Oferta

Kancelaria Prawna Skarbiec świadczy doradztwo prawne z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego i karnego. Doradzamy zarówno w wyborze formy prowadzenia działalności gospodarczej jak i w bieżącej obsłudze każdego rodzaju spółki prawa handlowego w Polsce i za granicą ? również w zakresie prowadzenia ksiąg handlowych i rozliczeń transakcji.

 

Przeprowadzamy kompleksowe audyty prawne, podatkowe i finansowe. Doradzamy przy procesach przejęć, fuzji czy transakcji M&A.

 

Przedsiębiorcom wykonującym działalność we własnym imieniu oferujemy kompleksowe doradztwo prawne i podatkowe w bieżącej działalności i wsparcie w procesie przekształcenia działalności w wybrany rodzaj spółki.

 


 

Reprezentujemy naszych klientów w toku kontroli i postępowań podatkowych, w sporach cywilnych i gospodarczych oraz w sprawach sądowych przed sądami wszystkich instancji. Chronimy ich interesy w zakresie:

  • Odpowiedzialności członków zarządów spółek kapitałowych,
  • Ekspozycji na ryzyko prawne związane z prowadzeniem działalności gospodarczej,
  • Respektowania i wykonywania praw wspólników spółek,
  • Nadzoru nad stosowaniem i egzekwowaniu prawa przez urzędników administracji państwowej w tym organów ścigania i Krajowej Administracji Skarbowej,
  • Weryfikacji poprawności i rzetelności dokumentacji księgowej,
  • Przeciwdziałania praniu brudnych pieniędzy,
  • Zabezpieczania interesów i majątków firm i osób prywatnych

 

najbliższeszkolenia

Artykuły

04.06.2019

Pominięcie pełnomocnika a przedawnienie

Przesłanki przedawnienia zobowiązań podatkowych od zawsze budziły wiele kontrowersji. Niejasna i nieczytelna konstrukcja przepisów Ordynacji podatkowej wielokrotnie stawała się przyczyną sporów pomiędzy podatnikami a fiskusem. W ostatnim czasie najwięcej emocji budzi przesłanka zawieszenia biegu terminu przedawnienia w postaci wszczęcia postępowania karnoskarbowego. Sprawa dotarła nawet do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Specyficzna konstrukcja przedawnienia

Przedawnienie się zobowiązań podatkowych stanowi jedną z najważniejszych instytucji chroniących prawa podatników. Po upływie ustawowego 5-letniego okresu organ podatkowy traci możliwość skutecznego dochodzenia zapłaty podatku wynikającego z określonego zobowiązania podatkowego. Konstrukcja przepisów Ordynacji podatkowej powoduje jednak, że na tym tle rysują się liczne spory pomiędzy fiskusem a podatnikiem. Organy skarbowe robią wiele, aby nie doszło do przedawnienia. W tym celu sięgają po różne mechanizmy zawieszenia jego terminu. Problematyczna dla podatnika jest sama konstrukcja terminu. Początek jego biegu związany jest bowiem z upływem terminu płatności podatku, a nie z powstaniem zobowiązania podatkowego. Dodatkowo liczony jest od końca danego roku. W konsekwencji 5-letni termin niejednokrotnie znacząco się wydłuża.

Przesłanka wszczęcia postępowania karnoskarbowego

Kontrowersyjna jest również przesłanka wskazana w art. 70 § 6 pkt 1 Ordynacji podatkowej, czyli wszczęcie postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, o którym podatnik został zawiadomiony, jeżeli podejrzenie przestępstwa lub wykroczenia wiąże się z niewykonaniem tego zobowiązania. Przesłanka ta budzi wątpliwości z tego względu, iż nie jest związana z zapłatą podatku ani też z postępowaniem wymiarowym lub jego kontrolą. W praktyce zatem fiskus dysponuje silną bronią, umożliwiającą mu każdorazowe zawieszenie biegu terminu przedawnienia.

Stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego

Z kwestią przedawnienia zobowiązania podatkowego zmierzył się m.in. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi. Wydał wyrok niekorzystny dla podatnika, nie uwzględniając przedawnienia. Sąd stwierdził, że skoro Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w Łodzi wszczął postępowanie przygotowawcze związane z podejrzeniem popełnienia przez podatnika czynu zabronionego polegającego na podaniu nieprawdy w deklaracjach VAT-7, to zawiadomienie o zawieszeniu biegu terminu przedawnienia, doręczone podatnikowi przez Naczelnika Urzędu Skarbowego należy uznać za skuteczne. Podatnik miał co prawda pełnomocnika, ale pełnomocnictwo złożono w odrębnym postępowaniu prowadzonym przez Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej. Dokument ten obejmował z kolei upoważnienie do reprezentowania podatnika w tym konkretnym postępowaniu oraz na jego kolejnych etapach.

