Polski Ład: Wspólne rozliczenie z dzieckiem do likwidacji, a w zamian 1500 zł
Zgodnie z tzw. Polskim Ładem przyjętym na posiedzeniu Sejmu 1 października 2021 r., zeznanie za rok 2021 ma być ostatnim zeznaniem w którym samotni rodzice będą mogli rozliczyć się wspólnie z dzieckiem. Zamiast tej preferencji ustawodawca zaproponował ulgę w wysokości 1500 zł, którą samotny rodzic będzie mógł odliczyć od podatku. Kwota ta ma być taka sama dla wszystkich rodziców. Okazuje się jednak, że nie wszyscy rodzice będą mogli z tej ulgi skorzystać, a lepiej zarabiający, w porównaniu do obecnie obowiązującej preferencji, stracą.
Początkowo ustawodawca chciał tylko, jak czytamy w uzasadnieniu do projektu, dookreślić przepis art. 6 ust. 4 ustawy PIT, aby wyeliminować wątpliwości interpretacyjne jakie pojawiły się po wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 kwietnia 2017 r. sygn. akt II FSK 573/15, i które prowadzą do nadużyć w stosowaniu tej preferencji. W wyroku tym Sąd podjął precedensowe rozstrzygniecie, uznając, że w sytuacji gdy rozwiedzeni rodzice na przemian wychowują wspólne dzieci, to każdemu z nich przysługuje prawo opodatkowania dochodów na preferencyjnych zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci. W konsekwencji każdy rodzic ma prawo do obliczenia podatku w podwójnej wysokości od połowy swoich dochodów. W związku z tym zaproponowano zmianę w zakresie art. 6 ust. 4 ustawy PIT, zgodnie z którą prawo do preferencyjnego opodatkowania dochodów przysługuje wyłącznie jednemu rodzicowi (opiekunowi prawnemu).
Na dzień dzisiejszy, ustawa z dnia 1 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (tekst ustawy przekazany do Senatu) nie zawiera powyższej zmiany. Ustawodawca zdecydował się na likwidację wspólnego rozliczenia z dzieckiem. W zamian zaoferował ulgę dla samotnych rodziców w wysokości 1500 zł. Kwotę tę podatnik może odliczyć od podatku obliczonego zgodnie z art. 27 ustawy, tj. według skali podatkowej. Ulga będzie miała zastosowanie do przychodów uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.
Rozliczenie za 2021: Wspólne rozliczenie z dzieckiem
Obecnie, osoba wychowująca dziecko sama będąca:
- opiekunem prawnym dziecka lub
- jednym z rodziców (biologicznym lub przysposabiającym)
która jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której sąd orzekł separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, ma możliwość rozliczenia się w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących.
Rozliczenie roczne, jako zeznanie osoby samotnie wychowującej dziecko, może być złożone przez podatnika, który:
- w roku podatkowym samotnie wychowywał dzieci:
- małoletnie,
- bez względu na wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek lub dodatek pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
- do ukończenia 25. roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym i nauce lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 (według skali podatkowej) lub art. 30b (19% podatkiem od dochodów z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych) lub uzyskały przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 (tzw. ulga dla młodych), w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1 (w 2021 r. kwoty 3089 zł), z wyjątkiem renty rodzinnej;
Ulga dla młodych Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy o PIT, wolne od podatku dochodowego są przychody:
- otrzymane przez podatnika do ukończenia 26. roku życia, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł. |
- podlegał w roku podatkowym, za który dokonuje rozliczenia:
- nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, tj. był rezydentem polskim lub
- miał miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Polska państwie Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo Konfederacji Szwajcarskiej, osiągnął podlegające opodatkowaniu na terytorium Polski przychody w wysokości stanowiącej łącznie co najmniej 75% całkowitego przychodu osiągniętego w danym roku podatkowym i udokumentował certyfikatem rezydencji miejsce zamieszkania dla celów podatkowych;
- w roku podatkowym nie był on (ani jego dziecko/dzieci) opodatkowany:
- jednolitą 19% stawką podatku - tzw. podatkiem liniowym,
- zryczałtowanym podatkiem dochodowym za wyjątkiem dochodów z prywatnego najmu,
- zryczałtowanym podatkiem dochodowym od przychodów osób duchownych,
- podatkiem tonażowym,
- zryczałtowanym podatkiem od wartości sprzedanej produkcji, zgodnie z przepisami ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych;
- złoży wniosek o preferencyjne rozliczenie dochodów w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej, wyrażony w zeznaniu podatkowym.
W wyniku wniosku wyrażonego w zeznaniu osoba samotnie wychowująca dzieci określa podatek w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy swoich dochodów podlegających opodatkowaniu według skali podatkowej.
