Polski Ład od 2023 r.: Zmiany w obowiązkach płatników PIT

Od 1 stycznia 2023 r. obowiązują nowe zasady stosowania kwoty wolnej od podatku przy poborze zaliczek przez płatników, jak również składania oświadczeń i wniosków przez podatników, w tym o zwolnienie płatnika z obowiązku poboru zaliczek.

 

Stosowanie kwoty wolnej w trakcie roku

 

Co się zmienia dla podatnika

Od 2023 r. możesz z większą swobodą dysponować kwotą wolną od podatku w trakcie roku.

Przy czym nowością jest możliwość:

  • upoważnienia „rodzajowo” wszystkich płatników do stosowania kwoty wolnej od podatku, w tym np. zleceniodawców, oraz
  • podziału 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (300 zł) w danym miesiącu aż na trzech płatników.

Podatnik może zdecydować o sposobie, w jakim możesz złożyć oświadczenie o stosowaniu kwoty zmniejszającej podatek. Oświadczenie może być złożone na piśmie albo w inny sposób przyjęty u danego płatnika (np. poprzez elektroniczny system kadrowo-płacowy). Jeśli jednak złożysz płatnikowi oświadczenie PIT-2, PIT-2A lub PIT-3, to płatnik nie może go nie przyjąć.

W oświadczeniu, w którym chcesz poinformować płatnika, jak ma stosować kwotę zmniejszającą podatek, możesz uprawnić płatnika do pomniejszenia zaliczki o:

  • 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, albo
  • 1/24 kwoty zmniejszającej podatek, albo
  • 1/36 kwoty zmniejszającej podatek.

Jeśli upoważnisz 2 płatników, to każdy z nich będzie mógł pomniejszać zaliczkę o 1/24 kwoty zmniejszającej podatek (150 zł), a przy 3 płatnikach – o 1/36 kwoty zmniejszającej podatek każdy (100 zł). Jednak miesięczna suma pomniejszenia nie może przekroczyć 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (300 zł).

Jeżeli w danym miesiącu uzyskujesz przychody od więcej niż jednego płatnika, to możesz złożyć oświadczenie o stosowanie pomniejszenia, wówczas gdy:

  • wszyscy płatnicy łącznie w tym miesiącu pomniejszą zaliczki o kwotę nie wyższą niż 1/12 kwoty zmniejszającej podatek oraz
  • w tym roku nie skorzystałeś już za pośrednictwem płatnika z kwoty wolnej od podatku w pełnej wysokości, np. jeśli wcześniej złożyłeś wniosek o niepobieranie zaliczek w danym roku podatkowym.

Jeżeli uzyskujesz u tego samego płatnika przychody z różnych tytułów (np. z pracy na etacie i umowy zlecenia), to płatnik stosuje do nich Twoje oświadczenie o stosowaniu pomniejszenia, a łączna kwota tego pomniejszenia w miesiącu nie może przekroczyć kwoty z oświadczenia.

Co się zmienia dla przedsiębiorcy

Jeśli jesteś przedsiębiorcą i uzyskujesz również inne przychody opodatkowane według skali (z pracy na etacie, z emerytury/renty), to nowe zasady dotyczące stosowania kwoty wolnej w trakcie roku dotyczą również Ciebie. Przy obliczaniu zaliczek na podatek, jako przedsiębiorca, od pierwszego miesiąca korzystasz z odliczenia pełnej kwoty zmniejszającej podatek, czyli 3 600 zł.

Gdy wystąpi u Ciebie zbieg tytułów do stosowania kwoty wolnej w trakcie roku, np. uzyskujesz dodatkowo przychód z emerytury czy pracy na etacie, to możesz złożyć płatnikowi (pracodawcy czy ZUS) oświadczenia o stosowaniu kwoty zmniejszającej podatek we wskazanej części (1/12, 1/24 lub 1/36).

Co się zmienia dla płatników

Płatnicy, którzy dotychczas stosowali „z urzędu” pomniejszenie zaliczki na podatek o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, czyli:

  • rolnicze spółdzielnie produkcyjne oraz inne spółdzielnie zajmujące się produkcją rolną od wypłat dniówek obrachunkowych, udziału w dochodzie podzielnym spółdzielni oraz wypłacanych zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego,
  • organy rentowe od wypłacanych emerytur, rent i innych świadczeń wypłacanych przez te organy, z wyjątkiem zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego,
  • organy zatrudnienia od świadczeń wypłacanych z Funduszu Pracy,
  • wojewódzkie urzędy pracy od świadczeń wypłacanych z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
  • organy egzekucyjne lub podmioty niebędące następcą prawnym zakładu pracy, przejmujący jego zobowiązania ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych od wypłacanych przychodów z tego tytułu

są nadal zobligowani do stosowania tego pomniejszenia. Jednak o jego wysokości możesz zdecydować samodzielnie, składając oświadczenie o innym podziale tej kwoty (1/24 lub 1/36), albo możesz złożyć wniosek o rezygnację ze stosowania ­pomniejszenia.

