagażnik posiada podłogę tapicerowaną. Przestrzeń bagażnika oddzielona jest od przestrzeni pasażerskiej metalową przegrodą z kratką.

W ocenie Sądu I instancji, w tym przypadku nie sposób zanegować prawidłowości ustaleń organów podatkowych, że samochód ten posiada szereg cech charakterystycznych dla pojazdów zdefiniowanych kodem 8703. Za trafną Sąd uznał dokonaną przez organy podatkowe ocenę charakteru zmian dokonanych w stosunku do oryginalnego wyposażenia samochodu, uwzględniającą takie okoliczności, jak: pierwotne przeznaczenie samochodu z uwagi na jego cechy konstrukcyjne, zakres i trwałość zmian oraz ich wpływ na pozbawienie pojazdu pierwotnych cech samochodu osobowego. Powyższe zmiany konstrukcyjne o charakterze nietrwałym, nie pozbawiły pojazdu elementów charakterystycznych dla samochodu osobowego. Wprawdzie zmiany te potwierdzają, że samochód na dzień zakupu spełniał wymogi do przewozu towarów i dwóch osób, jednakże nie wyłącza to jego zasadniczego przeznaczenia do przewozu osób. Gdyby o ciężarowym charakterze pojazdu decydowały elementy wynikające z dokonanych przeróbek technicznych, mogłoby dojść w praktyce do nadużyć przepisów poprzez próbę ingerowania we właściwości pojazdów przez ich użytkowników, celem ominięcia przepisów nakładających obowiązek podatkowy w podatku akcyzowym.

W konkluzji Sąd I instancji stwierdził, że organy podatkowe zebrały materiał dowodowy zgodnie z art. 122 i 187 § 1 ord. pod. Przeprowadzone dowody mieszczą się w katalogu określonym w art. 181 ord. pod., zebrany materiał dowodowy oceniły zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów, określoną w art. 191 ord. pod. Wbrew stanowisku skarżącej, organ celny nie naruszył też art. 153 p.p.s.a. Organ prawidłowo zastosował się bowiem do zaleceń Sądu zawartych w wyroku sygn. akt I SA/Lu 220/12. W celu określenia właściwej klasyfikacji samochodu przeprowadził dowód z przesłuchania świadka G.F. (zlecającego nabycie spornego pojazdu) oraz dowód z przesłuchania świadka M.G. Zebrane dowody, w tym zeznania wskazanych świadków, pozwoliły na ocenę stanu zakupionego samochodu.

W skardze kasacyjnej od powyższego wyroku strona skarżąca zaskarżyła powyższy wyrok w całości wnosząc o jego uchylenie w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji oraz zasądzenie kosztów postępowania kasacyjnego.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła na podstawie art. 174 pkt 1 i pkt 2 p.p.s.a.:
1. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 100 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 100 ust. 4 u.p.a., poprzez błędne jego zastosowanie, polegające na nieuprawnionym określeniu zobowiązania w podatku akcyzowym z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodu marki Mazda CX 7 o numerze nadwozia [...] jako samochodu osobowego, w sytuacji gdy pojazd ten w chwili nabycia i przemieszczenia go na teren kraju nie był samochodem osobowym w rozumieniu art. 100 ust. 4 ...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »