Potrącenia z wynagrodzenia zleceniobiorcy

Aby wynagrodzenie podlegało ochronie w ramach prowadzonego postępowania egzekucyjnego konieczne jest spełnienie łącznie dwóch warunków: muszą to być świadczenia powtarzalne, czyli mające charakter periodyczny, a także celem świadczeń musi być zapewnienie utrzymania albo muszą one stanowić jedyne źródło dochodu. Jeżeli powyższe przesłanki zostaną spełnione, wówczas możliwe jest ustalenie kwoty wolnej od potrąceń. Inaczej przedstawia się zaś kwestia tzw. bezpośrednich potrąceń z wynagrodzenia zleceniobiorcy przez, czy też na rzecz zleceniodawcy. Obowiązujące przepisy nie regulują przy tym wprost tych kwestii. Powinna je regulować zawarta pomiędzy stronami umowa zlecenia, czy umowa o świadczenie usług.

Interpelacja nr 36896 do ministra rodziny i polityki społecznej w sprawie potrąceń z wynagrodzenia zleceniobiorcy

Szanowna Pani Minister!

Niejednokrotnie w prasie branżowej poruszana jest tematyka potrąceń z wynagrodzenia osób wykonujących pracę najemną na podstawie umów cywilnoprawnych zawartych w celu zapewnienia utrzymania lub kiedy uzyskane z nich wynagrodzenie stanowi jedyne źródło dochodu. Spotkać można się ze stanowiskiem, że dokonanie przez zleceniodawcę (na jego rzecz) potrącenia z tytułu nieobecności zleceniobiorcy w pracy, czy też użytkowania przydzielonej mu odzieży lub obuwia roboczego albo z racji "wypożyczenia" sprzętu niezbędnego do wykonania zlecenia - jest dopuszczalne. Nie brakuje jednak twierdzeń przeciwnych, a przynajmniej wskazujących, że obowiązują w tym względzie ograniczenia. Panuje przekonanie, że potrącenia te są dopuszczalne w części przekraczającej minimalną stawkę godzinową - za pisemną zgodą zleceniobiorcy. Wolą ustawodawcy wynagrodzenie zleceniobiorcy nie może być niższe niż wynosi aktualna minimalna stawka godzinowa, a do tego sprowadzałoby się w praktyce pomniejszenie wypłaty o potrącenia takie, jak wyżej wskazano. W świetle obowiązujących obecnie przepisów zleceniobiorca nie może otrzymać mniej niż 19,70 zł brutto za godzinę pracy. Wątpliwości pojawiają się wówczas, gdy umowa nie zawiera regulacji w zakresie potrąceń, czy kar umownych - na rzecz zleceniodawcy, a wynagrodzenie zleceniobiorcy oscyluje w stawce równej minimalnej stawce godzinowej. Wydaje się, że z uwagi na przepis art. 833 § 2¹ Kodeksu postępowania cywilnego uprawnienia zleceniodawcy w zakresie samodzielnego dokonywania potrąceń z wynagrodzenia zleceniobiorców nie mogą być dalej idące niż funkcjonujących w oparciu o przepisy rangi ustawowej organów egzekucyjnych.

W związku z powyższym uprzejmie proszę o odpowiedź na następujące pytania:

1. Jaka jest kwota wolna od potrąceń w przypadku dokonywania ich z wynagrodzenia zleceniobiorcy na rzecz zleceniodawcy?
2. Czy i ewentualnie pod jakimi warunkami dopuszczalne jest stosowanie przez zleceniodawcę potrąceń (z tytułu np. kar umownych, użytkowania odzieży, obuwia roboczego, czy też nieobecności w pracy) z wynagrodzenia zleceniobiorcy, w tym przy braku odpowiednich regulacji w tym zakresie w treści umowy zlecenia?
3. Czy dopuszczalne jest stosowanie przez zleceniodawcę, na jego rzecz ww. potrąceń z wynagrodzenia zleceniobiorcy równego minimalnej stawce godzinowej?

Poseł Filip Kaczyński

29 października 2022 r.

Odpowiedź na interpelację nr 36896 w sprawie potrąceń z wynagrodzenia zleceniobiorcy

Szanowna Pani Marszałek,

w odpowiedzi na interpelację nr 36896 Posła Filipa Kaczyńskiego, w sprawie potrąceń z wynagrodzenia zleceniobiorcy, uprzejmie przedstawiam poniższe informacje.

Problematykę dotyczącą minimalnej stawki godzinowej reguluje ustawa z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2020 r. poz. 2207). Zgodnie z ustawą obowiązkiem stosowania minimalnej stawki godzinowej zostały objęte określone umowy zlecenia (art. 734 Kodeks...