Polski Ład 2.0: Nowa skala, uchylona ulga dla klasy średniej i koniec z rolowaniem zaliczek

Od 1 lipca 2022 r. - do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2022 r. obowiązuje nowa skala podatkowa, natomiast nie obowiązuje ulga dla klasy średniej, a także mechanizm rolowania zaliczek. Płatnicy nie obliczają już zaliczek na dwa sposoby, czyli według zasad obowiązujących na 1 stycznia 2022 r. oraz na 31 grudnia 2021 r., a następnie nie pobierają ich w wysokości nie wyższej niż te, które obliczali według zasad z 2021 r.

1. Nowa skala podatkowa

Od 1 lipca 2022 r. - do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2022 r. obowiązuje nowa skala podatkowa, o której mowa w art. 27 ust. 1 ustawy PIT.

Co się zmienia

W stosunku do skali podatkowej obowiązującej do końca czerwca 2022 r. zmianie uległa:

• z 17% do 12% stawka podatku dochodowego od osób fizycznych w pierwszym przedziale skali podatkowej,
• z 5 100 zł do 3 600 zł kwota zmniejszająca podatek, która jest konsekwencją obniżenia do 12% stawki podatku (30 000 zł × 12% = 3 600 zł),
• z 425 zł do 300 zł 1/12 kwoty zmniejszającej podatek stosowanej przy obliczaniu miesięcznych zaliczek na podatek, która jest konsekwencją zmiany kwoty zmniejszającej podatek (3 600 ÷ 12 = 300 zł).

Co pozostaje bez zmian

Utrzymane zostały takie elementy skali podatkowej jak:

• kwota wolna od podatku wynosząca 30 000 zł,
• próg dochodowy na poziomie 120 000 zł, który w skali podatkowej wyznacza granicę pomiędzy stawką 12% a 32%,
• wysokość miesięcznego dochodu wynoszącego 2 500 zł, który nie powoduje obowiązku zapłaty zaliczki na podatek (2 500 zł × 12% – 300 zł = 0 zł).

Do nowej 12% stawki podatku dostosowano wysokość stawki zryczałtowanego podatku dochodowego od tzw. małych umów cywilnoprawnych, w przypadku których kwota należności określona w umowie zawartej z osobą niebędącą pracownikiem płatnika nie przekracza 200 zł (art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy PIT).

Przykład 1

Pani Agnieszka uzyskuje przychody ze stosunku pracy, od których płatnik, obliczając zaliczki na podatek na podstawie złożonego przez panią Agnieszkę oświadczenia PIT-2 do 30 czerwca 2022 r. stosował 1/12 kwoty zmniejszającej podatek w kwocie 425 zł. Czy w związku ze zmianą od 1 lipca 2022 r. kwoty zmniejszającej podatek (300 zł) pani Agnieszka będzie zobowiązana do zwrotu jej różnicy poprzez dopłatę do zeznania rocznego lub dopłatę do zaliczek korygowanych przez płatnika za okres do końca czerwca 2022 r.?

Odpowiedź: Nie. Zmiana 1/12 kwoty zmniejszającej podatek z 425 zł na 300 zł nie oznacza obowiązku ani dopłaty przez pracownika w zeznaniu rocznym, ani też korygowania list płac przez pracodawcę za okresy do końca czerwca 2022 r. Wysokość 1/12 kwoty zmniejszającej podatek wynika z obniżenia stawki podatkowej (z 17% do 12%), a nie ze zmiany kwoty wolnej od podatku – ta bowiem pozostaje na poziomie 30 000 zł (miesięcznie 2 500 zł).

Do 30.06.2022 r. 2 500 zł × 17% – 425 zł = 0 zł

Od 1.07.2022 r. 2 500 zł × 12% – 300 zł = 0 zł

Przykład 2

Pan Krzysztof w 2022 r. uzyskiwał przychody (dochody) ze stosunku pracy oraz z najmu opodatkowanego na zasadach ogólnych. Jaką stawkę podatku pan Krzysztof powinien zastosować, dokonując rozliczenia podatku należnego za 2022 r. (zmiana stawki podatku w trakcie 2022 r. z 17% na 12%)?

