Prawo do odliczenia VAT z faktury za samochód

Pytanie podatnika: Czy Wnioskodawca ma prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej nabycie pojazdu?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) w związku z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 12 kwietnia 2015 r. (data wpływu 27 kwietnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktury dokumentującej nabycie samochodu osobowego – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE
W dniu 27 kwietnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktury dokumentującej nabycie samochodu osobowego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

.... (Wnioskodawca), jest osobą fizyczną, która od 1 lipca 2009 r. prowadzi nieprzerwanie działalność gospodarczą. Wnioskodawca od momentu zarejestrowania działalności do chwili obecnej ma status czynnego podatnika VAT i w ramach działalności wykonuje czynności opodatkowane. Podatnik rozlicza się w trybie miesięcznym.

W lutym 2012 r. Wnioskodawca nabył samochód osobowy za kwotę brutto 81 000 zł (netto 65 853,66 zł plus wartość podatku VAT, tj. 15 146,34 zł), który wszedł w skład majątku prywatnego – majątku wspólnego Wnioskodawcy i jego ówczesnej małżonki. Na fakturze widnieją dane Wnioskodawcy oraz jego ówczesnej małżonki. Wnioskodawca pozostawał w związku małżeńskim do grudnia 2013 r., gdy zapadło orzeczenie o rozwodzie. Małżonków w trakcie trwania całego małżeństwa łączyła wspólność majątkowa. Żona Wnioskodawcy nie prowadziła działalności gospodarczej, ani nie była czynnym podatnikiem VAT. Samochód nie został wprowadzony do majątku przedsiębiorstwa, które prowadzi Wnioskodawca. Po rozwodzie pojazd pozostał w użytkowaniu Wnioskodawcy.

1 stycznia 2014 r. Wnioskodawca wprowadził pojazd do ewidencji środków trwałych swojego przedsiębiorstwa. Pojazd używany był następnie zarówno do celów prowadzonej działalności gospodarczej, jak i celów prywatnych.

W dniu wprowadzenia pojazdu do ewidencji, tj. 1 stycznia 2014 r. między Wnioskodawcą a jego małżonką trwała sprawa o podział majątku wspólnego w związku z orzeczeniem rozwodu. Dodać należy, że małżonka wyraziła zgodę na dalsze użytkowanie pojazdu przez Wnioskodawcę oraz wprowadzenie samochodu do jego działalności gospodarczej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawca ma prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej nabycie pojazdu?

Zdaniem Wnioskodawcy, przysługuje mu prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej nabycie pojazdu.

