Prawo do odliczenia VAT z faktur wystawionych na spadkodawcę

Pytanie podatnika: Osoba fizyczna prowadząca działalność zmarła w maju 2012 r. zostawiając w notarialnie spisanym testamencie firmę swoim prawnym spadkobiercom (córkom), którzy kontynuują działalność w formie spółki cywilnej. Jednakże od zgonu do momentu zarejestrowania przez córki spółki cywilnej, upłynęły dwa tygodnie. Przez cały czas spływają faktury wystawione jeszcze na firmę zmarłego. Są to faktury ściśle związane z kontynuowaną działalnością. Czy prawidłowe jest odliczanie podatku VAT z faktur, które zostały wystawione na firmę zmarłego po jego śmierci, przez nowoutworzoną spółkę, która jeszcze nie była zarejestrowana? Czy od faktur, które do chwili obecnej spływają na firmę zmarłego, można odliczyć podatek VAT?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 31 maja 2012 r. (data wpływu 12 czerwca 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 4 września 2012 r. (data wpływu 10 września 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie praw i obowiązków Wnioskodawcy związanych z prowadzeniem firmy otrzymanej od spadkodawcy - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 czerwca 2012 r. do tut. organu wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie praw i obowiązków Wnioskodawcy związanych z prowadzeniem firmy otrzymanej od spadkodawcy.

Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 4 września 2012 r. (data wpływu 10 września 2012 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z dnia 30 sierpnia 2012 r. znak IBPP1/443-613/12/AW.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Osoba fizyczna prowadząca działalność zmarła w dniu 5 maja 2012 r. zostawiając w notarialnie spisanym testamencie firmę swoim prawnym spadkobiercom (córkom), którzy kontynuują działalność w formie spółki cywilnej. Jednakże od zgonu do momentu zarejestrowania przez córki spółki cywilnej, upłynęły dwa tygodnie. Spółka, którą utworzyły córki (umowa Spółki z dnia 6 maja 2012 r.), została zarejestrowana w Urzędzie Miejskim w dniu 22 maja 2012 r. Przez cały czas spływają faktury wystawione jeszcze na firmę zmarłego. Są to faktury ściśle związane z kontynuowaną działalnością.

Wnioskodawca zaznaczył, że ze względu na rodzaj wykonywanej działalności oraz wiążące umowy, nie nastąpiła przerwa w pracy pracowników oraz w działalności firmy.

W uzupełnieniu wniosku podano ponadto, że:

a. Wnioskodawca jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT od dnia 28 maja 2012 r. z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej tj. świadczenia usług w zakresie remontu nawierzchni dróg i chodników.
b. Spadkodawca był czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT z tego samego tytułu co Wnioskodawca, tj. świadczenia usług w zakresie remontu dróg i chodników, od dnia 22 maja 1993 r.
c. Faktury wystawione na firmę zmarłego po jego śmierci, za okres od 6 maja 2012 r. do 22 maja 2012 r., ściśle związane były z prowadzoną działalnością; dotyczyły m.in.: dzierżawy placu, na którym znajduje się baza i biuro firmy, usług telefonicznych (telefon firmowy), materiałów, paliwa, odzieży ochronnej dla pracowników, opłaty za prąd, wywozu nieczystości, monitoringu firmy, leasingu itp. Wnioskodawca nadmienił, że wiążące firmę umowy nie pozwalały na przerwę w jej działalności.
d. Na chwilę obecną, faktury wystawione na zmarłego to comiesięczne faktury za raty leasingowe. Ich daty wystawienia to: 21 maja 2012 r., 20 czerwca 2012 r., 18 lipca 2012 r., 22 sierpnia 2012 r. Firma leasingowa nie wyraża zgody na przepisanie leasingu na podstawie testamentu, czeka na postanowienie sądowe (rozprawa wyznaczona jest na 3 października 2012 r.).Raty płacone są przez obecnie działającą Spółkę zgodnie z terminami ich wymagalności. Pozostałe umowy dotyczące usług umożliwiających kontynuowanie działalności udało się przepisać na nowoutworzoną Spółkę. Natomiast faktury, które wpływały na stare dane (tj. firmę zmarłego) w okresie działania nowej Spółki, skorygowano notami korygującymi.
e. Wszystkie zakupione towary i usługi ściśle związane były z prowadzoną działalnością i służyły czynnościom opodatkowanym.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy prawidłowe jest odliczanie podatku VAT z faktur, które zostały wystawione na firmę zmarłego po jego śmierci, przez nowoutworzoną Spółkę, która jeszcze nie była zarejestrowana (chodzi o okres od 6 maja 2012 r. do 22 maja 2012 r.)?
2. Czy od faktur, które do chwili obecnej spływają na firmę zmarłego, można odliczyć podatek VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy (stanowisko ostatecznie sformułowane w piśmie z dnia 4 września 2012 r.), podatek VAT naliczony z wyżej wymienionych faktur (tj. z okresu od dnia śmierci czyli od 6 maja 2012 r. do dnia założenia nowej Spółki, jak i z faktur poprawionych notami korygującymi oraz VAT z faktur za raty leasingowe), powinien podlegać odliczeniu przez nowoutworzoną Spółkę prawnych spadkobierców, gdyż ściśle związany jest z działalnością firmy, która jest kontynuacją działalności zmarłego ojca. Ww. faktury związane są z działalnością opodatkowaną wykonywaną w celu uzyskania przychodu. Zapłatę za wszystkie zobowiązania wynikające z omawianych faktur uiszczała obecnie działająca Spółka cywilna.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W rozumieniu art. 15 ust. 2 tej ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 7 § 1 cytowanej w sentencji ustawy Ordynacja podatkowa, podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.

