Powstanie obowiązku podatkowego przy refakturowaniu mediów

Wynajmowi nieruchomości często towarzyszą dodatkowe usługi, z reguły jest to dostawa elektryczności, wody, gazu, potocznie nazywanych mediami. Najemca może ich koszty ponosić osobiście, uprzednio przepisując na siebie liczniki, lub też regulować należności za nie na podstawie faktur od dystrybutorów, przedłożonych mu przez wynajmującego. Może też czynić to na podstawie faktur wystawianych przez wynajmującego, który ma w tym zakresie dwie możliwości. Może należność za media wkalkulować do opłat czynszowych bądź też dokonywać ich refakturowania.

Refakturowanie

Zasadę stanowi, że wszystkie czynności towarzyszące świadczeniu głównemu – w tym przypadku najmowi – powinny zostać do niego wliczone. Możliwe jest jednak inne podejście do zagadnienia: właśnie refakturowanie. Refakturowanie polega na wystawieniu przez wynajmującego odrębnej faktury za media, którą opłaca najemca. Fizycznie może to być faktura za czynsz uzupełniona o kwoty za poszczególne media, ujęte w pozycji odrębnej niż rozliczenie czynszu. Źródłem kosztów mediów jest indywidualne ich zużycie wynikające z opomiarowania według liczników bądź na podstawie liczby osób u najemcy korzystających z nieruchomości.

Kwota do refakturowania powinna wynikać z faktury wystawionej najemcy przez dostawcę mediów.

Orzecznictwo wskazuje, że refakturowanie możliwe jest, o ile zostaną spełnione następujące przesłanki:

  • dotyczy ono usług,
  • z usług tych nie korzysta podmiot refakturujący lub korzysta z nich tylko w części,
  • zostało przewidziane w zawartej pomiędzy stronami umowie,
  • następuje bez doliczania marży,
  • refaktura wystawiana jest z tą samą stawką VAT co faktura pierwotna, nawet gdy podmiot refakturujący nie posiada uprawnień do samodzielnego świadczenia danych czynności bądź nie są one przedmiotem jego działalności.

Media przy najmie rozliczamy odrębnie

W zakresie rozliczania mediów 16 kwietnia 2015 r. zapadł ważny wyrok Trybunału Sprawiedliwości C-42/14 uznający – w pewnych sytuacjach – dopuszczalność osobnego rozliczania mediów od samej ceny usługi najmu na gruncie ustawy o VAT. Rozstrzygnięcie to stało się postawą aktualnych i mocno już utrwalonych poglądów organów podatkowych i sądownictwa administracyjnego, zgodnie z którymi towarzyszące najmowi nieruchomości dostawy mediów powinny być uznawane za odrębne świadczenia, jeżeli najemca ma możliwość wyboru sposobu korzystania z nich poprzez decydowanie o wielkości ich zużycia. Taka sytuacja ma miejsce w przypadku odrębnego rozliczania zużycia w oparciu o wskazania podliczników, jak również gdy umowa pomiędzy wynajmującym a najemcą przewiduje odrębne rozliczanie mediów.

Przykładem takiego podejścia do refakturowania na polskim gruncie mogą być: wyrok NSA z 1 września 2015 r., sygn. akt I FSK 1414/13, czy interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 25 września 2017 r., nr 0115-KDIT1-1.4012.365.2017.3.AJ.

Samo pojęcie „refaktury” nie zostało w ustawie o VAT zdefiniowane. Wskazuje ona jednak podstawę do dokonywania czynności refakturowania. Jest to artykuł 8 ust. 2a ustawy z 11 września 2004 r. o podatku od towarów u i usług. Zgodnie z nim w razie gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten sam podatnik otrzymał i wyświadczył te usługi. Tego rodzaju działanie stanowi więc podlegające VAT świadczenie usługi. Przepis ten stanowi implementację na polski grunt art. 28 dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. UE L 347/1).

Moment powstania obowiązku podatkowego przy refakturowaniu

W kwestii powstania obowiązku podatkowego przy refakturowaniu w pełni aktualny jest wyrok NSA z 25 października 2012 r., sygn. akt I FSK 65/12. Sąd stwierdził w nim, że z punktu widzenia konsekwencji w VAT refakturowanie ma skutki tożsame ze świadczeniem usługi. W efekcie podmiot refakturujący powinien zastosować do refakturowanego świadczenia zasady opodatkowania przewidziane dla usług refakturowanych zarówno w zakresie stawki VAT, jak i terminu wystawienia faktury. Dlatego za moment wykonania refakturowanej usługi przyjąć należy co do zasady moment wykonania wszystkich działań i czynności, które składają się na refakturowaną usługę, nie zaś moment wystawienia refaktury.

Obowiązek podatkowy w VAT w przypadku odsprzedaży usług będzie powstawał na zasadach określonych w art. 19 ustawy o VAT. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy ustawa wiąże powstanie obowiązku podatkowego z wystawieniem faktury. Obowiązek podatkowy w razie wystawienia refaktury będzie powstawał z chwilą wystawienia takiego dokumentu, gdyż jest on z zasady zwykłą fakturą z tą różnicą, że wystawcą jest podmiot refakturujący, zgodnie z fikcją prawną, o której mowa w art. 8 ust. 2a ustawy o VAT. Wyświadczenie usługi przez refakturującego następuje na podstawie refaktury, która stanowi dokument, dzięki któremu możliwe będzie odliczenie podatku naliczonego przez podatnika na rzecz, którego zostanie on wystawiony.

Natomiast jeżeli dla danej usługi obowiązek podatkowy powstaje w inny sposób niż określony w art. 19 ust. 1 ustawy o VAT, również w przypadku refakturowania będzie powstawał na innych zasadach. Zatem dla usług, dla których obowiązek podatkowy powstaje z upływem terminu płatności bądź z chwilą wystawienia faktury, które zostaną refakturowane, powstanie też w takim momencie.

W myśl art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy o VAT w razie dostawy wody, prądu, gazu itp. obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, pod warunkiem że została ona wystawiona terminowo, czyli nie później niż z upływem terminu płatności. Jeżeli jednak podatnik nie wystawi faktury (refaktury) lub wystawi ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z upływem terminu płatności. Uregulowanie to wskazuje, że zasadą jest powstanie obowiązku podatkowego z tytułu refakturowania (odsprzedaży) mediów faktycznemu odbiorcy z datą wystawienia refaktury. W związku z tym podatnik wystawiający refaktury za media nie musi stosować terminu płatności określonego przez ich faktycznego dostawcę na fakturze pierwotnej.

Jednak w wyjątkowych sytuacjach powstanie obowiązku podatkowego określa termin płatności faktury. Ten z reguły ustalają strony w łączącej je umowie i stanowi on bardzo ważne postanowienie, szczególnie biorąc pod uwagę wynikające z takiego lub innego jego określenia konsekwencje podatkowe.

Jaki termin zapłaty za refakturę należałoby przyjąć, gdyby strony transakcji podlegającej refakturowaniu nie przewidziały w umowie terminu zapłaty? Moim zdaniem należałoby sięgnąć do ustawy z 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Wynika z niej, że termin zapłaty nie może przekraczać 60 dni, liczonych od dnia doręczenia dłużnikowi faktury (refaktury) potwierdzającej wykonanie usługi. Gdy do zapłaty zobowiązany jest podmiot publiczny, termin ten nie może przekraczać 30 dni.

Adam Okonkwo

 

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...