Rozliczenie za 2022 r.: Ulga dla samotnych rodziców
Zgodnie z ustawą zmieniającą, dodawanym do ustawy o PIT artykułem 27ea, od podatku obliczonego zgodnie z art. 27 (tj. według skali podatkowej) podatnik będzie mógł odliczyć kwotę w wysokości 1500 zł, jeżeli w roku podatkowym jest rodzicem albo opiekunem prawnym, który:
- jest:
- panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką albo rozwodnikiem,
- osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów,
- osobą pozostającą w związku małżeńskim z osobą pozbawioną praw rodzicielskich lub odbywającą karę pozbawienia wolności, oraz
- samotnie wychowuje dzieci:
- małoletnie,
- pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
- pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w krajowych lub zagranicznych przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, jeżeli w roku podatkowym dzieci te:
- nie stosowały przepisów art. 30c (opodatkowanie podatkiem liniowym) lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy (opodatkowanie ryczałtem tzw. najmu prywatnego, tj. najmu poza działalnością gospodarczą), w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń,
- nie podlegały opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych,
- nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 (według skali podatkowej) lub art. 30b (19% podatkiem od dochodów z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych) lub przychodów, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152 (dot. ulgi dla młodych i ulgi na powrót), w łącznej wysokości przekraczającej 3 089 zł, z wyjątkiem renty rodzinnej, oraz
Ulga dla młodych Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy o PIT, wolne od podatku dochodowego są przychody:
- otrzymane przez podatnika do ukończenia 26. roku życia, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł. Ulga na powrót Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 152 ustawy o PIT, wolne od podatku dochodowego są przychody podatnika, który przeniósł miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł, osiągnięte:
- w czterech kolejno po sobie następujących latach podatkowych, licząc od początku roku, w którym podatnik przeniósł to miejsce zamieszkania, albo od początku roku następnego. |
- podlega:
- nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, albo
- ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 2a, jeżeli:
- ma miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej, przy czym przepis art. 6 ust. 12 stosuje się odpowiednio, oraz
- osiągnął podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przychody w wysokości stanowiącej co najmniej 75% całkowitego przychodu osiągniętego w danym roku podatkowym, przy czym przepis art. 6 ust. 11 i 13 stosuje się odpowiednio, oraz
- udokumentował certyfikatem rezydencji miejsce zamieszkania dla celów podatkowych, przy czym przepis art. 45 ust. 7a zdanie drugie stosuje się odpowiednio.
Ulga będzie przysługiwała jednemu z rodziców albo opiekunów prawnych. W przypadku braku porozumienia między podatnikami odliczenie stosuje podatnik, u którego dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.
Kodeks cywilny (wyciąg) Rozdział II Art. 25. Miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. Art. 26. § 1. Miejscem zamieszkania dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską jest miejsce zamieszkania rodziców albo tego z rodziców, któremu wyłącznie przysługuje władza rodzicielska lub któremu zostało powierzone wykonywanie władzy rodzicielskiej. Art. 27. Miejscem zamieszkania osoby pozostającej pod opieką jest miejsce zamieszkania opiekuna. Art. 28. Można mieć tylko jedno miejsce zamieszkania. |
Ponadto, odliczenie nie będzie przysługiwało osobie, która:
- wychowuje wspólnie co najmniej jedno dziecko z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym, lub
- złożyła wniosek, o którym mowa w art. 6 ust. 2 (wspólne rozliczenie z małżonkiem) albo art. 6a ust. 1 (w sposób przewidziany dla wdów i wdowców).
Porównanie, czyli kto zyska, a kto straci?
Przedstawienie powyższych zasad niewiele nam mówi. Sprawdźmy zatem jak to będzie wyglądało w praktyce.
Założenia:
- pracownik - umowa o pracę na pełny etat,
- wiek powyżej 26 lat, ale nie w wieku emerytalnym, tj. bez ulgi dla młodych i ulgi dla seniorów,
- praca w miejscu zamieszkania, czyli miesięczne koszty uzyskania przychodu to 250 zł (rocznie: 3000 zł),
- uwzględniamy kwotę wolną od podatku,
- bez PPK,
- minimalna kwota wynagrodzenia: 3010 zł (obowiązująca w 2022 r.),
- kwota ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe : 157 770 zł (obowiązująca w 2021 r.),
- w 2022 r. nowa kwota wolna od podatku w wysokości 30 000 zł, co oznacza kwotę zmniejszającą podatek w wysokości 5100 zł rocznie,
- w 2022 r. brak możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku,
- w 2022 r. ulga dla klasy średniej.
