Prezenty dla kontrahentów o wartości nieprzekraczającej 10 zł a VAT

Na opodatkowanie podatkiem od towarów i usług nieodpłatnego przekazania nie wpływa ilość przekazanych towarów jednemu odbiorcy, ani również status odbiorcy. W szczególności, nie ma znaczenia, że towary te przekazywane zostaną w opakowaniach zbiorczych (paletach, zgrzewkach, wielopakach). Istotne znaczenie będzie ma fakt, że jednostkowy koszt wytworzenia lub jednostkowa cena nabycia pojedynczego towaru nie przekroczy 10 zł netto - wyjaśnił Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 10 marca 2015 r., sygn. IPPP1/4512-161/15-2/EK.

Z opisu zdarzenia przyszłego wynikało, że wnioskodawca (spółka), będąca czynnym podatnikiem VAT, w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą zamierza nieodpłatnie przekazywać prezenty kontrahentom nabywającym od niej towary, jak również innym podmiotom. Nieodpłatne przekazanie będzie więc następowało na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, na rzecz osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, osób prawnych, jak również jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej.

Jak wskazała we wniosku spółka, nieodpłatne przekazywanie prezentów będzie działaniem marketingowym i promocyjnym, mającym na celu wzrost sprzedaży. Jednostkowy koszt wytworzenia lub jednostkowa cena nabycia (bez podatku) prezentu, w chwili jego przekazywania, nie będzie przekraczała 10 zł. Spółka zamierza przekazywać na rzecz jednego kontrahenta również większe ilości prezentów np. opakowanie zbiorcze (transporter, kilka transporterów, paletę towaru). Ponadto, spółka nie prowadzi i nie zamierza prowadzić ewidencji podmiotów otrzymujących prezenty, a łączna wartość przekazanych prezentów w danym roku dla jednego kontrahenta będzie przekraczać (łącznie) 100 zł.

Wnioskodawca chciał wiedzieć, czy ww. nieodpłatne przekazanie nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT bez względu na status odbiorcy (kontrahenta) oraz bez względu na ilość przekazywanych jednorazowo prezentów jednemu kontrahentowi i ich łączną wartość oraz czy będzie przysługuje mu prawo odliczenia VAT od zakupu towarów przeznaczonych na prezenty czy od zakupu towarów lub usług zużytych do wytworzenia towarów spółki przeznaczonych na prezenty.

Nieodpłatne przekazanie towarów

Organ podatkowy wyjaśnił w pierwszej kolejności, że zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast, stosownie do treści art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, przez dostawę towarów rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2. wszelkie inne darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy. Zgodnie z tym przepisem, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Jak wynika z powyższych uregulowań opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych. Wyjątkiem jest przekazanie towarów stanowiących prezenty o małej wartości lub próbki.

Prezenty o małej wartości

Na podstawie art. 7 ust. 3 ustawy o VAT, przepisu ust. 2 nie stosuje się do przekazywanych prezentów o małej wartości i próbek, jeżeli przekazanie to następuje na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika.

Stosownie do art. 7 ust. 4 ustawy o VAT, przez prezenty o małej wartości, o których mowa w ust. 3, rozumie się przekazywane przez podatnika jednej osobie towary:

1. o łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 zł, jeżeli podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości tych osób;
2. których przekazania nie ujęto w ewidencji, o której mowa w pkt 1, jeżeli jednostkowa cena nabycia towaru (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, jednostkowy koszt wytworzenia, określone w momencie przekazywania towaru, nie przekraczają 10 zł.

Zgodnie z art. 7 ust. 7 ww. ustawy o VAT, przez próbkę, o której mowa w ust. 3, rozumie się identyfikowalne jako próbka egzemplarz towaru lub jego niewielką ilość, które pozwalają na ocenę cech i właściwości towaru w jego końcowej postaci, przy czym ich przekazanie (wręczenie) przez podatnika:

1. ma na celu promocję tego towaru oraz
2. nie służy zasadniczo zaspokojeniu potrzeb odbiorcy końcowego w zakresie danego towaru, chyba że zaspokojenie potrzeb tego odbiorcy jest nieodłącznym elementem promocji tego towaru i ma skłaniać tego odbiorcę do zakupu promowanego towaru.

Dyrektor Izby Skarbowej stwierdził, że z powyższych przepisów wynika, że nie jest opodatkowane podatkiem od towarów i usług przekazanie klientom towarów, których jednostkowa cena nabycia towaru (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, jednostkowy koszt wytworzenia, określone w momencie przekazania towaru, nie przekracza 10 zł. Nie jest również opodatkowane przekazanie prezentów, których wartość mieści się w przedziale od 10,01 zł do 100 zł, jednak pod warunkiem prowadzenia dodatkowej ewidencji osób obdarowanych. Jeżeli wartość przekazanego towaru przekracza 100 zł podatnik ma obowiązek opodatkować wartość nieodpłatnego świadczenia.

