Przedawnienie zobowiązań podatkowych i nadpłata. Będą niekorzystne zmiany?

Proponowane zmiany mogą doprowadzić do znacznego wydłużenia terminu przedawnienia, czego zaakceptować nie sposób. Organy podatkowe będą miały bowiem 3 lata / 5 lat na doręczenie podatnikowi decyzji pierwszoinstancyjnej oraz kolejne 5 lat na pobór podatku. Obecnie, w przypadku zobowiązań podatkowych powstających z mocy prawa organy podatkowe mają 5 lat na dokonanie wymiaru podatku i jego pobór.

W „Kierunkowych założeniach nowej Ordynacji podatkowej” z 11 marca 2015 r. przygotowanych przez Komisję Kodyfikacyjną Ogólnego Prawa Podatkowego pojawił się temat rozróżniania przedawnienia prawa do wymiaru podatku od przedawnienia prawa do jego poboru. Prace Komisji nad tą kwestią mają na celu doprowadzenie do uporządkowania kwestii związanych z przedawnieniem oraz skrócenia jego terminu.

W przypadku przedawnienia wymiaru postuluje się wprowadzenie dwóch okresów przedawnienia – trzyletni okres miałby zastosowanie w odniesieniu do rozliczenia podatków niezwiązanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, natomiast okres pięcioletni odnosiłby się do rozliczania podatków związanych z prowadzeniem tej działalności. Wskazane okresy wyznaczałyby granice dokonania wymiaru podatku rozumianego jako doręczenie przez organ podatkowy pierwszej instancji decyzji o charakterze ustalającym lub określającym. W przypadku przedawnienia poboru podatku zaproponowany w Założeniach termin przedawnienia wynosi 5 lat.

W praktyce proponowane przez Komisję zmiany mogą doprowadzić do znacznego wydłużenia terminu przedawnienia, czego zaakceptować nie sposób. Organy podatkowe będą miały bowiem 3 lata / 5 lat na doręczenie podatnikowi decyzji pierwszoinstancyjnej oraz kolejne 5 lat na pobór podatku. Obecnie, w przypadku zobowiązań podatkowych powstających z mocy prawa organy podatkowe mają 5 lat na dokonanie wymiaru podatku i jego pobór. Może się zatem okazać, że na skutek zaproponowanych zmian, termin przedawnienia zobowiązania podatkowego ulegnie dwukrotnemu wydłużeniu.

Zaproponowane przez Komisję rozwiązanie ma również zwiększyć pewność w zakresie upływu terminu przedawnienia. Projekt zakłada bowiem ograniczenie możliwości zawieszenia oraz wyklucza możliwość przerwania biegu terminu przedawnienia wymiaru, a także ogranicza możliwość zawieszenia i przerwania biegu terminu przedawnienia poboru podatku.

Instytucja przerwania / zawieszenia terminu przedawnienia nie znajduje jednak z reguły zastosowana w stosunku do większości podatników wywiązujących się ze swoich zobowiązań podatkowych. W przypadku takich podmiotów najczęściej nie stosuje się bowiem środków egzekucyjnych oraz nie wszczyna się postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe. Dla tej grupy podatników zdecydowanie istotniejsze jest to, czy zobowiązanie przedawni się po upływie 5, czy też 10 lat, a propozycja Komisji wyraźnie termin przedawnienia wydłuża.

Za kontrowersyjne rozwiązanie uznać należy również propozycję ukształtowania nadpłaty w podatkach pośrednich w taki sposób, aby uzyskanie jej zwrotu było uzależnione od poniesienia przez podatnika ciężaru ekonomicznego podatku.

Kwestia poniesienia ciężaru ekonomicznego podatków pośrednich, których konstrukcja zakłada, że są one przerzucane na konsumenta, jest kwestią złożoną, wymagającą badania szeregu aspektów gospodarczych i finansowych związanych z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa.

W tym kontekście należy zwrócić uwagę, że organy podatkowe nie radząc sobie z prowadzeniem tego rodzaju analiz – odmawiają podatnikom stwierdzenia nadpłaty (przykład podatku akcyzowego i producentów energii elektrycznej). Analiza prowadzona przez organy podatkowe była i jest często zbyt wysoce uproszczona, zaś metodologia i sposób wnioskowania – wadliwe – między innymi z uwagi na brak znajomości przez organy realiów życia gospodarczego i zachodzących na rynkach prawidłowości.

Taki sposób procedowania organów podatkowych rodzi ryzyko wzrostu sporów z administracją podatkową. Przepisy definiujące nadpłatę powinny zatem określać jak podatnik powinien dowieść faktu poniesienia ciężaru ekonomicznego podatku, a w sprawach szczególnie skomplikowanych – nałożyć na organ obowiązek powołania biegłego dysponującego wiadomościami specjalnymi.

Piotr Kalemba, starszy konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego EY
Agnieszka Tałasiewicz, partner w EY
http://www.blog.ey.pl/taxweb/

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...