Polski Ład 2.0: Składka zdrowotna - kilka działalności i różne formy opodatkowania

Ważne

Od 1 lipca 2022 r., jeżeli jesteś twórcą lub artystą i jednocześnie prowadzisz pozarolniczą działalność, z której opłacasz podatek dochodowy z działalności gospodarczej, składkę na ubezpieczenie zdrowotne będziesz opłacał od podstawy wymiaru składek ustalonej w oparciu o łączny:

• dochód z działalności twórczej lub artystycznej oraz z działalności gospodarczej – w przypadku jeżeli jesteś opodatkowany na zasadach ogólnych (według skali lub podatkiem liniowym),
• przychód z działalności twórczej lub artystycznej oraz z działalności gospodarczej – w przypadku jeżeli jesteś opodatkowany zryczałtowanym podatkiem dochodowym od przychodów ewidencjonowanych.

Nie opłacasz zatem podwójnej składki zdrowotnej - jako twórca lub artysta oraz jako przedsiębiorca.

Jeśli prowadzisz kilka rodzajów działalność gospodarczej, ustalasz miesięczną podstawę wymiaru składki odrębnie w stosunku do każdej formy opodatkowania w sytuacji gdy:

• równolegle, w danym miesiącu prowadzisz więcej niż jedną działalność i stosujesz różne formy opodatkowania,
• w trakcie miesiąca kalendarzowego zmieniasz formę opodatkowania lub podejmujesz dodatkową działalność, dla której właściwą będzie inna forma opodatkowania niż dotychczas stosowana.

Jeżeli prowadzisz więcej niż jedną pozarolniczą działalność i stosujesz opodatkowanie na zasadach ogólnych, składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest od sumy dochodów.

Jeżeli prowadzisz więcej niż jedną pozarolniczą działalność i stosujesz opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, to przy określaniu podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne do limitów przychodów przyjmujesz sumę przychodów z tych działalności.

Gdy prowadzisz kilka rodzajów pozarolniczej działalności i nie uzyskujesz przychodów kwalifikowanych dla celów podatkowych jako przychody z działalności gospodarczej (do których nie ma zastosowania art. 81 ust. 2 lub 2e ustawy zdrowotnej), składkę na ubezpieczenie zdrowotne opłacasz od podstawy wymiaru wynoszącej 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w czwartym kwartale, odrębnie od każdego rodzaju prowadzonej działalności (przykład 7).

Od 1 stycznia 2022 r. jako rodzaje pozarolniczej działalności będą uznawane:

• działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki cywilnej,
• działalność gospodarcza prowadzona w formie jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością,
• działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki jawnej,
• działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki komandytowej,
• działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki partnerskiej.

Od 1 lipca 2022 r. do rodzajów działalności zalicza się:

• działalność gospodarczą prowadzoną w formie jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością,
• działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki jawnej, będącej podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych,
• działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki komandytowej,
• działalność gospodarcza prowadzona w formie prostej spółki akcyjnej przez akcjonariusza wnoszącego do spółki wkład, którego przedmiotem jest świadczenie pracy lub usług,
• wykonywanie działalności przez pozostałe osoby prowadzące działalność pozarolniczą wymienione w art. 8 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, inne niż uzyskujące przychody z działalności gospodarczej opodatkowanej na zasadach ogólnych (według skali lub podatkiem liniowym), zryczałtowanym podatkiem dochodowym od przychodów ewidencjonowanych albo kartą podatkową, czyli twórcy i artyści, którzy nie prowadzą dodatkowo działalności, z której uzyskują przychody z działalności gospodarczej.

Przykład 1

Cezary jest wspólnikiem 2 spółek komandytowych oraz prowadzi działalność twórczą. Od 1 lipca 2022 r. opłaca 3 składki na ubezpieczenie zdrowotne (3x 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku, w czwartym kwartale 2021 r., czyli 3 x 6221,04 zł).

Ważne

Jeżeli w trakcie roku kalendarzowego stosujesz różne formy opodatkowania, to w wyliczeniu miesięcznej i rocznej składki dla danej formy opodatkowania uwzględniasz jedynie te przychody, które uzyskasz w ramach działalności opodatkowanej daną formą opodatkowania.