Przeczytaj także:
Polski Ład: Nowa kwota wolna i skala podatkowa oraz ulga dla klasy średniej
Rozliczenie roczne PIT | 2021 | 2022 | |||
Sposób opodatkowania | indywidualnie | wspólnie z dzieckiem | indywidualnie | wspólnie z dzieckiem | ulga 1500 zł |
wynagrodzenie brutto (m-c) | 3010 | 3010 | 3010 | 3010 | 3010 |
wynagrodzenie brutto (rok) | 36 120 | 36 120 | 36 120 | 36 120 | 36 120 |
KUP | 3000 | 3000 | 3000 | 3000 | 3000 |
Kwota zmniejszająca podatek | 525,12 | 525,12 | 5100 | 5100 | 5100 |
Składki ub.społ. (13,71%) | 4952,16 | 4952,16 | 4952,16 | 4952,16 | 4952,16 |
Ulga dla klasy średniej | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Składka ub.zdr. (9%) | 2805,12 | 2805,12 | 2805,12 | 2805,12 | 2805,12 |
Składka ub.zdr. (7,75%) | 2415,48 | 2415,48 | 0 | 0 | 0 |
Podstawa opodatkowania | 28 168 | 14 084 | 28 168 | 14 084 | 28 168 |
Obliczony PIT | 4263,44 | 3738,32 | 0 | 0 | 0 |
Ulga dla samotnego rodzica | 0 | 0 | 0 | 0 | 1500 |
Podatek po odliczeniach (ub.zdr. lub ulga 1500 zł) | 1848 | 1323 | 0 | 0 | 0 |
Zysk w porównaniu z indywidualnym rozliczeniem za 2021 | _____ | 525 | 1848 | 1848 | 1848 (nie ma od czego odliczyć ulgi 1500 zł) |
Rozliczenie roczne PIT | 2021 | 2022 | |||
Sposób opodatkowania | indywidualnie | wspólnie z dzieckiem | indywidualnie | wspólnie z dzieckiem | ulga 1500 zł |
wynagrodzenie brutto (m-c) | 4000 | 4000 | 4000 | 4000 | 4000 |
wynagrodzenie brutto (rok) | 48 000 | 48 000 | 48 000 | 48 000 | 48 000 |
KUP | 3000 | 3000 | 3000 | 3000 | 3000 |
Kwota zmniejszająca podatek | 525,12 | 525,12 | 5100 | 5100 | 5100 |
Składki ub.społ. (13,71%) | 6580,80 | 6580,80 | 6580,80 | 6580,80 | 6580,80 |
Ulga dla klasy średniej | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Składka ub.zdr. (9%) | 3727,68 | 3727,68 | 3727,68 | 3727,68 | 3727,68 |
Składka ub.zdr. (7,75%) | 3210,00 | 3210,00 | 0 | 0 | 0 |
Podstawa opodatkowania | 38 419 | 19 210 | 38 419 | 19 210 | 38 419 |
Obliczony PIT | 6006,11 | 5481,16 | 1431 | 0 | 1431 |
Ulga dla samotnego rodzica | 0 | 0 | 0 | 0 | 1500 |
Podatek po odliczeniach (ub.zdr. lub ulga 1500 zł) | 2796 | 2271 | 1431 | 0 | 0 |
Zysk w porównaniu z indywidualnym rozliczeniem za 2021 | _____ | 525 | 1365 | 2796 | 2796 (w tym ulga 1431 zł) |
Rozliczenie roczne PIT | 2021 | 2022 | |||
Sposób opodatkowania | indywidualnie | wspólnie z dzieckiem | indywidualnie | wspólnie z dzieckiem | ulga 1500 zł |
wynagrodzenie brutto (m-c) | 5000 | 5000 | 5000 | 5000 | 5000 |
wynagrodzenie brutto (rok) | 60 000 | 60 000 | 60 000 | 60 000 | 60 000 |
KUP | 3000 | 3000 | 3000 | 3000 | 3000 |
Kwota zmniejszająca podatek | 525,12 | 525,12 | 5100 | 5100 | 5100 |
Składki ub.społ. (13,71%) | 8226,00 | 8226,00 | 8226,00 | 8226,00 | 8226,00 |
Ulga dla klasy średniej | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Składka ub.zdr. (9%) | 4659,72 | 4659,72 | 4659,72 | 4659,72 | 4659,72 |
Składka ub.zdr. (7,75%) | 4012,44 | 4012,44 | 0 | 0 | 0 |
Podstawa opodatkowania | 48 774 | 24 387 | 48 774 | 24 387 | 48 774 |
Obliczony PIT | 7766,46 | 7241,34 | 3192,00 | 0 | 3192,00 |
Ulga dla samotnego rodzica | 0 | 0 | 0 | 0 | 1500 |
