Przedsiębiorcy a odpowiedzialność osób trzecich za zobowiązania podatkowe

W kilku poprzednich odcinkach cyklu ABC podatków i rachunkowości omawialiśmy sytuacje, w których jako osoby trzecie możemy odpowiadać za nie swoje zobowiązania podatkowe. Dzisiaj o przedsiębiorcach - to njobszerniejsza grupa podmiotów mogących ponosić odpowiedzialność za zaległości podatkowe osób trzecich.

W tym zakresie po pierwsze możemy wskazać na nabywców przedsiębiorstwa.

W myśl art. 112 Ordynacji podatkowej nabywca przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem za powstałe do dnia nabycia zaległości podatkowe związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, chyba że przy zachowaniu należytej staranności nie mógł wiedzieć o tych zaległościach.

Zakres odpowiedzialności nabywcy jest ograniczony do wartości nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części.

Warto też wspomnieć, iż istnieje możliwość ograniczenia ryzyka przy kupnie przedsiębiorstwa - otóż zgodnie z part. § 6 art. 112 nabywca nie odpowiada za zaległości podatkowe, które nie zostały wykazane w odpowiednim zaświadczeniu z tym, że nabywca odpowiada również za zaległości podatkowe  powstałe po dniu wydania zaświadczenia, a przed dniem nabycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, jeżeli od dnia wydania zaświadczenia do dnia zbycia upłynęło więcej niż 30 dni.

Zaświadczenie wydawane jest na podstawie art. 306g Ordynacji:

Ordynacja podatkowa (wyciąg)

(...)

Art. 306g. § 1. Organy podatkowe w zakresie, o którym mowa w art. 112 § 1, wydają zaświadczenie o wysokości zaległości podatkowych zbywającego:

1) na wniosek zbywającego;

2) na wniosek nabywcy, za zgodą zbywającego.

§ 2. W zaświadczeniu, o którym mowa w § 1, organ podatkowy określa wysokość zaległości podatkowych zbywającego na dzień wydania zaświadczenia.

§ 3. Przepisy § 1-2 stosuje się odpowiednio do należności wymienionych w art. 107 § 2 pkt 2-4, objętych zakresem odpowiedzialności nabywcy.

Następnie zwróćmy uwagę na treść art. 115 Ordynacji, gdzie podano, że wspólnik spółki cywilnej, jawnej, partnerskiej oraz komplementariusz spółki komandytowej albo komandytowo-akcyjnej odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie ze spółką i z pozostałymi wspólnikami za zaległości podatkowe spółki.

Dalej art. 116 Ordynacji stanowi, że za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, prostej spółki akcyjnej, prostej spółki akcyjnej w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu:

1) nie wykazał, że:

a) we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym czasie zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne w rozumieniu ustawy z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne (Dz. U. z 2022 r. poz. 2309) albo zatwierdzono układ w postępowaniu o zatwierdzenie układu, o którym mowa w ustawie z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne, albo
b) niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło bez jego winy;

2) nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

Odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarząd.

Dodajmy również, że na mocy art. 116b Ordynacji podatkowej likwidatorzy spółki, z wyjątkiem likwidatorów ustanowionych przez sąd, odpowiadają za zaległości podatkowe spółki powstałe w czasie likwidacji.

Analiza powyższych przypadków prowadzi do wniosku, że każdorazowo mamy do czynienia z określonymi limitowaniem odpowiedzialności. I tak wspólnicy odpowiadają za zaległości podatkowe wynikające z zobowiązań powstałych w czasie kiedy byli wspólnikami spółki osobowej. Podobna reguła dotyczy również członków zarządu spółek kapitałowych czy też likwidatorów.

Decydującą rolę ma zatem to kiedy powstało zobowiązanie podatkowe, a nie to kiedy rozpoczęła się egzekucja należności z zaległości podatkowej.

Marcin Sądej, Redakcja podatki.biz

Hasła tematyczne: odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe, odpowiedzialność osób trzecich za zobowiązania podatkowe, odpowiedzialność podatkowa osób trzecich