Byt prawny podatnika - osoby fizycznej, na którego przepisy podatkowe nakładają obowiązek podatkowy ustaje z chwilą jego śmierci.

Organy podatkowe uzyskują informację o śmierci podatnika na podstawie przepisów ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (t. j. Dz. U. z 2004 r. Nr 269, poz. 2681 ze zm.), zwanej dalej ustawą o NIP.

Zgodnie z art. 12 ust. 2 ww. ustawy o NIP, w przypadku zgonu lub ustania bytu prawnego podatnika, nadany NIP wygasa, z wyjątkiem przypadków wymienionych w ust. 1 i 1a.

Stosownie do art. 922 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi czwartej Kodeksu - Spadki. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.

Podkreślić należy, że prawa i obowiązki wynikające z przepisów prawa podatkowego nie należą do spadku. Ich sukcesja jest możliwa jedynie na podstawie i w granicach przepisów cyt. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa.

Kwestię sukcesji podatkowej reguluje przede wszystkim art. 97 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, zgodnie z którym spadkobiercy podatnika, z zastrzeżeniem § 2, przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy.

W myśl art. 97 § 2 powołanej ustawy, jeżeli, na podstawie przepisów prawa podatkowego, spadkodawcy przysługiwały prawa o charakterze niemajątkowym, związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, uprawnienia te przechodzą na spadkobierców pod warunkiem dalszego prowadzenia tej działalności na ich rachunek.

Z powyższego wynika, że spadkobiercy przejmują z mocy prawa wszelkie prawa i obowiązki o charakterze majątkowym, a prawa niemajątkowe pod warunkiem kontynuacji działalności prowadzonej uprzednio przez spadkodawcę.

Natomiast art. 98 § 1 ww. ustawy stanowi, iż do odpowiedzialności spadkobierców za zobowiązania podatkowe spadkodawcy stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego o przyjęciu i odrzuceniu spadku oraz o odpowiedzialności za długi spadkowe.

Art. 924 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. cyt. ustawy Kodeks cywilny przesądza, że spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą jego otwarcia (art. 925 Kodeksu cywilnego).

Prawa i obowiązki zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na spadkobierców. Z tym momentem następuje ustalenie, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej.

Wskazać jednocześnie należy, iż zgodnie z art. 669 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. nr 43, poz. 296 ze zm.), sąd spadku wydaje postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku po przeprowadzeniu rozprawy, na którą wzywa wnioskodawcę oraz osoby mogące wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi.

Zgodnie z art. 96 ust. 6 ustawy o VAT, jeżeli podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT zaprzestał wykonywania czynności podlegającej opodatkowaniu, jest on obowiązany zgłosić zaprzestanie działalności naczelnikowi urzędu skarbowego; zgłoszenie to stanowi dla naczelnika urzędu skarbowego podstawę do wykreślenia podatnika z rejestru jako podatnika VAT.

Art. 96 ust. 7 cyt. ustawy stanowi z kolei, że zgłoszenia o zaprzestaniu działalności w wyniku śmierci podatnika dokonuje jego następca prawny.

Zgodnie z delegacją ustawową zawartą w art. 98 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, Minister Finansów w rozporządzeniu z dnia 5 kwietnia 2004 r. w sprawie wzorów dokumentów związanych z rejestracją podatników w zakresie podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 55, poz. 539 ze zm.) określił wzór zgłoszenia o zaprzestaniu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i ...