Polski Ład: Nowa skala podatkowa i likwidacja ulgi dla klasy średniej

Lista szykowanych korekt w Polskim Ładzie obejmuje m.in. obniżenie najniższej stawki podatkowej z 17% do 12%. Nowa, niższa stawka dotyczyć będzie każdego podatnika opodatkowującego swoje przychody według skali podatkowej, bez względu na źródło osiąganych przychodów. Ustawodawca proponuje także likwidację tzw. ulgi dla klasy średniej, która z uwagi na zakres podmiotowy oraz skomplikowany algorytm, w oparciu o który ulga ta jest obliczana (już obecnie na etapie zaliczek na podatek na podatek) od początku budziła kontrowersje.

Nowa skala podatkowa

W projekcie przewiduje się kolejne obniżenie najniższej stawki podatkowej z 17% do 12%. Nowa, niższa stawka podatkowa dotyczyć będzie każdego podatnika (uzyskującego dochody na skali), bez względu na źródło osiąganych przychodów, wysokość przysługujących kosztów uzyskania przychodu, fakt zatrudnienia u kilku pracodawców, czy też równoczesnego pobierania emerytury. Z nowej, niższej stawki podatku skorzystają również przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą opodatkowaną według skali podatkowej.

12% stawka podatku jest jednolicie określona dla każdego z podatników opodatkowujących swoje przychody według skali podatkowej. Jak czytamy w uzasadnieniu do projektu ustawy zmieniającej, rozwiązanie to, jak również wprowadzenie odliczenia od podstawy opodatkowania składki na ubezpieczenie zdrowotne, rekompensują uchylaną tzw. ulgę dla klasy średniej. Są to rozwiązania jednakowe dla wszystkich i proste w stosowaniu. W przypadku podatników, dla których uchylenie tzw. ulgi dla klasy średniej mogłoby nie być jednak korzystnym rozwiązaniem, przewidziano uprawnienie do pomniejszenia zobowiązania podatkowego o wysokość ubytku, spowodowanego zmianą systemu. Tym samym w żadnym przypadku uchylenie tzw. ulgi dla klasy średniej nie będzie wiązało się z pogorszeniem sytuacji podatników uprzednio do niej uprawnionych.

Ponadto projekt przewiduje także inne korzystne rozwiązania wynikające z uwzględnienia postulatów społecznych, tj. przywrócenie możliwości preferencyjnego opodatkowania dochodów samotnych rodziców, czy też możliwość uwzględniania przez niektórych podatników składki zdrowotnej w rozliczeniu podatkowym. Będzie to dotyczyło podatników rozliczających się poza skala podatkową, a zatem tych podatników, którzy nie skorzystają z obniżenia stawki podatkowej do 12%.

Do rozliczenia dochodu będzie miała zastosowanie nowa następująca skala podatkowa:

Skala ta oznacza zatem obniżenie stawki podatku dochodowego od osób fizycznych w pierwszym przedziale skali podatkowej z 17% do 12%.

Tak znaczne obniżenie stawki podatkowej oznacza niższe zobowiązanie podatkowe dla każdego z podatników opodatkowujących dochody wg skali podatkowej. Po wejściu w życie zmiany podatek od dochodów w wysokości 120 000 zł (tj. na poziomie granicy przedziału skali podatkowej) wyniesie 10 800 zł, zamiast dotychczasowej kwoty 15 300 zł. Stąd podatnicy uzyskujący dochody co najmniej na tym poziomie, na nowej konstrukcji skali podatkowej z obniżoną stawką, zyskają w skali roku 4 800 zł. Niższy podatek będzie pobierany zaraz po wejściu w życie ustawy, już na etapie poboru zaliczek na podatek przy zastosowaniu 12% stawki. Natomiast ostateczny zysk tej zmiany będzie odczuwalny przy rozliczeniu podatku dochodowego już za rok bieżący.

Utrzymanie kwoty wolnej na poziomie 30 000 zł oznacza nową kwotę zmniejszająca podatek, skoro obniżeniu ulega najniższa stawka podatkowa do 12%. Nowa kwota zmniejszająca podatek (przekładająca się na kwotę wolną od podatku w wysokości 30 000 zł) wynosi 3 600 zł (30 000z ł x 12% = 3 600 zł).

Konsekwencją innej kwoty zmniejszającej podatek wynoszącej 3 600 zł jest też odpowiadająca jej kwota zmniejszająca miesięczne zaliczki na podatek wynosząca 300 zł (1/12 z kwoty zmniejszającej podatek 3 600 zł = 300 zł).

Likwidacja tzw. ulgi dla klasy średniej

Od 1 stycznia 2022 r. w ustawie PIT obowiązuje odliczenie od podstawy opodatkowania zwane potocznie ulgą dla klasy średniej. Ulga ta polega na odliczeniu od dochodu kwoty, która jest ustalana indywidualnie w oparciu o wysokość uzyskanych przychodów. Odliczenie nie dotyczy wszystkich podatników, a jedynie tych, którzy uzyskali przychody z pracy na etacie oraz z pozarolniczej działalności gospodarczej w łącznej wysokości od 68 412 zł do 133 692 zł rocznie.

Rozwiązanie to dotyczy przychodów podlegających opodatkowaniu na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej, z tym że w przypadku przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej kwota ta dotyczy przychodów pomniejszonych o koszty uzyskania przychodów z tytułu prowadzenia tej działalności, z wyłączeniem z tych kosztów składek na ubezpieczenia społeczne.

Z uwagi na zakres podmiotowy ulgi dla klasy średniej oraz skomplikowany algorytm, w oparciu o który ulga ta jest obliczana (już obecnie na etapie zaliczek na podatek na podatek) preferencja ta od początku budziła kontrowersje. Z omawianego odliczenia nie mogą skorzystać przykładowo emeryci, osoby uzyskujące przychody z działalności wykonywanej osobiście (np. zleceniobiorcy), czy osoby uzyskujące opodatkowane według skali podatkowej przychody z praw majątkowych.

Z kolei rozszerzenie tej preferencji na kolejne grupy podatników byłoby możliwe wyłącznie poprzez wprowadzenie kolejnych skomplikowanych algorytmów. Dlatego projektodawca proponuje likwidację tego odliczenia. Obniżenie stawki podatkowej do 12% ma zrekompensować likwidację omawianego odliczenia.

Ponadto z obniżenia stawki podatkowej skorzystają na takich samych zasadach wszyscy podatnicy, którzy uzyskują dochody opodatkowane z zastosowaniem skali podatkowej. Nowe rozwiązanie nie różnicuje zatem podatników.

Projektowana ustawa zawiera także zabezpieczenie, które spowoduje, że podatnicy, którzy stracą na likwidacji tej ulgi (mimo obniżenia stawki) otrzymają zwrot różnicy, czyli kwotę zmniejszającą zobowiązanie aby nowe rozwiązanie nie spowodowało pogorszenia ich prawnopodatkowej sytuacji.

źródło: legislacja.gov.pl