Odpowiedź: Pan Krzysztof, dokonując rozliczenia podatku należnego za 2022 r., powinien zastosować zasady obowiązujące na 31 grudnia 2022 r., tj. ze stawkami 12% i 32%.

2. Uchylenie ulgi dla klasy średniej

Obowiązująca od 1 stycznia 2022 r. ulga dla pracowników lub podatników osiągających przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej zwana potocznie ulgą dla klasy średniej polega na odliczeniu od dochodu kwoty, która jest ustalana indywidualnie w oparciu o wysokość uzyskanych przychodów.

Odliczenie to dotyczyło (do 30 czerwca br.) wyłącznie podatników, którzy uzyskali przychody z pracy na etacie oraz z pozarolniczej działalności gospodarczej w łącznej wysokości od 68 412 zł do 133 692 zł rocznie. Rozwiązanie to dotyczyło przychodów podlegających opodatkowaniu na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej, z tym że w przypadku przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej kwota ta dotyczyła przychodów pomniejszonych o koszty uzyskania przychodów z tytułu prowadzenia tej działalności, z wyłączeniem z tych kosztów składek na ubezpieczenia ­społeczne.

Co się zmienia

Od 1 lipca 2022 r. nie obowiązuje ulga dla klasy średniej.

Ulgę dla klasy średniej zastąpiło obniżenie o 5 pkt. proc. niższej stawki podatku w skali podatkowej, czyli z 17% do 12%.

Dodatkowy zwrot podatku w związku z likwidacją ulgi dla klasy średniej

Od 1 lipca 2022 r. nie obowiązuje ulga dla klasy średniej. Nie jest już stosowana ani przy obliczaniu zaliczek na podatek, ani w rozliczeniu rocznym za rok 2022.

Brak tego odliczenia rekompensuje obniżona o 5 pkt. proc. (z 17% do 12%) najniższa stawka podatku w skali podatkowej. Dodatkowym zabezpieczeniem przed wzrostem podatku z tytułu likwidacji ulgi dla klasy średniej – u dotychczasowych beneficjentów tej preferencji – jest specjalny mechanizm, który gwarantuje, że po zmianach wprowadzonych od 1 lipca 2022 r. podatnicy nie zapłacą wyższego podatku.

W praktyce polega to na tym, że jeśli okaże się, że podatek należny obliczony bez zastosowania ulgi dla klasy średniej jest wyższy od podatku obliczonego bez uwzględnienia zmian wprowadzonych 1 lipca 2022 r., urząd skarbowy zwróci ci kwotę odpowiadającą tej różnicy.

Sprawdź czy otrzymasz dodatkowy zwrot

Dodatkowy zwrot należy się, gdy:

1.  za 2022 r. złożyłeś zeznanie PIT-36 albo PIT-37, z którego wynika, że w tym roku uzyskałeś podlegające opodatkowaniu na skali przychody:

• z pracy na etacie (stosunek pracy, stosunek służbowy, praca nakładcza, spółdzielczy stosunek pracy) oraz
• z pozarolniczej działalności gospodarczej (chodzi o przychody pomniejszone o koszty podatkowe prowadzenia tej działalności inne niż składki na ubezpieczenia społeczne, zapłacone za Ciebie i osoby współpracujące)

w łącznej wysokości mieszczącej się w przedziale od 68 412 zł do 133 692 zł;

2.  podatek należny za 2022 r., który obliczyłeś w zeznaniu PIT-36 albo PIT-37, jest wyższy od hipotetycznego podatku należnego za 2022 r.

Jeśli zeznanie PIT-36 albo PIT-37 złożyłeś wspólnie z małżonkiem, pamiętaj, że warunek wysokości uzyskanych przychodów jest spełniony również wtedy, gdy połowa Waszych łącznych przychodów (wyżej wymienionych, czyli z pracy na etacie oraz pozarolniczej działalności gospodarczej) mieści się w przedziale od 68 412 zł do 133 692 zł. Dotyczy to również sytuacji, gdy indywidualnie żadne z Was nie spełnia tego warunku, np. nie uzyskuje określonego rodzaju przychodów lub uzyskuje je w wysokości innej niż jest wymagana.