Przykład 2

Gabriela w 2022 r. prowadzi działalność gospodarczą (wpis do CEIDG) i dodatkowo jest wspólnikiem spółki jawnej. Z obydwu tych form uzyskiwane dochody opodatkowane są jako dochody z działalności gospodarczej podatkiem liniowym. Aby ustalić podstawę wymiaru składki zdrowotnej w każdym miesiącu 2022 r., z wyjątkiem stycznia, Gabriela sumuje dochody uzyskiwane w poprzednim miesiącu z obydwu tych form.

Przykład 3

Gloria w 2022 r. była wspólnikiem spółki cywilnej i spółki jawnej. Jako wspólnik obu spółek rozlicza podatek w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. W styczniu przychód z działalności gospodarczej Glorii jako wspólnika spółki cywilnej wyniósł 28 000 zł, a jako wspólnika spółki jawnej – 20 000 zł. Suma przychodów wyniosła 48 000 zł. Podstawą wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne Glorii w styczniu 2022 r. jest kwota odpowiadająca 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w czwartym kwartale roku poprzedniego.

Przykład 4

Gustaw prowadzi działalność gospodarczą (wpis do CEIDG), a od 1 marca 2022 r. jest także wspólnikiem spółki jawnej. Z tytułu indywidualnej działalności gospodarczej korzysta z opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, natomiast jako wspólnik uzyskuje przychody z działalności gospodarczej opodatkowane na zasadach ogólnych (według skali). W tej sytuacji, począwszy od marca, zobowiązany jest opłacać składkę zdrowotną odrębnie od każdej działalności, do których stosowane są różne formy opodatkowania. Przy czym do ustalania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu działalności wpisanej do CEIDG Gustaw uwzględnia przychody tylko z tej działalności, a przy ustalaniu podstawy wymiaru składki z tytułu prowadzenia działalności jako wspólnik – tylko dochody z tej działalności.

Przykład 5

Janina prowadzi działalność gospodarczą (wpis do CEIDG) i stosuje opodatkowanie kartą podatkową. Od 20 maja 2022 r. przystąpiła do spółki jawnej, co oznacza, że utraciła prawo do opodatkowania kartą podatkową. Od tego miesiąca przychody z działalności indywidualnej i prowadzonej w ramach spółki są opodatkowane na zasadach ogólnych. Ponieważ w maju 2022 r. wystąpiły dwie formy opodatkowania przychodów z działalności gospodarczej, Janina musi opłacić za ten miesiąc składki na ubezpieczenie zdrowotne odrębnie od każdej formy opodatkowania.

Przykład 6

Patrycja prowadzi działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEIDG, a dodatkowo jest wspólnikiem w spółce jawnej i w trzech spółkach komandytowych. Przychody z tytułu działalności indywidualnej oraz z tytułu uczestnictwa w spółce jawnej dla celów podatkowych traktowane są jako przychody z działalności gospodarczej. Przy czym przychody z działalności indywidualnej są opodatkowane ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, a przychody z udziału w spółce jawnej – na zasadach ogólnych. Przychody ze spółek komandytowych nie są przychodami z działalności gospodarczej.

Patrycja zobowiązana będzie opłacać składkę zdrowotna odrębnie od:

• dochodów ze spółki jawnej (zasady ogólne),
• przychodów z działalności indywidualnej (ryczałt),
• działalności w formie udziału w spółkach komandytowych – jedna składka od podstawy wymiaru stanowiącej 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w czwartym kwartale.

Przykład 7

Michalina jest wspólnikiem w dwóch jednoosobowych spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością oraz w dwóch spółkach komandytowych. Dla celów podatkowych nie uzyskuje przychodów z działalności gospodarczej. Pani Michalina zobowiązana jest do opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne od każdego rodzaju pozarolniczej działalności (w tym od każdej spółki danego rodzaju) odrębnie.

Oznacza to, że opłaca składkę w poczwórnej wysokości od podstawy wyliczonej jako: 4 x 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w czwartym kwartale.

