Podjazdy, chodniki i parkingi a podatek od nieruchomości

Z uzasadnienia: W zakresie, w jakim budowle, położone na gruntach związanych z budynkami mieszkalnymi, służą zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, nie dotyczy ich opodatkowanie podatkiem od nieruchomości, przewidziane dla budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Krzysztof Winiarski (sprawozdawca), Sędzia NSA Bogdan Lubiński, Sędzia del. NSA Jan Grzęda, Protokolant Agata Grabowska, po rozpoznaniu w dniu 15 stycznia 2013 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Prezydenta Miasta T. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 23 listopada 2010 r. sygn. akt I SA/Gl 732/10 w sprawie ze skargi ... Spółdzielni Mieszkaniowej "O." z siedzibą w T. na interpretację indywidualną Prezydenta Miasta T. z dnia 24 marca 2010 r. nr [...] w przedmiocie podatku od nieruchomości:

1) oddala skargę kasacyjną,
2) zasądza od Prezydenta Miasta T. na rzecz ... Spółdzielni Mieszkaniowej "O." z siedzibą w T. kwotę 180 (słownie: sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

1. Wyrokiem z dnia 23 listopada 2010 r., sygn. akt I SA/GI 732/10 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach uwzględnił skargę ... Spółdzielni Mieszkaniowej „O” w T (dalej jako: „Skarżąca/Strona” lub „Wnioskodawczyni”) na interpretację Prezydenta Miasta T. z dnia 24 marca 2010 r. w przedmiocie podatku od nieruchomości.

W uzasadnieniu wyroku przedstawiony został stan faktyczny i prawny sprawy:

Pismem z dnia 22 grudnia 2009 r. Skarżąca zwróciła się do Prezydenta Miasta T. o wydanie pisemnej interpretacji co do sposobu i zakresu zastosowania prawa podatkowego w zakresie podatku od nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny: Wnioskodawca prowadzi typową dla spółdzielni mieszkaniowej działalność polegającą na dostarczeniu i zarządzaniu lokalami mieszkalnymi, garażami i oraz lokalami użytkowymi. Podstawą prowadzenia tej działalności jest art. 1 ust. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn. Dz. U. 2003 r. Nr 119 poz. 1116 z późn. zm.- dalej jako: „u.o.s.m.”), który ustanawia obowiązek zarządzania nieruchomościami stanowiącymi mienie spółdzielni lub mienie jej członków nabyte na podstawie ustawy. Ww. działalność zawarta jest w przedmiocie działalności spółdzielni wpisanym do Krajowego Rejestru Sądowego i określona jako "68. 20. T. wynajem lub zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi". Ponadto spółdzielnia prowadzi działalność gospodarczą polegającą na wynajmie lokali użytkowych, miejsc reklamowych, dzierżawie gruntu, prowadzeniu odpłatnej działalności społeczno-kulturalnej dla mieszkańców niebędących jej członkami. Spółdzielnia wykonuje także roboty budowlane polegające na remontach własnych budynków mieszkalnych i pawilonów usługowych. Wśród nieruchomości, którymi zarządza wnioskodawca, dla celów niniejszego wniosku należy wyróżnić nieruchomości gruntowe zabudowane budynkami mieszkalnymi wielorodzinnymi, których spółdzielnia jest współużytkownikiem wieczystym, zwane w dalszej części wniosku nieruchomościami mieszkaniowymi. W nieruchomościach mieszkaniowych Wnioskodawca posiada lokale użytkowe, które wynajmuje. Lokale te zajmują zaledwie 1,9 % powierzchni użytkowej ogółem.

Drugą kategorią nieruchomości są m.in. tzw. nieruchomości stanowiące mienie Spółdzielni przeznaczone do wspólnego korzystania dla mieszkańców danego osiedla. Przedmiotowe nieruchomości, co do których Spółdzielni przysługuje wyłączne prawo użytkowania wieczystego, zabudowane są w większości drogami, chodnikami, parkingami. Drogi, chodniki i parkingi, zwane w dalszej części budowlami, znajdują się także na terenach nieruchomości mieszkaniowych.

Budowle te, zarówno znajdujące się na terenie nieruchomości mieszkaniowych, jak i na terenie mienia do wspólnego korzystania, służą w przeważającej części zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych związanych z zamieszkiwaniem w danym budynku, o czym świadczy udział procentowy powierzchni lokali mieszkalnych w powierzchni ogółem budynków mieszkalnych wielorodzinnych, - stanowiących 98,1 % tej powierzchni.

