Potencjalne podatkowe skutki wystawienia faktury PROFORMA

Faktura PROFORMA jest zwykle wystawiana w sytuacji, gdy przed wykonaniem usługi czy sprzedażą towaru ma dojść do wpłacenia na rzecz sprzedawcy części lub całości należnej zapłaty. Choć faktura PROFORMA zawierała zwykle te same dane co faktura VAT, to do 31 grudnia 2012 r. była ona dokumentem stricte handlowym, nie księgowym. Jej wystawienie nie wywoływało żadnych skutków ani na gruncie ustawy VAT, ani ustaw o podatku dochodowym.

Od 1 stycznia 2013 r. sytuacja uległa zmianie. Jak wynika z obowiązującego brzmienia rozporządzenia ministra finansów z 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 68, poz. 360 z późn. zm.) podatnicy nie wystawiają już „faktur VAT”, a jedynie „faktury”. „Fakturą” może zaś być każdy dokument, który zawiera dane określone w § 5 rozporządzenia. Jeśli kwota należności ogółem (czyli kwota brutto) nie przekracza 450,00 zł lub 100 euro, podatnik ma prawo wystawienia faktury uproszczonej, która zawiera mniejszą ilość danych.

Wystawienie faktury a powstanie obowiązku podatkowego w VAT

W konsekwencji może dojść do sytuacji, gdy podatnik wystawiając fakturę PROFORMA, zawierającą wszystkie wymagane przepisami rozporządzenia dane, będzie zmuszony rozpoznać z tego tytułu obowiązek podatkowy. Z pewnością dojdzie do tego wtedy, gdy do danej czynności zastosowanie znajdą zasady ogólne dotyczące powstawania obowiązku podatkowego.

Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r., nr 177, poz. 1054 z późn. zm., dalej: ustawa o VAT), obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2–21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1. Jednocześnie, zgodnie z ust. 4 tego artykułu, jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Faktura może być więc wystawiona również przed dniem wykonania czynności. Ma to jednak określone skutki podatkowe. Potwierdza to dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 6 lutego 2009 r. (nr IBPP2/443-1084/08/LŻ). Zgodził się on ze stanowiskiem podatnika, że z jednej strony mowa jest o dostawach lub usługach potwierdzanych fakturą, co powinno oznaczać, że jeśli faktura ma potwierdz...