 


Przykład 1

Pan Tadeusz jest emerytem i dorabia do emerytury na umowie o pracę. Chciałby podzielić kwotę zmniejszającą podatek na tych dwóch płatników. Jak ma to zrobić?

Odpowiedź: Organ rentowy stosuje 1/12 kwoty zmniejszającej podatek z mocy ustawy (300 zł). Aby ustanowić podział tej kwoty na dwóch płatników, Pan Tadeusz musi złożyć organowi rentowemu oświadczenie, wskazując w nim uprawnienie do pomniejszenia zaliczki o 1/24 kwoty zmniejszającej podatek (150 zł). Oświadczenie to organ rentowy zastosuje najpóźniej od drugiego miesiąca po miesiącu otrzymania oświadczenia. Pracodawcy stosują pomniejszenie tylko na wniosek pracownika. Zatem Pan Tadeusz może złożyć pracodawcy oświadczenie, we wskazanej przez niego formie, w którym upoważni tego płatnika do pomniejszenia zaliczki o 1/24 kwoty zmniejszającej podatek (150 zł). Złożone oświadczenie pracodawca musi uwzględnić najpóźniej od następnego miesiąca po jego otrzymaniu.


Przykład 2

Pani Anna prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną według skali podatkowej. Dodatkowo podjęła zatrudnienie na pół etatu w firmie. Czy może złożyć płatnikowi oświadczenie o stosowanie kwoty zmniejszającej podatek?

Odpowiedź: Tak, od 2023 r. jest to możliwe. W oświadczeniu składanym płatnikowi Pani Anna może zdecydować o wysokości pomniejszenia, tj. wskazać czy płatnik ma stosować pomniejszenie w wysokości 1/12, 1/24 czy 1/36 kwoty zmniejszającej podatek. Musi jednak pamiętać, że kwota wolna ze wszystkich tytułów opodatkowanych według skali podatkowej jest jedna i wynosi 30 000 zł. Obliczając zaliczki z działalności gospodarczej, stosuje pełną roczną kwotę zmniejszającą (3 600 zł), zatem w rozliczeniu rocznym może dojść do konieczności dopłaty podatku.


Przykład 3

Pan Wojciech jest rencistą i dodatkowo przez 3 miesiące pracuje na umowę zlecenia u dwóch zleceniodawców. Złożył zleceniodawcom PIT-2, upoważniając ich do stosowania 1/36 kwoty zmniejszającej podatek. Czy zrobił prawidłowo?

Odpowiedź: Nie, należy pamiętać, że organ rentowy stosuje pomniejszenie zaliczki o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek „z urzędu”. Zatem Pan Wojciech chcąc korzystać z podziału kwoty zmniejszającej podatek powinien złożyć organowi rentowemu oświadczenie o jej podziale i zastosowaniu 1/36 (100 zł) zamiast 1/12 (300 zł), tak aby przez 3 miesiące nie dochodziło do sytuacji, w której łączna miesięczna kwota zmniejszająca podatek przekracza 1/12 tej kwoty. W tej sytuacji nastąpi dopłata w zeznaniu podatkowym.


 

 

Wnioski i oświadczenia podatników

 

Przepisy ustawy PIT przewidują wiele oświadczeń i wniosków, z którymi możesz zwrócić się do płatnika. Część z nich ma określony wzór urzędowy (PIT-2, PIT-2A, PIT-3), większość jednak możesz złożyć płatnikowi w innej, dowolnej formie pisemnej.

W tym zakresie również będą dokonano zmian. Uporządkowano przepisy dotyczące oświadczeń i wniosków, które możesz złożyć płatnikowi (np. pracodawcy, zleceniodawcy, organowi rentowemu). Teraz zasady ich składania oraz uwzględniania ich przez płatników podatku dochodowego są ujednolicone i zamieszczone w jednym miejscu.

Nowe zasady składania oświadczeń i wniosków

Płatnik może przyjąć w swojej jednostce organizacyjnej sposób składania oświadczeń i wniosków wpływających na obliczenie zaliczki. Oświadczenia i wnioski składasz płatnikowi na piśmie (pisemnie lub elektronicznie) albo w innych sposób przyjęty przez Twojego płatnika (np. poprzez elektroniczny system kadrowo-płacowy).