Wysokość tak ustalonego podatku należnego za 2022 r. urząd skarbowy porównuje z hipotetycznym podatkiem należnym za 2022 r.

Czym jest hipotetyczny podatek należny za 2022 r.

Hipotetyczny podatek należny za 2022 r. (dalej: hipotetyczny podatek) to podatek teoretyczny. W praktyce nie musisz go obliczać ani płacić. Jest on ustalany wyłącznie po to, aby sprawdzić, czy obniżenie stawki z 17% do 12% całkowicie rekompensuje likwidację ulgi dla klasy średniej.

Przy obliczaniu hipotetycznego podatku urząd skarbowy stosuje te same zasady, co Ty w zeznaniu. Oznacza to, że oblicza podatek od tych samych przychodów, z uwzględnieniem tych samych ulg oraz wybranego przez Ciebie sposobu opodatkowania.

Różnica w ustalaniu podatku należnego w zeznaniu za 2022 r. oraz podatku hipotetycznego polega na tym, że dla potrzeb obliczenia należnego podatku za 2022 r. (czyli przez podatnika w zeznaniu) nie jest stosowana ulga dla klasy średniej oraz podatek obliczany jest według skali obowiązującej od 1 lipca 2022 r., tj. ze stawkami 12% i 32%.

Przy ustalaniu hipotetycznego podatku urząd skarbowy uwzględnia ulgę dla klasy średniej oraz oblicza podatek według „starej” skali podatkowej ze stawkami 17% i 32%.

Ustalając wysokość ulgi dla klasy średniej urząd skarbowy bierze pod uwagę szczególne regulacje dotyczące stosowania tej preferencji przez małżonków. O ile zatem rozliczyłeś się wspólnie z małżonkiem, urząd skarbowy przeliczy wysokość ulgi dla klasy średniej w każdym możliwym wariancie i zastosuje ten, który jest dla Ciebie/Was najkorzystniejszy.

Wysokość kwoty do zwrotu 

Masz prawo do zwrotu w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym za 2022 r. (wynikającym z zeznania) a hipotetycznym podatkiem (obliczonym przez urząd skarbowy).

Termin i zasady zwrotu

W przypadku, gdy wystąpi kwota do zwrotu, urząd skarbowy informuje Cię o tym w ciągu 21 dni od dnia złożenia zeznania.

Do 21-dniowego okresu nie wlicza się terminów przewidzianych w przepisach prawa podatkowego dla dokonania określonych czynności, okresów zawieszenia postępowania oraz okresów opóźnień spowodowanych z winy strony albo z przyczyn niezależnych od organu.

Informację o wystąpieniu kwoty do zwrotu urząd skarbowy przekazuje na piśmie. Informacja ta, zamiast podpisu osoby upoważnionej do jej wydania, może zawierać podpis mechanicznie odtwarzany tej osoby lub nadruk imienia i nazwiska wraz ze stanowiskiem służbowym osoby upoważnionej do jej wydania.

Kwota do zwrotu traktowana jest jak nadpłata. Zatem jest zwracana w terminie 45 dni od dnia złożenia zeznania za pomocą środków komunikacji elektronicznej albo w terminie 3 miesięcy, jeżeli zeznanie złożyłeś papierowo. Jeżeli kwotę tę otrzymałeś nienależnie lub w wysokości większej od należnej, musisz ją oddać.

W przypadku złożenia korekty zeznania lub wydania decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego w innej wysokości niż wynikająca z tego zeznania lub tej korekty, urząd skarbowy na nowo ustala kwotę do zwrotu z tytułu likwidacji ulgi dla klasy średniej.

Przykład 1

Pan Zdzisław jest zatrudniony na umowę o pracę. W 2022 r. zarobił 150 tys. zł i chciałby wiedzieć, czy w jego przypadku urząd skarbowy obliczy hipotetyczny podatek i porówna go z podatkiem należnym wykazanym w zeznaniu?

Odpowiedź: Tak, ale tylko wtedy, gdy Pan Zdzisław złoży wspólne zeznanie z żoną, w którym połowa łącznych przychodów obojga małżonków (kwalifikujących do ulgi dla klasy średniej) wyniesie od 68 412 zł do 133 692 zł. Rozliczając się indywidualnie Pan Zdzisław nie spełnia bowiem wymogów ulgi dla klasy średniej (wysokość uzyskanych przychodów wykracza poza limit).