2. Roczna podstawa wymiaru składki w sytuacji prowadzenia kilku działalności

Możesz stosować w trakcie roku kalendarzowego różne formy opodatkowania, w sytuacji gdy:

• zgłosisz zmianę stosowanej formy opodatkowania na inną,
• zamkniesz, a następnie ponownie zarejestrujesz działalność w tym samym lub kolejnym miesiącu,
• jednocześnie prowadzisz różne rodzaje pozarolniczej działalności opodatkowane na różnych zasadach.

W związku z tym musisz obliczyć i zastosować roczną składkę od rocznej podstawy jej wymiaru osobno w odniesieniu do okresów, w których stosowana jest dana forma opodatkowania, czyli odrębnie w stosunku do okresów ze stosowaniem zasad ogólnych i podatku ewidencjonowanego.

Ważne

Jeżeli w trakcie roku kalendarzowego stosujesz różne formy opodatkowania, uwzględniasz przy wyliczaniu miesięcznej i rocznej składki dla danej formy opodatkowania jedynie te przychody, które uzyskujesz w ramach działalności opodatkowanej tą formą opodatkowania.

Ważne

Gdy stosujesz za część roku opodatkowanie podatkiem liniowym, a za pozostałą część opodatkowanie według innych zasad, to za okres opodatkowany podatkiem liniowym stosujesz stopę procentową składki 4,9%, a za pozostałe miesiące 9%.

Przykład 8

Henryka prowadzi działalność gospodarczą od 2015 r. Do czerwca 2022 r. opłacała podatek zryczałtowany, a od lipca 2022 r. – podatek na zasadach ogólnych, według skali. Za okres od stycznia do czerwca 2022 r. uzyskała przychody w wysokości 270 000 zł. Natomiast za okres od lipca do grudnia 2022 r. uzyskała dochód w wysokości 95 000 zł. Tym samym Henryka zobowiązana jest ustalić roczną podstawę wymiaru składki odrębnie dla każdej z form opodatkowania:

• za okres stosowania ryczałtu jako: 6 x 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w czwartym kwartale (6 miesięcy x podstawa obowiązująca dla tego limitu przychodów);
• za okres stosowania zasad ogólnych w wysokości uzyskanych dochodów, czyli w wysokości 95 000 zł (wysokość dochodów jest wyższa od minimalnej podstawy rocznej obliczonej jako: 6 x 3010 zł = 18 060 zł).

Przykład 9

Ignacy prowadził działalność gospodarczą i korzystał z opodatkowania według skali do maja 2022 r., po czym ją zlikwidował – dochody z tej działalności wyniosły 55 000 zł. Następnie rozpoczął prowadzenie działalności od sierpnia 2022 r., a jako formę opodatkowania stosował ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Za okres od sierpnia do grudnia 2022 r. uzyskał przychody w wysokości 120 000 zł. Limit 60 000 zł przychodów został przekroczony w październiku 2022 r.

Obowiązująca podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne Ignacego w poszczególnych miesiącach 2022 r. wynosi:

• za styczeń – kwota odpowiadająca 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w czwartym kwartale 2021 r.;
• za miesiące od lutego do maja – dochód z miesiąca poprzedzającego;
• za miesiące od sierpnia do września – kwota odpowiadająca 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w czwartym kwartale;
• za miesiące od października-grudnia – kwota odpowiadająca 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w czwartym kwartale.

Po zakończeniu roku Ignacy musi obliczyć roczną składkę od rocznej podstawy wymiaru ustalanej odrębnie w odniesieniu do przychodów z każdej formy opodatkowania:

• roczna podstawa wymiaru za okres opodatkowania na zasadach ogólnych odpowiada kwocie 55 000 zł, czyli dochodowi z działalności za okres od stycznia do maja; roczna podstawa nie może być niższa niż iloczyn liczby miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w roku składkowym i minimalnego wynagrodzenia, czyli 15 050 zł (5 x 3010 zł);
• roczna podstawa wymiaru za okres opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych powinna zostać obliczona jako iloczyn: 5 (liczba miesięcy prowadzenia działalności opodatkowanej tą formą) x kwota odpowiadająca 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w czwartym kwartale.

źródło: www.zus.pl