Polski Ład 2.0: Rozliczanie składek zdrowotnych od 1 lipca br.

Sposób rozliczania w podatku dochodowym części zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne jest inny w przypadku opodatkowania podatkiem liniowym, inny w przypadku opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych i inny w przypadku opodatkowania kartą podatkową. 

1. Podatek liniowy

Podatnicy, którzy opodatkowują dochody podatkiem liniowym, mogą alternatywnie:

• zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, albo
• odliczyć od dochodu,

- maksymalnie 8 700 zł rocznie zapłaconych w roku podatkowym składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Odliczeniu podlegają składki na ubezpieczenie zdrowotne zapłacone w roku podatkowym z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem liniowym oraz za osoby współpracujące z podatnikiem opodatkowanym podatnikiem liniowym. Podatnik nie może zatem rozliczyć w podatku liniowym składek zapłaconych z innego tytułu, np. z tytułu stosunku pracy.

Przepisy o podatku dochodowym nie definiują pojęcia osoby współpracującej. W tym zakresie znajdują zastosowanie przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zgodnie z którymi za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi działalność uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności.

Podatnik decyduje o sposobie, w jaki skorzysta z rozliczenia składek zdrowotnych w podatku dochodowym. Podatnik może przysługujący limit w całości rozliczyć w kosztach uzyskania przychodów, odliczyć od dochodu, albo limit wykorzystać w ten sposób, że w części kwota limitu zostanie zaliczona do kosztów uzyskania przychodów i w części odliczona od dochodu.

Rozliczeniu w podatku dochodowym podlegają składki na ubezpieczenie zdrowotne zapłacone na podstawie przepisów ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Wysokość kwoty limitu jest waloryzowana przez Ministra Finansów. Kwota limitu będzie corocznie podwyższana o wskaźnik odpowiadający ilorazowi kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, ogłoszonej w roku poprzednim na podstawie art. 19 ust. 10 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru tych składek ogłoszonej dwa lata wstecz, w zaokrągleniu do pełnych 100 złotych w górę.

Wysokość zwaloryzowanej kwoty Minister Finansów ogłasza w Dz. Urz. „Monitor Polski”, do końca roku poprzedzającego rok podatkowy. To oznacza, że do końca 2022 r. Minister Finansów ogłosi kwotę limitu na 2023 r.

Składka zdrowotna jest rozliczana w podatku liniowym w trakcie roku podatkowego przy obliczaniu zaliczek na podatek dochodowy, zarówno w przypadku zaliczenia składki do kosztów uzyskania przychodów, jak i jej odliczenia od dochodu.

Z możliwości rozliczenia składki zdrowotnej w trakcie roku skorzystają również podatnicy opłacający zaliczki w sposób uproszczony. Zaliczki uproszczone są obliczane od dochodu wykazanego w latach poprzednich. Podatnicy przy obliczaniu zaliczek uproszczonych nie uwzględniają dochodu z roku bieżącego. Z tego względu podatnicy, którzy opłacają zaliczki uproszczone, mogą pomniejszać te zaliczki o 19% składki na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconej w danym miesiącu.

Przy odliczaniu składki zdrowotnej od zaliczki opłacanej w sposób uproszczony obowiązuje ten sam limit, który obowiązuje przy odliczaniu składki zdrowotnej od dochodu, z tym że ten limit należy dostosować do odliczenia od podatku (zaliczki). Stąd podatnik opłacający zaliczki uproszczone w 2022 r. odliczy od tych zaliczek kwotę 1 653 zł, co odpowiada kwocie 8 700 zł odliczanej od dochodu (19% × 8 700 zł = 1 653 zł).

Składki na ubezpieczenie zdrowotne stanowiące podstawę obliczenia obniżki zaliczki uproszczonej są wliczane do kwoty limitu 8700 zł odliczanej od dochodu z działalności gospodarczej podlegającego opodatkowaniu podatkiem liniowym. W praktyce oznacza to, że podatnik, który w danym miesiącu zapłacił np. 5 000 zł składki na ubezpieczenie zdrowotne, może odliczyć od zaliczki uproszczonej 950 zł (19% × 5 000 zł).

Kwota 5 000 zł stanowi podstawę obliczenia obniżki zaliczki uproszczonej i obniża limit w kwocie 8 700 zł.

2. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Podatnicy opłacający ryczałt mogą pomniejszyć przychód z działalności gospodarczej o 50% zapłaconej składki zdrowotnej. W przypadku opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych nie ma kwotowo określonego limitu składek podlegających odliczeniu od przychodów.

Odliczeniu podlega składka zapłacona w związku z prowadzoną działalnością opodatkowaną ryczałtem za siebie i za osoby współpracujące z podatnikiem opodatkowanym ryczałtem. Nie można zatem od przychodu opodatkowanego ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych odliczyć części składki na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconej z innego tytułu, np. od dochodu ze stosunku pracy albo od dochodu z działalności gospodarczej opodatkowanego podatkiem liniowym czy skalą podatkową.

Składki zdrowotne mogą być uwzględniane przy obliczaniu ryczałtu wpłacanego w trakcie roku podatkowego, tj. ryczałtu miesięcznego albo ryczałtu kwartalnego.

Podobnie jak w przypadku rozliczania zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne w podatku liniowym, także w przypadku ryczałtu odliczeniu podlegają składki zapłacone na podstawie przepisów ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

3. Karta podatkowa

Podatnicy opłacający podatek dochodowy w formie karty podatkowej ustalony decyzją naczelnika urzędu skarbowego mogą pomniejszyć ten podatek o 19% zapłaconej składki zdrowotnej.

W 2022 r. to jest 19% z 270,90 zł = 51,47 zł (9% × 3 010 zł = 270,90 zł).

Również w przypadku karty podatkowej odliczeniu podlegają składki zapłacone zgodnie z przepisami ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Składki zdrowotne odliczone od karty podatkowej są rozliczane w deklaracji PIT-16A składanej po upływie roku, w terminie do końca lutego następnego roku. W tym terminie będą rozliczane w deklaracji PIT-16A składki zdrowotne już za 2022 r.

Wzór deklaracji udostępnia Minister Finansów w BIP na stronie podmiotowej obsługującego go urzędu.

źródło: www.podatki.gov.pl