Przekazanie bonów podarunkowych pracownikom. Wynagrodzenie czy darowizna?

Przedsiębiorca planuje uczcić fakt otwarcia kolejnego sklepu. W związku z tym chce obdarować swoich pracowników bonami podarunkowymi. Przekazanie bonów nie będzie zależeć od osiąganych w pracy wyników, ocen rocznych, czy wskaźników absencji. Nie będzie również wiązało się z jakimkolwiek świadczeniem wzajemnym ze strony pracownika. Będzie wynikało jedynie z dobrej woli przedsiębiorcy. Czy przekazanie pracownikom ww. bonów podarunkowych stanowić będzie nieodpłatne świadczenie ze stosunku pracy?

W świetle art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione w art. 12 ust. 1 ww. ustawy kategorie przychodów stanowią katalog otwarty. Przychodem ze stosunku pracy są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia, a więc każda forma przysporzenia majątkowego (tzn. zarówno pieniężna, jak i niepieniężna) mająca swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy. Zatem, praktycznie wszystkie otrzymane przez pracownika od swojego pracodawcy świadczenia - o ile nie stanowią wymienionego w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dochodu zwolnionego od podatku lub dochodu, od którego został zaniechany pobór podatku na podstawie przepisów Ordynacja podatkowa - podlega opodatkowaniu ze źródła przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Za pracownika w rozumieniu ustawy uważa się osobę pozostającą w stosunku służbowym, stosunku pracy, stosunku pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunku pracy (art. 12 ust. 4 ww. ustawy).

Niezależnie od powyższego wyjaśnić należy, że w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, w art. 2, przewidziane zostały sytuacje, w których uzyskanie korzyści majątkowej mieszczącej się w definicji przychodu nie spowoduje powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Wśród wyłączeń wskazanych w tym przepisie w ust. 1 pkt 3 wskazane zostały przychody podlegające przepisom o podatku od spadków i darowizn.

Zacytowany przepis dotyczy sytuacji podatników osiągających dochód (przychód), który co do zasady może podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a który uzyskany został przez nich w sposób nieodpłatny, na podstawie jednego z tytułów wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jego rolą jest zapobieżenie sytuacji, w której to samo przysporzenie majątkowe powodowałoby powstanie obowiązku podatkowego w dwóch podatkach, czego skutkiem byłoby podwójne opodatkowanie tego samego przysporzenia majątkowego. Przy czym zaznaczyć należy, że wyłączeniu temu podlega jedynie nabycie na podstawie jednego z tytułów wskazanych w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, które faktycznie miało miejsce.

Na mocy art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn, podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny, polecenia darczyńcy.

Umowa darowizny zdefiniowana została w art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, w myśl którego przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Mając na uwadze powyższe wskazać należy, że w wyroku z dnia 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13 Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że nie wszystkie świadczenia otrzymywane przez pracowników od pracodawców można uznać za przychód w rozumieniu ustawy. W ocenie Trybunału jest oczywiste, że pracodawcy (poza wyjątkowymi sytuacjami) nie dokonują darowizn na rzecz swoich pracowników. Jednocześnie jest oczywiste, że wynagrodzenie za pracę może przybierać nie tylko pieniężną postać, lecz także postać różnego rodzaju świadczeń, które - nawet nieujęte w umowie o pracę - w praktyce są postrzegane jako jego element. Gdyby się zdarzyło, że pracodawca rzeczywiście chce obdarować konkretnego pracownika, np. z okazji jubileuszu zatrudnienia wręcza mu zegarek, wówczas korzyść tę należałoby potraktować jako podlegającą ustawie o podatku od spadków i darowizn. A zatem to nie zamiar obdarowania stanowi kryterium odróżnienia świadczeń pracodawcy, o których wartość należy podnieść podlegający opodatkowaniu dochód pracownika, od tych, które jego dochodu nie zwiększają. Kryterium tym musi być obiektywna ocena, czy świadczenie leżało w interesie pracownika, a jest tak wtedy, gdy stanowi ono realne przysporzenie majątkowe (korzyść), którego efekt jest uchwytny w jego majątku.

Zatem, skoro przedsiębiorca zamierza „obdarować” swoich pracowników z okazji otwarcia kolejnego sklepu bonami podarunkowymi, a których przekazanie nie będzie zależeć od osiąganych w pracy wyników, ocen rocznych, czy wskaźników absencji, nie będzie również wiązało się z jakimkolwiek świadczeniem wzajemnym ze strony pracownika (nie będzie on do takowego zobowiązany, ani nie będzie ono przedmiotem żadnych oczekiwań ze strony przedsiębiorcy), a przekazanie pracownikom wymienialnych na towary bonów będzie wynikało jedynie z dobrej woli przedsiębiorcy, nie zaś z jakichkolwiek, mających w szczególności źródło w obowiązujących u przedsiębiorcy regulaminach, ciążących na nim obowiązków, to w konsekwencji otrzymywanie przez pracowników ww. bonów podarunkowych podlega przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W rezultacie stwierdzić należy, że wartość ww. bonów podarunkowych, które nie są elementem wynagrodzenia, do zapłaty którego zobowiązany jest przedsiębiorca na podstawie zawartej umowy o pracę, a więc nie stanowią dla pracowników dodatkowej gratyfikacji/wynagrodzenia za wykonywaną pracę a jest to dobrowolne świadczenie z jego strony (do którego nie jest zobowiązany na podstawie zapisów umownych), podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, a zatem na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych są wyłączone z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji, z uwagi na wyłączenie z opodatkowania na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wartość darowanych pracownikom bonów podarunkowych nie będzie stanowiła nieodpłatnego świadczenia ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem z ww. tytułu na przedsiębiorcy nie będą ciążyły obowiązki płatnika (tj. na przedsiębiorcy jako płatniku podatku dochodowego od osób fizycznych, nie będzie spoczywał obowiązek obliczenia i pobrania zaliczki na podatek, stosownie do art. 31 tejże ustawy).

Interpretacja indywidualna z 23 września 2021 r., sygn. 0112-KDIL2-1.4011.647.2021.1.MKA - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej - pełna treść interpretacji

Redakcja podatki.biz