Pracownik powinien być zdrowy, przedsiębiorca niekoniecznie?

Kosztem uzyskania przychodów może być abonament medyczny kupiony pracownikowi. Abonament, który przedsiębiorca kupi dla siebie, kosztem już nie będzie. Jak widać, pracownik może, a nawet powinien być zdrowy. Zdrowie przedsiębiorcy już tak ważne nie jest.

Przepisy podatkowe wskazują, że wszystkie poniesione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych lub prawnych, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami. Kosztami uzyskania przychodów są więc wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów. Kosztami podatkowymi są między innymi tzw. koszty pracownicze. Koszty te obejmują przede wszystkim wynagrodzenia zasadnicze, wszelkiego rodzaju nagrody, premie i diety oraz wydatki związane z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych pracowników. Mogą również obejmować wydatki ponoszone na zakup pakietów medycznych na rzecz pracowników, ponieważ są związane z prowadzoną przez pracodawcę działalnością.

Tytułem przykładu można powołać interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 10 kwietnia 2015 r. nr IBPBI/2/4510-58/15/IŻ. Organ podatkowy potwierdził w niej, że wydatki na zakup abonamentów medycznych dla pracowników oraz ich rodzin stanowią przejaw i wyraz starań pracodawcy o stan zdrowia, kondycji fizycznej i samopoczucia pracowników oraz ich najbliższych osób, co w dalszej perspektywie może przyczyniać się do poprawy atmosfery pracy i w konsekwencji do zwiększania wydajności pracy z przełożeniem na uzyskiwane przychody. Uznał zatem, że wydatki poniesione na zakup pakietów medycznych, w ramach których są zawarte świadczenia profilaktyki oraz medycyny, zarówno dla pracowników, jak i członków ich rodzin stanowią koszty uzyskania przychodów pracodawcy.

W przypadku przedsiębiorców, osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, tak dobrze niestety już nie jest. Pojawia się tu bowiem istotny problem wydatków o charakterze osobistym, które – o czym już wielokrotnie pisaliśmy – kosztem uzyskania przychodów być nie mogą. Co jednak ma charakter osobisty, a co nie – nie jest tak oczywiste.

Z analizy interpretacji podatkowych wynika jednoznacznie, że osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą nie może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatków ponoszonych na własne ubezpieczenie medyczne w formie abonamentu. Organy podatkowe zgodnie twierdzą, że tego typu wydatki nie mają związku z przychodem.

Przykładem może być chociażby interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 29 czerwca 2009 r., nr IPPB1/415-320/09-2/KS. Podatniczka, której przedmiotem działalności było nauczanie i tłumaczenia języka angielskiego, zamierzała zawrzeć umowę o świadczenie usług zdrowotnych z jednym z działających na rynku centrów medycznych. W ramach abonamentu byłaby uprawniona do korzystania z usług medycznych świadczonych przez dane centrum, w tym diagnostyki oraz specjalistycznych procedur medycznych. Wydatki poniesione na zakup abonamentu podatniczka planowała zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Jej zdaniem wydatki te należało traktować jako wydatki w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu. Zawarcie umowy o świadczenie usług zdrowotnych miało na celu zapewnienie opieki medycznej na odpowiednim poziomie. Pozwoliłoby to uniknąć sytuacji, w której będzie zmuszona czekać na dostęp do odpowiednich specjalistów oraz procedur medycznych w publicznej służbie zdrowia. Podczas oczekiwania ograniczeniu ulega możliwość zarobkowania, gdyż brak odpowiedniego i szybkiego leczenia często powoduje brak możliwości prowadzenia zajęć czy dokonywania tłumaczeń.

Dyrektor Izby Skarbowej nie zgodził się jednak z argumentacją podatniczki. Jego zdaniem do kosztów uzyskania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej spełniających powyższe kryteria nie można zaliczyć wydatków uwarunkowanych stanem zdrowia osoby prowadzącej działalność gospodarczą. Wydatki na ochronę zdrowia należą do wydatków o charakterze osobistym. Aby zachować odpowiedni stan zdrowia, osoba fizyczna zmuszona jest do korzystania z usług medycznych i to niezależnie od tego, czy prowadzi działalność gospodarczą, czy też działalności takiej nie prowadzi. Tak więc bezpośrednim celem, jaki jest związany z ponoszeniem tego rodzaju wydatków, jest ochrona stanu zdrowia osoby (wydatki o charakterze osobistym), a nie zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów. Poniesienie wydatków na zakup pakietu usług medycznych nie ma realnego wpływu na zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza. Wydatki te nie mają też wpływu na wysokość przychodów uzyskiwanych ze świadczenia usług.

Czy zgadzacie się Państwo z argumentami organu podatkowego? Czy abonament medyczny kupiony przez przedsiębiorcę naprawdę nie ma związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą i nie powinien być kosztem uzyskania przychodów?

Krzysztof Koślicki
redaktor naczelny
www.podatki.biz