Podstawowe uprawnienie podatnika dotyczące obniżenia podatku należnego o podatek naliczony zawarte zostało w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm., dalej: u.p.t.u.), który stanowi, iż w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 u.p.t.u., przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124 tej ustawy. Z uwagi na treść przytoczonej regulacji, zdaniem Wnioskodawcy przysługuje mu prawo do odliczenia, ponieważ samochód został wprowadzony do działalności gospodarczej, zatem rozpoczęto jego wykorzystywanie do wykonywania czynności opodatkowanych, a ponadto Wnioskodawca jest podatnikiem, o którym mowa w art. 15 u.p.t.u. Spełniona została tym samym przesłanka określona w art. 86 ust. 1 u.p.t.u., co przesądza o możliwości odliczenia. Podkreślić trzeba, że nabywając pojazd Wnioskodawca nie miał prawa do odliczenia, jednak nabył je później, prawo to zmieniło się w momencie wprowadzenia pojazdu do działalności (będzie to powodowało skutki w zakresie dokonania odliczenia, które są szerzej opisane w dalszej części niniejszego wniosku). Należy przy tym zaznaczyć, że bez znaczenia pozostaje fakt, że samochód został wcześniej nabyty do majątku wspólnego podatnika i jego małżonki. Warto w tym zakresie przywołać stanowisko wyrażone np. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 10 stycznia 2014 r. (ILPP1/443-920/13-3/MD), w której zadano organowi podatkowemu pytanie, czy nabywając nieruchomości niezwiązane z działalnością gospodarczą do majątku wspólnego Wnioskodawca ma prawo, jako zarejestrowany podatnik podatku od towarów i usług (w przypadku gdy małżonka, będąca współwłaścicielem nieruchomości nie jest zarejestrowanym podatnikiem), do odliczenia całości podatku naliczonego wynikającego z aktu notarialnego i wystawionych faktur. W sprawie tej Wnioskodawca uznał, że przysługuje mu takie prawo (mimo faktu, że nieruchomości te stanowiły współwłasność małżeńską, ponieważ tylko Wnioskodawca wykonywał czynności opodatkowane, tylko on był podatnikiem). Organ interpretacyjny uznał to stanowisko za prawidłowe. Podkreślić należy, że z podobną sytuacją mamy do czynienia w sprawie opisanej w niniejszym wniosku. Pomimo tego, że samochód był nabywany do majątku wspólnego, nie wpływa to na możliwość odliczenia podatku naliczonego przez Wnioskodawcę, bowiem tylko Wnioskodawca wykonuje czynności opodatkowane z wykorzystaniem pojazdu wprowadzonego do działalności gospodarczej (za zgodą byłej małżonki). W cytowanej interpretacji DIS w Poznaniu wyrażono także pogląd, zgodnie w którym „w przypadku, gdy małżonkowie pozostają we współwłasności małżeńskiej i nabywają dobro inwestycyjne, które jest używane wyłącznie na potrzeby działalności gospodarczej jednego z nich, nie ma przeszkód aby małżonek ten skorzystał z prawa do odliczenia podatku naliczonego przy jego zakupie pod warunkiem, że występuje związek pomiędzy poniesionym wydatkiem a wykonywanymi z tytułu prowadzonej działalności, czynnościami opodatkowanymi”. Pogląd ten potwierdza prawo do odliczenia podatku naliczonego w sytuacji objętej niniejszym wnioskiem, ponieważ Wnioskodawca jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od towaru i usług (podczas gdy była małżonka nie ma statusu podatnika), zaś pojazd wykorzystywany jest do celów prowadzonej działalności (zatem istnieje niewątpliwie związek między wydatkiem a czynnościami opodatkowanymi).

Warto w tym zakresie przytoczyć również interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 16 kwietnia 2014 r. (IPTPB1/415-24/12-5/ASZ). Przedstawiono tam zdarzenie przyszłe, w ramach którego Wnioskodawca miał zamiar przeznaczyć do prowadzenia działalności samochód osobowy zakupiony uprzednio na potrzeby prywatne, przy czym faktura została wystawiona na imię i nazwisko żony Wnioskodawcy. Organ interpretacyjny uznał, że Wnioskodawca może wprowadzić do ewidencji środków trwałych, zarejestrowany na żonę samochód osobowy, jeśli będzie on wykorzystywany na potrzeby działalności gospodarczej prowadzonej przez Wnioskodawcę. W sytuacji opisanej w niniejszym wniosku Wnioskodawca widniał na fakturze jako nabywca, zatem tym bardziej mógł on przeznaczyć pojazd do działalności gospodarczej, zaś rezultatem tego działania było nabycie przez niego uprawnienia do odliczenia podatku naliczonego w oparciu o powołane wyżej przepisy.

Ponadto, podkreślić należy, że w opisywanej sytuacji nie zachodzą przesłanki negatywne określone w art. 88 u.p.t.u., które wyłączają możliwość odliczenia podatku naliczonego (m.in. jak zaznaczono wyżej, Wnioskodawca jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług).

