Polski Ład 2.0: Jakie zmiany nas czekają?

Ustawa z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw od 1 lipca br. przede wszystkich obniża PIT z 17 proc. do 12 proc. dla podatników na skali, a przedsiębiorcom na podatku liniowym, ryczałcie i karcie podatkowej pozwala na rozliczenie części składek zdrowotnych w podatku dochodowym. Ponadto m.in. zikwidowana będzie tzw. ulga dla klasy średniej, a przywrócone preferencyjne rozliczenie osób samotnie wychowujących dzieci. Bez zmian pozostają natomiast korzystne rozwiązania, które zaczęły obowiązywać od 1 stycznia 2022 r., w tym m.in. wyższa kwota wolna (30 tys. zł) i wyższy próg podatkowy (120 tys. zł).

Zgodnie z treścią uzasadnienia głównym celem ustawy jest ulepszenie i uproszczenie systemu podatkowego. Nowe regulacje mają także zapewnić stabilność systemu na kolejne lata. Rezultatem wprowadzonych zmian ma być polepszenie sytuacji zarówno pracowników etatowych, których źródłem przychodów jest stosunek pracy, jak również osób osiągających przychody z tytułu umów cywilnoprawnych, kontraktów oraz innych rodzajów umów.

I. Zmiany w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych

1. Preferencje dla osób samotnie wychowujących dzieci

Pierwsza grupa zmian w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczy preferencji podatkowych dla osób samotnie wychowujących dzieci. W drodze ustawy „Polski Ład” uchylono obowiązujące od 1 stycznia 1993 r. przepisy, które statuowały podstawę prawną do rozliczenia się przez podatnika będącego osobą samotnie wychowującą dziecko lub dzieci z tym dzieckiem (dziećmi). W miejsce tej preferencji ustawa „Polski Ład” wprowadziła nową ulgę podatkową adresowaną do osób samotnie wychowujących dzieci (podatnicy mieli prawo do odliczenia od podatku kwoty 1500 zł). Przedłożona ustawa uchyla przepis uprawniający osoby samotnie wychowujące dzieci do pomniejszenia podatku o kwotę 1500 zł, a jednocześnie przywraca preferencję w postaci wspólnego rozliczania się tej kategorii podatników z dziećmi.

2. Opodatkowanie dochodów małoletnich dzieci

W myśl obowiązujących przepisów dochody małoletnich dzieci własnych i przysposobionych, podlegające opodatkowaniu na terytorium RP, co do zasady, dolicza się do dochodów rodziców. Jeżeli małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu, dochody małoletnich dzieci dolicza się po połowie do dochodu każdego z małżonków. Powyższy sposób rozliczania nie znajduje zastosowania w odniesieniu do dochodów dzieci z: pracy, stypendiów oraz dochodów z przedmiotów oddanych im do swobodnego użytku. W odniesieniu do tych dochodów małoletnim dzieciom przysługuje status odrębnego podatnika. W drodze przedłożonej ustawy katalog dochodów dziecka, które nie podlegają doliczeniu do dochodów rodziców rozszerzono o rentę rodzinną. Oznacza to, że także w tym przypadku do dochodów małoletniego będzie miała zastosowanie odrębna kwota wolna od podatku.

3. Zmiany w zakresie stawek podatkowych, ulga dla kasy średniej, hipotetyczny podatek dochodowy

W drodze przedłożonej ustawy stawka stosowania w pierwszym przedziale skali progresywnej zostaje obniżona z 17% do 12%. Jednocześnie ustawa uchyla przepisy dotyczące tzw. ulgi dla klasy średniej. Należy podkreślić, że opodatkowanie według zmienionej stawki ma dotyczyć dochodów uzyskanych w roku 2022. Ponieważ nie można wykluczyć wyjątkowej sytuacji, w której obliczenie podatku zgodnie z przepisami wprowadzonymi w drodze ustawy „Polski Ład” byłoby bardziej korzystne dla podatnika niż zastosowanie stawki 12%, a same zmiany wchodzą w życie w trakcie roku podatkowego, ustawa wprowadza konstrukcję tzw. hipotetycznego podatku należnego za rok 2022. Hipotetyczny podatek należny za 2022 r. będzie obliczany od dochodów uzyskanych w 2022 r. zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu nadanym przedłożoną ustawą, przy czym przy jego obliczaniu będzie się uwzględniać tzw. ulgę dla klasy średniej oraz skalę podatkową obowiązującą w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2022 r. Jeśli podatek należny za 2022 r. będzie wyższy od hipotetycznego podatku należnego za ten rok, właściwy naczelnik urzędu skarbowego zwróci podatnikowi kwotę tej różnicy. Hipotetyczny podatek należny wyklucza sytuację w której podatnik mógłby stracić na zmianach wprowadzonych w trakcie roku podatkowego. Konstrukcja hipotetycznego podatku należnego będzie miała zastosowanie do tych podatników, którzy w 2022 r. uzyskali przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz z pozarolniczej działalności gospodarczej, w wysokości od 68 412 zł do 133 692 zł.