Przy czym oświadczenia i wnioski dotyczące:

  • stosowania kwoty zmniejszającej podatek (w wysokości 1/12, 1/24 albo 1/36 tej kwoty),
  • zamiaru opodatkowania dochodów z małżonkiem albo jako samotny rodzic/opiekun prawny,
  • rezygnacji ze stosowania ulgi dla młodych lub zryczałtowanych koszów pracowniczych (podstawowych i podwyższonych),
  • spełnienia warunku do korzystania z podwyższonych zryczałtowanych kosztów pracowniczych,
  • rezygnacji ze stosowania 50% kosztów uzyskania przychodów

mogą być składane według wzoru ustalonego przez Ministra Finansów, opublikowanego w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Finansów.

To nowość. Dotychczasowe „urzędowe” wzory oświadczeń (PIT-2, PIT-2A czy PIT-3) dotyczyły wyłącznie upoważnienia płatnika do stosowania kwoty zmniejszającej podatek. Od 2023 r. wzory tych oświadczeń będą miały znacznie szerszy zakres. Korzystając z takiego wzoru oświadczenia, będziesz mógł zawnioskować do płatnika także o inne ww. kwestie, mające wpływ na wysokość obliczanej zaliczki. Jednakże korzystanie z udostępnionego przez Ministra Finansów wzoru nie będzie obowiązkowe, a fakultatywne.

Płatnik ma wybór, czy chce skorzystać z udostępnionego przez Ministra Finansów wzoru, czy też w tym celu wykorzysta sporządzony przez siebie wzór albo funkcjonujący u niego elektroniczny system kadrowo-płacowy. Jeśli jednak złożysz płatnikowi oświadczenie według wzoru udostępnionego przez Ministra Finansów, płatnik nie może odmówić jego przyjęcia.

Jak długo obowiązuje złożone oświadczenie lub wniosek

Jeśli złożyłeś płatnikowi oświadczenie lub wniosek, to nie musisz go ponawiać w kolejnych latach. Zatem oświadczenia i wnioski, które złożyłeś w latach ubiegłych, są wciąż aktualne i płatnik będzie je nadal stosował.

Zmiana stanu faktycznego a aktualność wniosku

Zmiana okoliczności, które wpływają na obliczenie zaliczki, obliguje Cię do wycofania lub zmiany wcześniej złożonego oświadczenia lub wniosku. Aby wycofać lub zmienić oświadczenie lub wniosek, musisz złożyć nowe oświadczenie lub wniosek, w którym poinformujesz o wycofaniu dotychczasowego dokumentu bądź zmienisz jego treść zgodnie z aktualnym stanem faktycznym.

Stosowanie oświadczeń i wniosków po ustaniu stosunku prawnego

Co do zasady, płatnik nie zastosuje złożonych przez Ciebie oświadczeń i wniosków, mających wpływ na obliczenie zaliczki po ustaniu łączącego Was stosunku prawnego. Wyjątek stanowią wnioski, w których zrezygnowałeś ze stosowania przez płatnika ulgi dla młodych, miesięcznych zryczałtowanych kosztów pracowniczych (podstawowych i podwyższonych) lub z 50% kosztów uzyskania przychodów. W tym zakresie płatnik zastosuje złożone przez Ciebie wnioski, także po ustaniu stosunku prawnego.

Terminy składania oświadczeń i wniosków i ich stosowania przez płatnika

Tak jak dotychczas, również z regulacji obowiązujących od 2023 r. wynika, że płatnik uwzględnia oświadczenie lub wniosek, co do zasady, najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym je otrzymał. Oznacza to, że płatnik może uwzględnić oświadczenie lub wniosek w tym samym miesiącu, w którym je złożyłeś, jeśli jest to dla niego możliwe i wykonalne. W następnym miesiącu zastosowanie oświadczenia lub wniosku jest już jego obowiązkiem.

Dłuższy termin zastosowania otrzymanego oświadczenia lub wniosku przewidziano tylko dla jednego płatnika, tj. organu rentowego. Ma on obowiązkowo uwzględnić otrzymane oświadczenie/wniosek najpóźniej od drugiego miesiąca po otrzymaniu tego oświadczenia/wniosku.

Oświadczenie na potrzeby korzystania z ulgi dla młodych, ulgi na powrót, ulgi dla rodzin 4+ oraz ulgi dla seniorów

Jeśli chcesz, aby płatnik stosował w trakcie roku ulgę dla młodych, ulgę na powrót, ulgę dla rodzin 4+ lub ulgę dla seniorów, możesz złożyć płatnikowi (np. pracodawcy, organowi rentowemu, zleceniodawcy) oświadczenie o spełnieniu warunków do korzystania z jednego lub więcej tytułów do ulg, pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia, które to oświadczenie dodatkowo zawiera klauzulę o treści:

„Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”

Wyłączenie odpowiedzialności płatnika

Płatnik jest zwolniony z odpowiedzialności w przypadku gdy zaniżenie lub nieujawnienie przez niego podstawy opodatkowania wynikało z zastosowania przez płatnika złożonych przez Ciebie oświadczeń lub wniosków mających wpływ na obliczenie zaliczki.