Spełnienie zatem którejkolwiek z powyżej wskazanych przesłanek pozwala na nieopodatkowywanie nieodpłatnych wydań.

DIS podkreślił, że konstrukcja przewidziana w art. 7 ust. 4 pkt 2 ustawy o VAT zakłada, że jeżeli wartość jednostkowa wydawanego towaru nie przekracza 10 zł, jego wydanie nie będzie podlegać opodatkowaniu niezależnie od tego komu zostały wydane towary i czy podatnik prowadzi ewidencję obdarowanych, o której mowa w art. 7 ust. 4 pkt 1 ustawy o VAT.

Zatem, nieodpłatne przekazanie towarów będących przedmiotem wniosku, których jednostkowy koszt wytworzenia lub jednostkowa cena nabycia (bez podatku) - określone w momencie przekazywania - nie przekracza 10 zł, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Wynika to z faktu, że stanowią one prezenty o małej wartości, o których mowa w art. 7 ust. 4 ustawy o VAT, a ich przekazanie nastąpi na cele związane z działalnością gospodarczą spółki.

Ponadto, na opodatkowanie podatkiem od towarów i usług opisanego we wniosku nieodpłatnego przekazania nie będzie wpływała ilość przekazanych towarów jednemu odbiorcy, ani również status odbiorcy. W szczególności, w analizowanej sprawie nie będzie miało znaczenia, że towary te przekazywane zostaną w opakowaniach zbiorczych (paletach, zgrzewkach, wielopakach). Istotne znaczenie będzie miał fakt, że jednostkowy koszt wytworzenia lub jednostkowa cena nabycia pojedynczego towaru (puszki, butelki) nie przekroczy 10 zł netto.

Tym samym powyższe nieodpłatne przekazanie nie będzie stanowić dostawy towarów i nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT.

Odliczenie VAT od zakupu prezentów

Generalna zasada określająca prawne możliwości odliczenia podatku naliczonego wyrażona jest w art. 86 ust. 1 ustawy. Zgodnie z tym przepisem w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Jak stwierdził organ podatkowy, z treści cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie precyzują, jaki związek musi istnieć pomiędzy zakupami a sprzedażą, żeby podatnik mógł skorzystać z prawa do odliczenia. Związek ten może być bezpośredni lub pośredni. Związek bezpośredni występuje wówczas, gdy nabywane towary służą dalszej odsprzedaży lub też w bezpośredni sposób wiążą się z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez spółkę.

Natomiast o związku pośrednim mówimy wtedy, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania podmiotu, a więc w sposób pośredni wiążą się z działalnością gospodarczą i z osiąganymi przychodami. Aby wskazać, czy określone zakupy mają związek pośredni musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy między dokonanymi zakupami towarów i usług a powstaniem obrotu. Pośredni związek dokonanych zakupów z działalnością gospodarczą występuje wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania przychodu lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez podmiot obrotów.

Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, m.in. tego, że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy o podatku od towarów i usług. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony.

Jak wskazała we wniosku o interpretację spółka, nieodpłatne przekazanie prezentów mają związek z jej działalnością gospodarczą w ramach której spółka wykonuje czynności opodatkowane podatkiem VAT, a polegają one w szczególności na:

• nieodpłatnym przekazaniu prezentów na cele promocyjne do hurtowni oraz do sieci handlowych, które będą służyły do prowadzenia akcji promocyjnych w sieciach handlowych i sklepach,
• nieodpłatnym przekazaniu prezentów na spotkania organizowane z udziałem kontrahentów oraz na wydarzenia, których spółka jest sponsorem,
• nieodpłatne przekazania prezentów na prośbę klubów sportowych, agencji reklamowych w celu zapoznania się z towarami spółki podczas imprez i wydarzeń organizowanych przez te podmioty oraz przez uczestników imprez i wydarzeń.

Dyrektor Izby Skarbowej uznał zatem, że nabywane/wytwarzane towary, przekazywane kontrahentom podczas organizowanych spotkań jak i pozostałym osobom mają związek pośredni z wykonywaniem czynności opodatkowanych, nabywane/wytwarzane przez spółkę towary nie służą dalszej odsprzedaży, ani nie są wykorzystywane do wytworzenia wyrobów i usług będących przedmiotem obrotu, są przedmiotem nieodpłatnego wydania a wydania te przyczyniają się do zwiększenia obrotu. W konsekwencji, spółka może dokonać obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków poniesionych na prezenty o jednostkowej wartości (bez podatku) niższej niż 10 zł będące przedmiotem nieodpłatnego przekazania na cele związane z prowadzonym przedsiębiorstwem, zwłaszcza w ramach wszelkiego rodzaju działań o charakterze marketingowym, promocyjnym, gdyż poniesione wydatki na ich nabycie będą miały związek z wykonywanymi przez spółkę czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług.

Janina Orzechowska