W dalszej kolejności spółdzielnia podniosła, że ustawodawca wprowadzając jako przedmiot opodatkowania „część budowli”, nie określił zasad jej podziału na część związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej. Problem ten był przedmiotem zainteresowania organów stosujących prawo podatkowe, co doprowadziło do wypracowania jednolitej linii orzecznictwa. Zgodnie z uchwałą składu 5 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z 4 czerwca 2001 r., sygn. FPK 5/01 przepis art. 3 ust. 1 pkt 2 (obecnie art. 2 ust. 1 pkt 3) ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych pozwala na procentowe określenie części budowli związanej z prowadzeniem działalności gospodarczej innej niż działalność rolna lub leśna - w celu ustalenia jej wartości. Mając na uwadze powyższe stanowisko NSA, możliwe jest określenie dla celów podatku od nieruchomości części budowli jako ułamek lub procent jej wartości. Zapatrywanie to uwzględniane jest przy wydawaniu interpretacji indywidualnych prawa podatkowego np. postanowienie Prezydenta Miasta E. w sprawie interpretacji prawa podatkowego z dnia 19.04.2006 r., sygn. - [...].

W związku z powyższym podatnik przedstawił własne stanowisko, zgodnie z którym w świetle powołanych wyżej poglądów podatkiem od nieruchomości powinny być obciążone budowle tylko w tej części w jakiej związane są one z prowadzoną działalnością gospodarczą, tj. w przypadku wnioskodawcy 1,9 % ich wartości.

2. W interpretacji indywidualnej z dnia 24 marca 2010 r. nr [...] Prezydent Miasta T., uznał stanowisko spółdzielni za nieprawidłowe. W uzasadnieniu organ wyjaśnił, iż dla ustalenia istnienia obowiązku podatkowego w podatku od nieruchomości w zakresie budowli konieczne jest ustalenie, czy budowle znajdują się w posiadaniu przedsiębiorcy lub podmiotu prowadzonego działalność gospodarczą. Organ wskazał, że przez działalność gospodarczą należy rozumieć działalność, o której mowa w art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095), a do której odsyła art. 1a ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2010 r., Nr 95, poz. 613- dalej jako: „u.p.o.l.”), co w jego ocenie pozwala na stwierdzenie, że Wnioskodawca jest podmiotem gospodarczym prowadzącym wpisaną do Krajowego Rejestru Sądowego działalność w postaci m.in. „wynajmu i zarządzania nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi”. Nadto organ wskazał, że wszystko co jest w posiadaniu podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą jest związane z działalnością gospodarczą za wyjątkiem budynków mieszkalnych oraz gruntów związanych z tymi budynkami. W związku z powyższym zdaniem organu wskazane we wniosku budowle (drogi, chodniki, parkingi) należy uznać za budowle związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. W świetle powyższego przedmiotowe budowle winny być opodatkowane w całości według zasady określonej w art. 4 ust. 1 pkt 3 i pkt 5 u.p.o.l.

3. Pismem z dnia 8 kwietnia 2010 r. Wnioskodawca wezwał organ interpretacyjny do usunięcia naruszenia prawa i zmiany przedmiotowej interpretacji, zarzucając naruszenie przepisów art. 2 ust. 1 pkt 2 i 3 u.p.o.l. w związku z art. 1a ust. 1 pkt 1 i 2 u.p.o.l., art. 14c § 1 i 2 oraz 120 i 121 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r., Nr 8, poz. 60- dalej jako: „O.p.”). Skarżąca podniosła, że przepis art. 2 ust. 1 pkt. 3 u.p.o.l. wyraźnie stanowi, iż opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają nie tylko budowle jako całość, ale także części budowli związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, oraz podkreśliła, że organ podatkowy w wydanej interpretacji w ogóle nie odniósł się do przytoczonej uchwały składu 5 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 czerwca 2001 r. FKP 5/01.

4. W dniu 29 kwietnia 2010 r. Prezydent Miasta T. stwierdził brak podstaw do zmiany zaskarżonej interpretacji i podtrzymał swoje stanowisko w sprawie.

5. W dniu 27 maja 2010 r. Skarżąca wniosła skargę na przedmiotową interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach wnioskując o uchylenie zaskarżonej interpretacji indywidualnej oraz zarzucają jej naruszenie art. 2 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 1a ust. 1 pkt 3 i 4 u.p.o.l., art. 14c § 1 i 2, art. 14a w zw. z art. 14j § 3 i art. 120 i 121 § 1 O.p.

