Posługiwanie się nierzetelną fakturą jako przestępstwo

Kodeks karny skarbowy (ustawa z10września 1999r.; tekst jedn. Dz.U. z2013r., poz.186, dalej: K.k.s.) przewiduje odpowiedzialność zaszereg czynów związanych zobiegiem faktur. Kara grozi nie tylko wystawcy faktury, lecz także jej odbiorcy. Jednym ztakich przypadków jest posługiwanie się nierzetelną fakturą, traktowane jako przestępstwo określone wart.62 §2 K.k.s. Onim będzie mowa wartykule.

Pojęcie nierzetelnej faktury

Nieprawidłowe wystawienie faktury w prawie karnym skarbowym dzielone jest na dwie sytuacje: wystawienie wadliwe, czyli niezgodne z przepisami o fakturowaniu, oraz wystawienie nierzetelne.

Od razu zaznaczmy, że odbiorca faktury nie ponosi odpowiedzialności karnej za posługiwanie się fakturą wadliwą, a więc za to, że przyjął i zarachował fakturę, która jest błędna z przyczyn formalnych; także wtedy, gdy zawiera nieprawidłową stawkę VAT albo bezpodstawnie wykazuje zwolnienie z VAT, bo również te przypadki traktowane są jako wadliwość, a nie nierzetelność.

Na czym więc polega nierzetelność faktury? Kodeks karny skarbowy nie zawiera wyraźniej definicji tego pojęcia. Stosuje się tu przez analogię definicję nierzetelnego prowadzenia ksiąg, zawartą w art. 53 § 22 K.k.s.: „księga nierzetelna jest to księga prowadzona niezgodnie ze stanem rzeczywistym”.

W tym samym kierunku prowadzi art. 22 ust. 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r., poz. 330), zgodnie z którym „dowody księgowe powinny być rzetelne, to jest zgodne z rzeczywistym przebiegiem operacji gospodarczej, którą dokumentują”.

Jak najbardziej można więc pokusić się o uogólnienie, że w zakresie jakiejkolwiek dokumentacji finansowej nierzetelność to niezgodność z rzeczywistością.

W przypadku faktury oznacza to dwie poniższe sytuacje:

1. Zdarzenie gospodarcze (sprzedaż) wykazane w fakturze w ogóle nie miało miejsca (nie zaistniało). W tym przypadku mówimy o fakturze pustej. Podnoszono, co prawda, pewne wątpliwości co do stosowania art. 62 § 2 K.k.s. do faktur pustych, ale należy je uznać za bezzasadne. Zainteresowanych szczegółową argumentacją odsyłamy do lektury wyroku SN z 19 marca 2008 r., sygn. akt II KK 347/07; opublikowanego w OSP.2009.4.43;
2. Zdarzenie gospodarcze jako takie zaistniało, ale dane wykazane w fakturze mijają się z rz...