Konieczne rozstrzygnięcie przez NSA

Podatnik nie dał za wygraną i wniósł skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Skarżący stwierdził, iż skoro powiadomienie o wszczęciu postępowania karnoskarbowego miało bezpośredni wpływ na postępowanie dotyczące zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego, oznacza to, że organy skarbowe miały obowiązek uwzględnić fakt posiadania przez podatnika profesjonalnego pełnomocnika. To właśnie do niego powinno zostać skierowane zawiadomienie o zawieszeniu biegu terminu przedawnienia zobowiązania. W ocenie podatnika sąd błędnie uznał, iż przedawnienie zobowiązania nie nastąpiło.

Niejednolite orzecznictwo

Omawiane zagadnienie budzi liczne kontrowersje. Orzecznictwo w tym zakresie nie jest jednolite. Przykładowo Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 14 października 2015 r. (sygn. akt I FSK 1052/14), odwołując się do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 17 lipca 2012 r. (sygn. P 30/11), stwierdził, że istotne jest powzięcie przez podatnika informacji o zawieszeniu biegu terminu przedawnienia. Nie ma natomiast znaczenia, czy zawiadomienie zostało skierowane bezpośrednio do podatnika, czy też doręczono je pełnomocnikowi. Podobnie orzekały wojewódzkie sądy administracyjne oraz Naczelny Sąd Administracyjny w innych wyrokach. Z drugiej jednak strony istnieje spora liczba orzeczeń, w których sądy doszły do diametralnie różnych wniosków. Przykładowo Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 9 grudnia 2016 r. (sygn. akt I FSK 359/15) uznał, że jeżeli podatnik skutecznie ustanowił pełnomocnika i prawidłowo zawiadomił o tym fakcie organy podatkowe, ewentualne pismo o zawieszeniu biegu terminu przedawnienia doręcza się pełnomocnikowi. Istnieje nawet trzecia linia, która zakłada bezwzględny obowiązek doręczenia zawiadomienia bezpośrednio podatnikowi.

Potrzebna uchwała „siódemkowa”

Zagadnienie okazało się na tyle trudne, że podjęto decyzję o przedstawieniu go do rozstrzygnięcia składowi siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego. On z kolei 18 marca 2019 r. (sygn. akt I FPS 3/18) wydał uchwałę, w której podzielił stanowisko podatnika. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, jeżeli strona ustanowiła pełnomocnika, to właśnie jemu należy doręczać wszelkie pisma w sprawie. Pominięcie pełnomocnika odnosi natomiast taki skutek jak pominięcie strony. Organy skarbowe powinny natomiast zadbać o szybki i sprawny przepływ informacji pomiędzy poszczególnymi strukturami, wydziałami i komórkami tych organów.

Pełnomocnictwo ogólne a pełnomocnictwo szczególne

Należy podkreślić, że ustalenie, czy w danej sytuacji strona ma pełnomocnika, czy też działa samodzielnie, możliwe jest na podstawie dokumentu pełnomocnictwa. Przy czym możemy mieć do czynienia z pełnomocnictwem ogólnym lub szczególnym. Pełnomocnictwa szczególnego udziela się po to, aby dana osoba mogła nas reprezentować w konkretnym postępowaniu. W treści umocowania wskazuje się wtedy precyzyjnie, o jakie postępowanie chodzi. 1 lipca 2016 r. w prawie podatkowym pojawiła się natomiast instytucja pełnomocnictwa ogólnego. Upoważnia ono pełnomocnika do działania we wszystkich sprawach podatkowych oraz innych sprawach należących do właściwości organów podatkowych. Informacja o udzieleniu takiego pełnomocnictwa trafia natomiast do Centralnego Rejestru Pełnomocnictw Ogólnych. Organy podatkowe mają zatem bieżący dostęp do informacji dotyczących udzielonych pełnomocnictw i ich obowiązkiem jest każdorazowe sprawdzenie, przed doręczeniem stronie jakiegokolwiek pisma, czy dany podmiot posiada pełnomocnika.

Wyzwanie dla KAS?

Realizacja postanowień uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego może okazać się dużym wyzwaniem dla organów administracji skarbowej. Jak powszechnie wiadomo, wymiana informacji na temat poszczególnych, równolegle prowadzonych postępowań przez różne jej komórki, pozostawia wiele do życzenia. Często sąsiadujące ze sobą oddziały nie mają wiedzy na temat postępowań, które wzajemnie prowadzą. Osoby prowadzące postępowania karnoskarbowe lekceważą natomiast obowiązki związane z weryfikowaniem pełnomocnictw w Centralnym Rejestrze Pełnomocnictw Ogólnych bądź ze sprawdzeniem faktu udzielenia pełnomocnictwa szczegółowego.

Autor:

radca prawny Robert Nogacki

Kancelaria Prawna Skarbiec specjalizuje się w ochronie majątku, doradztwie strategicznym dla przedsiębiorców oraz zarządzaniu sytuacjami kryzysowymi.