Przykład 2

Pani Marta samotnie wychowuje troje dzieci. Co roku korzysta z ulgi na dzieci, która przewyższa kwotę podatku, od którego dokonuje odliczenia. W efekcie w rozliczeniu rocznym są jej zwracane zaliczki na podatek, jakie zakład pracy pobrał od wynagrodzenia, które co miesiąc wypłaca Pani Marcie. Roczne przychody Pani Marty wyniosły 42 tys. zł. Czy poza dodatkowym zwrotem z tytułu ulgi na dzieci, Pani Marta otrzyma również zwrot z urzędu skarbowego z tytułu likwidacji ulgi dla klasy średniej?

Odpowiedź: Nie, gdyż roczne przychody Pani Marty są poza limitem uprawniającym do ulgi dla klasy średniej. Brak prawa do ulgi dla klasy średniej jest równoznaczny z brakiem prawa do zwrotu z tytułu likwidacji tej ulgi. W przypadku Pani Marty efekt w postaci zmniejszenia obciążeń fiskalnych z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych jest osiągnięty poprzez obniżenie o 5 pkt. proc. niższej stawki podatku w skali podatkowej (z 17% do 12%).

Przykład 3

Pani Jolanta jest pracownikiem etatowym i spełnia warunki do ulgi dla klasy średniej. Obawia się jednak, że za 2022 r. zapłaci wyższy podatek roczny na skali, oraz że będzie musiała złożyć dwa zeznania, obliczając w nich podatek na dwa róże sposoby. Czy to prawda?

Odpowiedź: 2 × NIE. Pani Jolanta ani nie zapłaci wyższego podatku w związku z uchyleniem ulgi dla klasy średniej, ani nie musi obliczać podatku według skali na dwa różne sposoby. Pani Jolanta składa tylko jedno zeznanie (PIT-36 albo PIT-37), w którym podatek należny za 2022 r. oblicza według skali ze stawkami 12% i 32% oraz z pominięciem ulgi dla klasy średniej. Obliczenia hipotetycznego podatku, czyli według skali ze stawkami 17% i 32% oraz z uwzględnieniem ulgi dla klasy średniej, dokonuje urząd skarbowy. Pani Jolanta tego nie robi.

3. Uchylenie mechanizmu „rolowania” zaliczek na podatek

Rolowanie zaliczek to szczególny mechanizm poboru zaliczek na podatek, o którym mowa w:

• rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 7 stycznia 2022 r. w sprawie przedłużenia terminów poboru i przekazania przez niektórych płatników zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych (Dz. U. poz. 28),
• art. 53a ustawy PIT.

Rolowanie zaliczek polega na przesunięciu terminu w jakim płatnicy (w szczególności zakłady pracy, organy rentowe oraz zleceniodawcy) pobierają i przekazują do urzędu skarbowego zaliczki na podatek w 2022 r.

Co się zmienia

Od 1 lipca 2022 r. nie obowiązuje mechanizm rolowania zaliczek. Płatnicy nie obliczają już zaliczek na dwa sposoby, czyli według zasad obowiązujących na 1 stycznia 2022 r. oraz na 31 grudnia 2021 r., a następnie nie pobierają ich w wysokości nie wyższej niż te, które obliczali według zasad z 2021 r.

Mechanizm rolowania zaliczek zastępuje obniżenie o 5 pkt. proc. najniższej stawki podatku w skali podatkowej, czyli z 17% do 12%.

Przykład

Pan Tomasz uzyskuje przychody ze stosunku pracy. Do końca czerwca 2022 r. zakład pracy pobierał zaliczki w wysokości nie wyższej niż obliczone według zasad z 2021 r. Czy w związku z uchyleniem od 1 lipca 2022 r. mechanizmu rolowania zaliczek na podatek płatnik powinien dokonać korekty zaliczek za okres do 30 czerwca?

Odpowiedź: Nie, płatnik nie ma obowiązku korygowania list płac za okres do 30 czerwca. 

źródło: www.podatki.gov.pl