Praktyki zawodowe jako okres nieskładkowy

Za okresy składkowe uznaje się tylko takie okresy uczęszczania do szkół, w których uczniowie oprócz wykonywania obowiązku nauki teoretycznej pozostawali, jeśli chodzi o zajęcia praktyczne, w stosunku pracy młodocianego pracownika. Wykonywanie natomiast zajęć praktycznych w ramach tzw. praktyki warsztatowej, wynikającej z procesu kształcenia uczniów zawodu, objętych jedynie administracyjnoprawnym stosunkiem między uczniem a szkołą, nie były i nie są okresami wliczanymi do stażu ubezpieczeniowego - wyjaśniło Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej.

Interpelacja nr 36744 do ministra rodziny i polityki społecznej w sprawie zakwalifikowania okresów odbywania praktyk zawodowych w trakcie nauki w zasadniczej szkole zawodowej do okresów nieskładkowych

Szanowna Pani Minister,

zgodnie z obowiązującymi przepisami, aby szkoła zawodowa była zaliczana do stażu pracy muszą być od takiej osoby odprowadzane składki na ubezpieczenie społeczne. Aby były odprowadzane składki, musi być zawarta umowa o pracę pomiędzy zakładem, a uczniem. Sam fakt uczęszczania do ZSZ i odbywania praktyk nie generuje obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne, a tym samym nie ma wpływu na ustalanie prawa do emerytury.

Niewątpliwie jest to sytuacja krzywdząca dla osób, które ucząc się jednocześnie pracują na rzecz danego zakładu pracy. Ucząc się podnosząc swoje kwalifikacje w zawodzie świadczą na rzecz zakładu pracy usługi, które w normalnych warunkach są w pełni opłacane ze wszystkimi świadczeniami. Fakt, że są to okresy nieskładkowe jest dla mnie całkowicie zrozumiały ponieważ z tego tytuły nie były od pracodawcy odprowadzane stosowane składki.

Natomiast dlaczego nie potraktować tej sytuacji jako okresu nieskładkowego czyli takiego, za który pracodawca jako płatnik składek nie odprowadzał ich do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Są to wszystkie okresy przebywania na zwolnieniu lekarskim (okresy pobierania wynagrodzenia za czas choroby lub zasiłku chorobowego), okresy przebywania na świadczeniu rehabilitacyjnym, okresy urlopów bezpłatnych, okresy przebywania na urlopach związanych z rodzicielstwem: urlop macierzyński, urlop rodzicielski i urlop wychowawczy. Taka sytuacja niewątpliwie korzystnie wpłynęłaby na możliwość skorzystania z prawa do wcześniejszego nabycia uprawnień emerytalnych w stosunku do osób, które we wczesnych latach młodości ucząc się wykonywały już pracę.

W związku z powyższym, proszę o udzielenie odpowiedzi na poniższe pytania:

1. Czy jest możliwość rozszerzenia katalogu ustawowych okresów nieskładkowych o okresy odbywania praktyk zawodowych przez osoby uczęszczające do zasadniczych szkół zawodowych, które realizowane były bez umowy o pracę?
2. Jeśli jest taka możliwość kiedy jest szansa na rozpoczęcie procedowania nad ww. zmianami?
3. Czy ministerstwo dysponuje danymi ile osób skorzystałoby z takiej zmiany?

Posłowie:
Iwona Michałek, Magdalena Sroka

24 października 2022 r.

Odpowiedź na interpelację nr 36744 w sprawie zakwalifikowania okresów odbywania praktyk zawodowych w trakcie nauki w zasadniczej szkole zawodowej do okresów nieskładkowych

Szanowna Pani Marszałek,

w odpowiedzi na interpelację Posłów na Sejm RP Pani Iwony Michałek i Pani Magdaleny Sroki w sprawie zakwalifikowania okresów odbywania praktyk zawodowych w trakcie nauki w zasadniczej szkole zawodowej do okresów nieskładkowych, znak: K9INT36744, uprzejmie przedstawiam, co następuje.

Przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 504, z późn. zm.) zawierają katalog okresów składkowych i nieskładkowych oraz określają zasady uwzględniania ich przy ustaleniu prawa do emerytury i jej wysokości.

Wprowadzona od 1999 r. reforma systemu emerytalno-rentowego ma na celu powiązanie prawa do świadczeń z faktem podlegania ubezpieczeniu społecznemu, a tym samym partycypowaniu w tworzeniu środków niezbędnych dla opłacania późniejszych świadczeń. Dlatego też przede wszystkim okresy opłacania składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu zatrudnienia czy okresy innej działalności objętej obowiązkiem ubezpieczenia społecznego powinny skutkować prawem do świadczenia.

Przyjęte w systemie ubezpieczeń społecznych rozwiązania mają długą historię funkcjonowania i wynikają z ich ewolucji na przestrzeni kilkudziesięciu lat. Są również ściśle powiązane z przepisami z zakresu prawa pracy.

W kwestii zaliczalności okresu nauki, do okresu zatrudnienia, od któ...