W uzasadnieniu Skarżący przytoczył przykłady orzeczeń Sądu Najwyższego, z których wynika, że działalność spółdzielni mieszkaniowych nie ma jednorodnego charakteru. Działalność tych spółdzielni w zakresie dostarczania członkom mieszkań na zasadzie spółdzielczych praw do lokali lub prawa odrębnej własności (art. 1 ust. 1 i 2 pkt 1-3 u.o.s.m.) i zarządzania nieruchomościami, o których mowa w art. 4 cyt. ustawy, nie zmierza do osiągania zysku. W przedstawionym przedmiocie działania nie można więc przypisać spółdzielni mieszkaniowej statusu przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Działalnością gospodarczą będzie natomiast wynajem lokali użytkowych, dzierżawa terenów (art. 5 ust. 2 u.o.s.m.). To rozróżnienie dwojakiego rodzaju działalności spółdzielni mieszkaniowej znajduje także odbicie w innych regulacjach prawnych, a tj. w art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy z dnia 15.11.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54 poz. 654 z późn. zm.), co potwierdził w interpretacji ogólnej Minister Finansów z dnia 5 marca 2008 r. (Dz. Urzęd. Min. Finansów nr 3 poz. 27). Zdaniem Skarżącej nie ulega wątpliwości, że omawiane budowle tj. drogi, chodniki i parkingi służą w przeważającej części zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych związanych z zamieszkiwaniem w danym budynku, a więc nie są związane z działalnością gospodarczą spółdzielni. Skarżąca podniosła, że wobec niejednorodnego charakteru działalności spółdzielni mieszkaniowej, kryterium li tylko posiadania budowli nie może być kryterium decydującym. Istotne tu jest ustalenie z jakiego rodzaju działalnością budowle te są związane. Traktując wynajem lokali użytkowych jako działalność gospodarczą w rozumieniu art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2004 r., Nr 173, poz. 1807- dalej jako: „u.o.s.g.”) przyjąć należy, że tylko odpowiednia część budowli może być obciążona podatkiem od nieruchomości.

6. W odpowiedzi na skargę organ interpretacyjny wniósł o jej oddalenie i podtrzymał dotychczasowe stanowisko. Stwierdził, że Skarżąca jako podmiot prowadzący działalność gospodarczą winna wszystkie posiadane budowle wykazywać jako budowle związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Organ zwrócił uwagę, że powołana przez Skarżącą uchwała została wydana na gruncie obecnie już nieobowiązującego stanu prawnego. Po wprowadzeniu zmian w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych każda budowla znajdująca się w posiadaniu przedsiębiorcy nawet mu nieprzydatna z uwagi na rodzaj prowadzonej działalności, podlega opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Zdaniem organu ważne jest tylko kryterium posiadania przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, nie zaś kryterium istnienia związku budowli z działalnością gospodarczą.

7. Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał, że skarga zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności Sąd wskazał, że budowlami dla celów podatkowych w podatku od nieruchomości będą budowle zdefiniowane i wyliczone w art. 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. 1994 r., Nr 89, poz. 414). W ocenie Sądu w niniejszej sprawie istotne jest wyjaśnienie kwestii statusu prawnego spółdzielni mieszkaniowych, na poczet czego przytoczył brzmienie art. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych oraz treść art. 1 ust. 6 przywołanej ustawy. Zgodnie z art. 1 a ust. 1 pkt 4 u.p.o.l. pod pojęciem działalności gospodarczej należy rozumieć działalność, o której mowa w art. 2 u.o.s.g.

Sąd podniósł, że działań spółdzielni mieszkaniowej na rzecz jej mieszkańców nie sposób traktować jako związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Ponadto środki uzyskane od członków, z racji opłat za użytkowanie nie mogą stanowić dochodu z działalności gospodarczej. Przepis art. 1 ust. 6 u.o.s.m. mówi wprost o możliwości prowadzenia przez te spółdzielnie działalności gospodarczej. Na poparcie powyższego zostały przytoczone postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 października 1999 r., sygn. akt III CKN 372/98 oraz uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z 24 marca 1997 r. nr FPK 1/97. Biorąc powyższe pod uwagę Sad stwierdził, że w przeciwieństwie do pozostałych spółdzielni, które zgodnie z treścią art. 1 § 1 ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze (Dz. U. z 2003 r. Nr 188, poz. 1848, ze zm.) w interesie swoich członków prowadzą wspólną dzia...