 


Przykład 1

Pani Barbara złożyła PIT-2 swojemu pracodawcy 3 lata temu, zatrudniając się w tej firmie. Czy w związku z wprowadzonymi zmianami od 2023 r. musi ponownie złożyć to oświadczenie?

Odpowiedź: Nie, oświadczenie złożone w latach ubiegłych pozostaje aktualne, aż do jego wycofania bądź zmiany. Jeśli zatem stan faktyczny upoważniający płatnika do pomniejszenia zaliczki o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek nie uległ zmianie, to Pani Barbara nie musi składać nowego oświadczenia.


Przykład 2

Pani Maria jest wdową i złożyła pracodawcy w styczniu 2023 r. oświadczenie, że zamierza opodatkować się jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Córka ma 23 lata i studiuje. Jednak w lipcu córka założyła działalność gospodarczą opodatkowaną zryczałtowanym podatkiem dochodowym. Czy Pani Maria powinna wycofać to oświadczenie?

Odpowiedź: Tak, jeśli do samotnego rodzica bądź jego dziecka mają zastosowanie przepisy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne w zakresie opodatkowania działalności gospodarczej, to rodzic nie może korzystać z preferencyjnego opodatkowania przewidzianego dla osób samotnie wychowujących dzieci. Należy zatem poinformować o tym pracodawcę, składając mu oświadczenie o rezygnacji z tego sposobu opodatkowania. Płatnik zacznie je stosować najpóźniej od następnego miesiąca po jego otrzymaniu.


Przykład 3

Pan Łukasz w lutym 2023 r. zawarł umowę o pracę. Został poproszony przez pracodawcę o wypełnienie oświadczeń i wniosków wpływających na obliczenie zaliczki na podatek, w tym w zakresie stosowania 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, w systemie elektronicznym. Czy to jest równoznaczne ze złożeniem PIT-2?

Odpowiedź: Tak, płatnik może zdecydować, w jakiej formie chce przyjmować oświadczenia i wnioski mające wpływ na obliczenie zaliczki. Jeśli u tego pracodawcy funkcjonuje system elektroniczny, w którym pracownicy mogą składać oświadczenia i wnioski, to ich wypełnienie jest równoznaczne ze złożeniem formularza udostępnionego w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Finansów. Użycie udostępnionego oświadczenia PIT-2 nie jest obowiązkowe a dobrowolne.


 

Brak obowiązku poboru zaliczek na podatek

 

Możesz zwolnić płatnika z obowiązku poboru zaliczek w trakcie roku. Od 2023 r. możesz to zrobić w stosunku do każdego płatnika. Masz taką możliwość, jeśli przewidujesz, że Twoje dochody podlegające opodatkowaniu według skali podatkowej nie przekroczą 30 000 zł, czyli kwoty wolnej od podatku. W tym celu musisz złożyć płatnikowi wniosek o niepobieranie zaliczek. Taki wniosek musisz składać w każdym roku odrębnie.

Pamiętaj jednak, że jeśli Twoje dochody uzyskane u płatnika, któremu złożyłeś wniosek o niepobieranie zaliczek, przekroczą 30 000 zł, płatnik zacznie pobierać zaliczki bez stosowania kwoty zmniejszającej podatek. To dlatego, że w takiej sytuacji wykorzystałeś już całą kwotę wolną od podatku.

 


Przykład

Pan Marek złożył organowi rentowemu wniosek o niepobieranie zaliczek na podatek od emerytury, gdyż przewidywał, że jego roczny dochód nie przekroczy 30 000 zł. Jednak nie doszacował dochodu z emerytury, gdyż po przekroczeniu tej kwoty płatnik zaczął pobierać mu zaliczkę na podatek. Jednak nie stosuje pomniejszenia o kwotę zmniejszającą podatek, mimo, że powinien to robić z urzędu. Czy to prawidłowe działanie?

Odpowiedź: Tak, organ rentowy zadziałał prawidłowo. Uwzględnił wniosek o niepobieranie zaliczek, jednak mógł to robić tylko do osiągnięcia pułapu dochodu 30 000 zł. Po przekroczeniu tej kwoty jest zobligowany do poboru zaliczek od dochodu przekraczającego tę kwotę. Ponieważ nie pobierał zaliczek do 30 000 zł, to oznacza, że Pan Marek wykorzystał już całą roczną kwotę wolną od podatku. Stąd też zaliczki obliczane od dochodu po przekroczeniu kwoty wolnej, nie są już pomniejszane o kwotę zmniejszającą podatek. Gdyby tak nie było Pan Marek musiałby dopłacać podatek w rozliczeniu rocznym.


 

źródło: www.podatki.gov.pl

 

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...