Jeśli chodzi o kwotę odliczenia, zdaniem Wnioskodawcy należy się w tym zakresie powołać na obowiązujący w dniu 1 stycznia 2014 r. (tj. w dniu wprowadzania pojazdu do przedsiębiorstwa) art. 86a ust. 1 u.p.t.u., w myśl którego w przypadku nabycia m.in. samochodów osobowych, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, stanowi 60% kwoty podatku określonej w fakturze lub kwoty podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub kwoty podatku należnego od dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca - nie więcej jednak niż 6.000 zł. Wysokość podatku od towarów i usług wskazana na fakturze dokumentującej nabycie samochodu przez Wnioskodawcę wynosi 15 146,34 zł. Obliczone od tej kwoty 60% przewyższa wskazaną w ustawie granicę 6 000 zł, dlatego też w sytuacji objętej niniejszym wnioskiem odliczyć można zdaniem Wnioskodawcy podatek naliczony w wysokości 6 000 zł. Jednak ponieważ nastąpiła zmiana prawa do odliczenia na skutek wprowadzenia pojazdu do działalności gospodarczej, Wnioskodawca winien uwzględnić regulację zawartą w art. 91 u.p.t.u. dotyczącą korekty kwoty podatku naliczonego. Zgodnie z art. 91 ust. 7a u.p.t.u. w przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji (jak ma to miejsce w sytuacji opisanej w niniejszym wniosku), a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15.000 zł, korekty, o której mowa w ust. 7, dokonuje się na zasadach określonych w ust. 2 zdanie pierwsze i drugie oraz ust. 3. Korekty tej dokonuje się przy każdej kolejnej zmianie prawa do odliczeń, jeżeli zmiana ta następuje w okresie korekty. Wspominany art. 91 ust. 7 stanowi zaś, że ust. 1-6 tego przepisu stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy podatnik miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia, albo nie miał takiego prawa, a następnie zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tego towaru lub usługi (w niniejszym wniosku mamy do czynienia z tą drugą sytuacją). Zasady, według których ma nastąpić odliczenie w ramach omawianej korekty uregulowano w art. 91 ust. 2 u.p.t.u. Zgodnie z jego treścią w przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy (z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł) korekty, o której mowa w ust. 1, podatnik dokonuje w ciągu 5 kolejnych lat, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - w ciągu 10 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania. Roczna korekta w przypadku, o którym mowa w zdaniu pierwszym, dotyczy jednej piątej, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - jednej dziesiątej kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu. Ponadto, w oparciu o ust. 3 korekty tej dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku podatkowym, za który dokonuje się korekty, a w przypadku zakończenia działalności gospodarczej - w deklaracji podatkowej za ostatni okres rozliczeniowy.

Okres korekty - zgodnie z art. 91 ust. 2 u.p.t.u. - wynosi 5 kolejnych lat, licząc od roku, w którym oddano pojazd do użytkowania. Zdaniem Wnioskodawcy, w opisanym stanie faktycznym oddanie pojazdu do użytkowania nastąpiło w lutym 2012 r., czyli w momencie nabycia pojazdu. Jednak pojazd wprowadzono do przedsiębiorstwa z dniem 1 stycznia 2014 r., dlatego też odliczenia można dokonać jedynie w wysokości 3/5 kwoty podatku naliczonego (czyli 6000 zł). Obrazuje to poniższy schemat: Luty 2012 - nabycie pojazdu - oddanie go do używania

1. rok 2012 -1 rok korekty (1/5 kwoty podatku naliczonego przy nabyciu);
2. rok 2013-2 rok korekty (1/5 kwoty podatku naliczonego przy nabyciu);
3. rok 2014-3 rok korekty (1/5 kwoty podatku naliczonego przy nabyciu);
4. rok 2015 - 4 rok korekty (1/5 kwoty podatku naliczonego przy nabyciu);
5. rok 2016 - 5 ostatni rok korekty (1/5 kwoty podatku naliczonego przy nabyciu).

W przypadku Wnioskodawcy może on odliczyć jedynie 3/5 (60%) kwoty podatku naliczonego przy nabyciu, ponieważ pojazd został wprowadzony do działalności w styczniu 2014 r., zatem w grę wchodzi jedynie odliczenie części przypadających na lata oznaczone powyżej w pkt 3, 4 i 5. Wnioskodawca może zatem w tych trzech latach dokonywać corocznie odliczenia w wysokości 1/5 (20%) kwoty podatku naliczonego, czyli po 1200 zł (20% z 6000 zł). Łączna kwota odliczenia wyniesie więc 3600 zł (60% z 6000 zł).

W oparciu o art. 91 ust. 3 u.p.t.u. Wnioskodawca winien dokonać korekty w deklaracji składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku podatkowym, za który dokonuje się korekty - czyli za styczeń 2015 r.

Mając na uwadze opisany stan faktyczny oraz przywołane wyżej regulacje, należy stwierdzić, że Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia kwot podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (wynikającego...