Przedłużenie terminu zwrotu VAT

Zgodnie z art. 87 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz.U. z 2011 r., nr 177, poz. 1054, z późn. zm., dalej: ustawa o VAT) w przypadku gdy kwota podatku naliczonego jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.

Kwotę tego zwrotu, jak wynika z art. 99 ust. 12 ustawy o VAT, przyjmuje się w kwocie wynikającej z deklaracji podatkowej, chyba że naczelnik urzędu skarbowego lub organ kontroli skarbowej określą je w innej wysokości. Zwrot VAT następuje na rachunek bankowy podatnika – w zależności od konkretnych okoliczności danej sprawy – w terminie 25, 60 lub 180 dni od dnia złożenia deklaracji podatkowej przez podatnika.

Jeżeli jednak zasadność zwrotu wymaga dodatkowego zweryfikowania, naczelnik urzędu skarbowego może przedłużyć każdy z wyżej wymienionych terminów do czasu zakończenia weryfikacji rozliczenia podatnika. Podkreślić należy, że przedłużenie zwrotu VAT może nastąpić wyłącznie do czasu upływu terminu do dokonania zwrotu.

Sposoby weryfikacji

Weryfikacja może odbywać się w ramach:

• czynności sprawdzających, kontroli podatkowej albo postępowania podatkowego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej lub
• postępowania kontrolnego na podstawie przepisów o kontroli skarbowej.

Weryfikacja ta może polegać między innymi na tym, że podatnik zostanie wezwany do przedstawienia dowodów potwierdzających fakt dokonania zapłaty należności wynikających z faktur. Weryfikacja może objąć także sprawdzenie źródła pochodzenia towarów czy faktu rzeczywistego wykonania usług. Może również zostać przeprowadzona tzw. kontrola krzyżowa.

Warto wskazać, że nie wszystkie ww. czynności mogą mieć miejsce podczas np. czynności sprawdzających. I tak, przeprowadzenie kontroli krzyżowej wymaga wszczęcia postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej. Wynika to zarówno z art. 272 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm., dalej: O.p.), który wskazuje cel czynności sprawdzających, jak i z art. 274c § 1 O.p., zgodnie z którym organ podatkowy w związku z prowadzonym postępowaniem podatkowym lub kontrolą podatkową może zażądać od kontrahentów podatnika wykonujących działalność gospodarczą przedstawienia dokumentów, w zakresie objętym kontrolą u podatnika, w celu sprawdzenia ich prawidłowości i rzetelności.

Weryfikacja zasadności zwrotu VAT nie podlega żadnym ograniczeniom czasowym

Czas trwania czynności sprawdzających nie jest sprecyzowany w przepisach. Jak wynika z art. 274b § 1 O.p., jeżeli przeprowadzenie czynności sprawdzających zasadność zwrotu podatku wymaga przedłużenia terminu zwrotu podatku wynikającego z odrębnych przepisów, organ podatkowy może postanowić o przedłużeniu tego terminu do czasu zakończenia czynności sprawdzających. Na uwadze należy mieć jednak art. 125 § 1 O.p., który stanowi, że organy podatkowe powinny działać w sprawie wnikliwie i szybko, posługując się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia.

Jak zaś wynika z art. 83 ust. 2 pkt 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r., poz. 672, z późn. zm.), ograniczeń czasu kontroli nie stosuje się w przypadkach, gdy kontrola dotyczy zasadności dokonania zwrotu podatku od towarów i usług przed dokonaniem tego zwrotu.

Zażalenia i skargi na postanowienie o przedłużeniu terminu do zwrotu VAT

Jeśli przedłużenie terminu zwrotu VAT odbywa się w ramach czynności sprawdzających, wówczas podstawą do wydania postanowienia o przedłużeniu tego terminu do czasu zakończenia czynności sprawdzających jest artykuł 274b O.p. Stosownie do § 2 tego artykułu na postanowienie to służy zażalenie.

Jak zaś wynika z postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z 23 lipca 2013 r., sygn. I FSK 1228/13, podatnikowi przysługuje skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego na postanowienie naczelnika urzędu skarbowego o przedłużeniu terminu do dokonania zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym, wydane w czasie postępowania kontrolnego (kontroli podatkowej) na podstawie art. 87 ust. 2 zdanie 2 ustawy o VAT.

Dopuszczalność otrzymania zwrotu VAT mimo niezakończonej weryfikacji zasadności tego zwrotu

W razie wydłużenia terminu zwrotu VAT na podstawie art. 87 ust. 2a ustawy o VAT podatnik ma prawo złożenia w urzędzie skarbowym wniosku wraz z zabezpieczeniem majątkowym w kwocie odpowiadającej kwocie wnioskowanego zwrotu podatku. W takim przypadku urząd skarbowy dokonuje zwrotu VAT.

Odsetki od zwrotu dokonanego po terminie 25, 60 lub 180 dni

Jeżeli przeprowadzone przez organ czynności wykażą zasadność zwrotu VAT, urząd skarbowy wypłaca podatnikowi należną kwotę zwrotu wraz z odsetkami. Odsetki te są w wysokości odpowiadającej opłacie prolongacyjnej stosowanej w przypadku odroczenia płatności podatku lub jego rozłożenia na raty (obecnie wynosi ona 5% w skali roku).

Uzyskana kwota odsetek nie stanowi przychodu na gruncie ustaw o podatku dochodowym.

Niezasadny wniosek o zwrot VAT

Jeżeli wniosek o zwrot VAT okaże się niezasadny, odmowa zwrotu następuje w formie decyzji, od której podatnikowi służy prawo wniesienia odwołania do właściwego dyrektora izby skarbowej za pośrednictwem naczelnika urzędu skarbowego, który wydał tę decyzję, w terminie 14 dni od daty jej doręczenia.

Izabela Rutkowska