Hasła tematyczne: ordynacja podatkowa, pełnomocnik, przedawnienie zobowiązania podatkowego, zawieszenie biegu terminu przedawnienia, postępowanie karnoskarbowe

poprzednie artykuły

  Czy w związku z wypłatą wynagrodzenia za świadczone usługi spółka, aby nie być zobowiązaną do pobrania podatku u źródła, musi posiadać certyfikat rezydencji odbiorcy należności? Czy musi sporządzać informację IFT-2/IFT-2R i spełniać inne obowiązki płatnika wskazane w art. 26 ust. 1 ustawy o CIT, w tym dochować należytej staranności przy weryfikacji warunków zastosowania niższej stawki, zwolnienia lub warunków niepobrania WHT? więcej »

  Dłużnik występując o zmniejszenie kary umownej jest zobligowany wskazać, do jakiej wysokości zmniejszenia żąda. Wyinterpretować to może również sąd, pod warunkiem, że taką możliwość daje całokształt działań procesowych dłużnika. Sąd nie może sam z urzędu podejmować się miarkowania, jeśli z działań strony nie wynika chęć zgłoszenia żądania o to. więcej »

  Tylko te budynki, które faktycznie są zajęte do prowadzenia działalności podlegają najwyższej stawce opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Przesłanki tej nie spełniają budynki zajęte na cele mieszkaniowe – orzekł 25 października 2023 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. To bardzo ważny wyrok dla przedsiębiorców posiadających nieruchomości, nawet dla tych na co dzień trudniących się profesjonalnym wynajmem.  Sprawę wygrała warszawska Kancelaria Skarbiec powołując się na bezprecedensowy wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 12 lipca 2023 r. (sygn. akt III FSK 250/23). więcej »

  Co do zasady darowizny podlegają opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółek, chyba że przekładają się na zwiększenie rozpoznawalności firmy, wzmocnienie jej pozytywnego wizerunku i budowanie więzi z interesariuszami, czyli spełnią warunki działalności CSR. więcej »

  Wymierzając wysokość dodatkowego, „karnego” zobowiązania podatkowego organ musi brać pod uwagę okoliczności towarzyszące dokonaniu przez podatnika naruszeń. W przeciwnym razie sankcja może naruszać zasadę proporcjonalności. Przepisy konstytuujące tę regułę wprowadzono do ustawy o VAT 6 czerwca 2023 r., jednak z zastrzeżeniem, że mają być stosowane do postępowań i kontroli wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie nowej regulacji. A zdarzało się, że organy o tym zapominały. To szansa dla firm, które padły ofiarą błędu organów podatkowych. więcej »

  Zbycie nieruchomości przed upływem 5 lat od zakupu podlega opodatkowaniu, chyba że w okresie kolejnych pełnych 3 lat kalendarzowych od tego zbycia uzyskane pieniądze przeznaczy się na własne cele mieszkaniowe. Prawo do ulgi mieszkaniowej należy się podatnikowi nawet wówczas, gdy zapłata za nową nieruchomość nastąpiła jeszcze przed sprzedażą starej – potwierdził w wyroku z 21 listopada 2023 r. Naczelny Sąd Administracyjny. więcej »

  W obliczu nadchodzących zmian w prawie, z końcem roku warto rozważyć zmianę formy opodatkowania. Kto zdąży podjąć decyzję do 20 lutego 2024 r. i złoży stosowne oświadczenie, może zapewnić sobie wymierne korzyści i ochronić swoje pieniądze.   więcej »

  Prawo unijne sprzeciwia się praktyce polskich organów podatkowych, które odmawiają przedsiębiorcom możliwości skorygowania zapłaconej zawyżonej stawki VAT z tego powodu, że świadczyli usługi konsumentom i wystawili jedynie paragony – taką opinię 16 listopada wydała Juliane Kokott, Rzecznik Trybunału Sprawiedliwości UE.   więcej »

  Jak wynika z danych ministerstwa finansów, z estońskiego CIT korzysta zaledwie ok. 12,7 tys. przedsiębiorstw w kraju. Zaledwie, bowiem według zapowiedzi autorów tego systemu rozliczeń miało na niego przejść 200 tys. firm tylko do końca 2021 roku. Co jest tego przyczyną, skoro w rzeczywistości to bardzo dobre, opłacalne dla firm rozwiązanie? więcej »

  Dostęp małżonki do wspólnego konta z mężem, historii przelewów i zgromadzonych na nim środków, nie oznacza, że można jej przypisać popełnienie przestępstwa oszustwa podatkowego, o które oskarżony jest jej mąż. Nie przesądzają o tym także kontakty męża z firmą, w której jest zatrudniona – orzekł sąd okręgowy w Warszawie w opublikowanym w dniu 27 września 2023 r. wyroku z dnia 9 sierpnia 2023 r. więcej »