Podatek po odliczeniach (ub.zdr. lub ulga 1500 zł) | 3754 | 3229 | 3192 | 0 | 1692 |
Zysk w porównaniu z indywidualnym rozliczeniem za 2021 | _____ | 525 | 562 | 3754 | 2062 (w tym ulga 1500 zł) |
W skrócie:
Wynagrodzenie brutto | roczny PIT / zysk (strata)* | |||||
2021 | 2022 | |||||
m-c | rok | indywidualnie | z dzieckiem | indywidualnie | z dzieckiem | z ulgą 1500 zł |
3010 | 36 120 | 1848 | 1323 | 0 | 0 | 0 |
_____ | 525 | 1848 | 1848 | 1848 | ||
4000 | 48 000 | 2796 | 2271 | 1431 | 0 | 0 |
_____ | 525 | 1365 | 2796 | 2796 | ||
5000 | 60 000 | 3754 | 3229 | 3192 | 0 | 1692 |
_____ | 525 | 562 | 3754 | 2062 | ||
6000 | 72 000 | 4712 | 4187 | 4708 | 0 | 3208 |
_____ | 525 | 4 | 4712 | 1504 | ||
7000 | 84 000 | 5670 | 5145 | 5667 | 567 | 4167 |
_____ | 525 | 3 | 5103 | 1503 | ||
8000 | 96 000 | 6627 | 6102 | 6626 | 1526 | 5126 |
_____ | 525 | 1 | 5101 | 1501 | ||
9000 | 108 000 | 8344 | 7060 | 8342 | 3242 | 6842 |
_____ | 1284 | 2 | 5102 | 1502 | ||
10 000 | 120 000 | 10 986 | 8018 | 10 984 | 5884 | 9484 |
_____ | 2968 | 2 | 5102 | 1502 | ||
15 000 | 180 000 | 24 483 | 13 039 | 26 444 | 16 120 | 24 944 |
_____ | 11 444 | -1961 | 8363 | 461 | ||
20 000 | 240 000 | 38 677 | 25 333 | 45 174 | 26 071 | 43 674 |
_____ | 13 344 | -6497 | 12 606 | -4997 | ||
25 000 | 300 000 | 52 870 | 40 042 | 63 903 | 40 804 | 62 403 |
_____ | 12 828 | -11 033 | 12 066 | -9533 | ||
30 000 | 360 000 | 67 064 | 54 235 | 82 633 | 59 533 | 81 133 |
_____ | 12 829 | -15 569 | 7531 | -14 069 |
* zysk (strata) w stosunku do rozliczenia indywidualnego za rok 2021
Jak widać z powyższego zestawienia, najmniej zarabiający, tzn. dostający na podstawie umowy o pracę minimalne wynagrodzenie (w 2022 r. będzie to 3010 zł) nie skorzystają z nowej ulgi, podobnie jak podatnicy których podatek wyniesie 0 zł (np. mający wyższe koszty uzyskania i odliczenia od dochodu), ponieważ nie będzie kwoty od której będzie można odliczyć 1500 zł. W ustawie póki co nie pojawił się zapis, który pozwoliłby podatnikom wystąpić o zwrot kwoty, której nie można odliczyć od podatku, tak jak w przypadku ulgi na dzieci. Być może to tylko przeoczenie ustawodawcy, który naprawi ten błąd w trakcie prac nad nowelą.
Ponadto, nowa ulga nie będzie korzystna dla lepiej zarabiających. Zysk przy wspólnym rozliczeniu z dzieckiem byłby o wiele wyższy niż 1500 zł ulgi, która będzie jednakowa dla wszystkich.
Ewa Iwan
Ostatnie artykuły z tego działu
- Zwolnienie podmiotowe z VAT również dla biura rachunkowego
- Dłuższe konsultacje dotyczące struktur JPK_KR_PD oraz JPK_ST
- Skarbówka rezygnuje z wysyłania tzw. pism behawioralnych
- Reforma KSeF do zmiany. Przedsiębiorcy pozytywnie o części modyfikacji
- Świadczenie dla pracowników z ZFŚS a składki ZUS
- ZUS: "Siła wyższa" - zasady uzupełnienia wynagrodzenia pracownika
- Skutki podatkowe wystawienia fałszywej faktury. Co zmienia wyrok TS UE?
- Reforma KSeF jednak ze sporymi zmianami
- Kasowy VAT na nowych zasadach?
- Założenia planowanych zmian w składce zdrowotnej przedsiębiorców
Wszystkie artykuły z tego działu »
Dodaj nowy komentarz