4. Zmiany w zakresie przepisów normujących tzw. ulgę na zabytki

Ze względu na wadliwość obecnie obowiązujących rozwiązań przedłożona ustawa uchyla przepis statuujący podstawę prawną do pomniejszenia podstawy obliczenia podatku o wydatki poniesione na zakup zabytku. Druga modyfikacja polega na wprowadzeniu zastrzeżenia, iż w przypadku odliczenia wydatków na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytku nieruchomym wpisanym do rejestru zabytków, prawo do pomniejszenia podstawy obliczenia podatku przysługuje pod warunkiem, że po poniesieniu takich wydatków podatnik uzyskał zaświadczenie wojewódzkiego konserwatora zabytków potwierdzające wykonanie prac lub robót. Uchylono przepisy przewidujące ulgę podatkową w przypadku wydatków na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytku nieruchomym wpisanym do ewidencji zabytków. Do wydatków poniesionych na zabytki do dnia 31 grudnia 2022 r. będą miały zastosowanie przepisy w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r.

5. Zmiana zasad stosowania przez płatników kwoty zmniejszającej podatek

W obowiązującym stanie prawnym płatnicy przy poborze zaliczek na podatek pomniejszają te zaliczki o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek. Zmniejszenie to stosowane jest z mocy ustawy lub na wniosek (oświadczenie) podatnika składany płatnikowi. Ponieważ zasadą jest, że zmniejszenie może stosować tylko jeden płatnik to w przypadku kilku stosunków pracy podatnik może wskazać do stosowania zmniejszenia tylko jednego płatnika. Na skutek zmian wprowadzonych w drodze przedłożonej ustawy podatnik, zamiast jednego, będzie mógł wskazać do trzech płatników, którzy mogą zastosować kwotę zmniejszającą podatek. W przypadku uzyskiwania w danym miesiącu przychodów od więcej niż jednego płatnika, podatnik będzie mógł złożyć oświadczenie o stosowanie pomniejszenia, jeżeli łączna kwota pomniejszenia stosowana przez wszystkich płatników w tym miesiącu nie przekracza kwoty stanowiącej 1/12 kwoty zmniejszającej podatek oraz w roku podatkowym podatnik za pośrednictwem płatnika nie skorzystał w pełnej wysokości z pomniejszenia kwoty zmniejszającej podatek, w tym również gdy złożył wniosek o niepobieranie zaliczek w danym roku podatkowym. W oświadczeniu o stosowaniu pomniejszenia podatnik będzie wykazywać, że płatnik jest uprawniony do pomniejszenia zaliczki o kwotę stanowiącą: 1/12, 1/24 albo 1/36 kwoty zmniejszającej podatek. Jeżeli podatnik złoży płatnikowi oświadczenie lub wniosek mające wpływ na obliczanie zaliczki, płatnik będzie obowiązany uwzględnić to oświadczenie lub ten wniosek najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym je otrzymał, a w przypadku płatnika będącego organem rentowym – najpóźniej od drugiego miesiąca następującego po miesiącu, w którym je otrzymał.

Powyższe zasady będą mogły być stosowane w przypadku podatników, którzy osiągają również przychody z działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej i obowiązanych do samodzielnego obliczania zaliczek na podatek.

6. Modyfikacja katalogu przychodów w PIT i CIT

Ustawa wyłącza z katalogu przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych oraz w podatku dochodowym od osób prawnych otrzymane od Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych środki finansowe na podstawie art. 33b ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 573, z późn. zm.).

7. Modyfikacja zwolnień podmiotowo-przedmiotowych

W myśl obowiązujących regulacji prawo skorzystania ze zwolnienia od podatku, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł, przysługuje:

1. podatnikom do ukończenia 26. roku życia,
2. podatnikom, którzy przenieśli miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – w czterech kolejno po sobie następujących latach podatkowych, licząc od początku roku, w którym podatnik przeniósł to miejsce zamieszkania, albo od początku roku następnego,
3. podatnikom, którzy w roku podatkowym w stosunku do co najmniej czworga dzieci wykonywali władzę rodzicielską, pełnili funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nimi zamieszkiwało, lub sprawowali funkcję rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą, a w przypadku pełnoletnich uczących się dzieci – wykonywali ciążący na nich obowiązek alimentacyjny albo sprawowali funkcję rodziny zastępczej.

W drodze przedłożonej ustawy katalog przychodów podlegających wskazanemu zwolnieniu podlega rozszerzeniu o przychody z zasiłku macierzyńskiego.

8. Odliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne w podatku liniowym

W myśl wprowadzanych przepisów podatnicy rozliczający podatek dochodowy w formie tzw. podatku liniowego będą mogli pomniejszyć podstawę obliczenia podatku o składki na ubezpieczenie zdrowotne zapłacone w roku podatkowym (na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych) z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej oraz za osoby współpracujące z podatnikiem opodatkowanym podatkiem liniowym. Łączna wysokość odliczenia nie będzie mogła przekroczyć w roku podatkowym kwoty 8700 zł. Możliwość odliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne będzie także uwzględniana przy ustalaniu podstawy obliczania daniny solidarnościowej.

9. Przekazanie 1% podatku dochodowego

Ustawa zwiększa ułamek należnego podatku, który podatnik będzie mógł przekazać na rzecz wybranej przez siebie organizacji pożytku publicznego z 1% do 1,5%.

II. Zmiany w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne

W myśl wprowadzonych regulacji podatnik korzystający z opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych będzie mógł pomniejszyć kwotę przychodów o 50% składek na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconych w roku podatkowym z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej w formie ryczałtu, bądź za osoby współpracujące z podatnikiem opodatkowanym w tej formie. Modyfikacji uległy również terminy płatności ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Ustawa wprowadza także możliwość uwzględnienia kwoty zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne w przypadku opodatkowania w formie karty podatkowej. Podatek dochodowy opłacany w tej formie, wynikający z decyzji ustalającej jego wysokość, będzie mógł zostać obniżony o kwotę stanowiącą 19% składki na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconej w roku podatkowym. Ponadto wprowadzono zmiany w zakresie trybu i warunków płatności podatku rozliczanego w formie karty podatkowej oraz obowiązków instrumentalnych podatników.

Zmiany w zakresie pozostałych ustaw dotyczą m.in. uchylenia przepisów normujących tzw. przejściowy ryczałt od dochodów.

III. Regulacje epizodyczne

Do najważniejszych z nich należy zaliczyć przepisy stanowiące, iż:

1. podatnik podatku dochodowego od osób fizycznych stosujący przed dniem wejścia w życie przedłożonej ustawy opodatkowanie podatkiem liniowym będzie mógł wybrać opodatkowanie dochodów osiągniętych w 2022 r. z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach ogólnych;
2. podatnik stosujący przed dniem wejścia w życie przedłożonej ustawy opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych będzie mógł wybrać opodatkowanie dochodów osiągniętych w 2022 r. z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach ogólnych;
3. podatnik osiągający przychody z tytułu najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze, który w 2022 r. opodatkowywał osiągnięte przychody ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, może opodatkować te przychody na zasadach ogólnych;
4. podatnik, który nie złożył oświadczenia na piśmie o rezygnacji z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych w 2022 r., może złożyć w terminie do dnia 22 sierpnia 2022 r. na piśmie oświadczenie właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego o rezygnacji z opodatkowania przychodów osiągniętych w okresie od dnia 1 lipca 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r. ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych na rzecz opodatkowania na zasadach ogólnych;
5. w przypadku gdy płatnik pobrał w lipcu 2022 r. zaliczkę na podatek dochodowy na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu z dnia 30 czerwca 2022 r., i nie przekazał tej zaliczki na rachunek urzędu skarbowego, niezwłocznie zwraca podatnikowi tę część pobranej zaliczki, która przekracza zaliczkę obliczoną na podstawie przepisów w brzmieniu nadanym przedłożoną ustawą;
6. przy obliczaniu zaliczki na podatek od dochodów uzyskanych w okresie od dnia 1 lipca 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r. zamiast stawki 17% stosuje się stawkę 12%; zaliczek nie pomniejsza się o tzw. ulgę dla klasy średniej.

Większość nowych przepisów wejdzie w życie 1 lipca 2022 r.

Z nowelą można się zapoznać tutaj.

Na podstawie informacji z prezydent.pl

Redkacja podatki.biz