Podatki dochodowe. Premia wypłacona pracownikowi a koszty pracodawcy

Powoli zbliża się koniec roku. Niektórzy pracodawcy wypłacają w tym okresie swoim pracownikom premie. Są one niewątpliwie związane są z prowadzoną działalnością gospodarczą. Mogą być zatem kosztem uzyskania przychodu pracodawcy. Ważne tylko, by zostały zaliczone do kosztów w odpowiednim okresie. 

Wynagrodzenie i premia jako koszt uzyskania przychodów

Zwróćmy uwagę w pierwszej kolejności, że zgodnie z ogólną definicją kosztów uzyskania przychodów zawartą w art. 15 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2014 r. poz. 851 z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Organy podatkowe wyjaśniają, że kosztami podatkowymi mogą być również „koszty pracownicze”, gdyż wydatki ponoszone na rzecz pracowników, co do zasady stanowią dla pracodawcy koszty uzyskania przychodów, jeśli tylko spełniają ogólne przesłanki określone w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. Koszty te obejmują przede wszystkim wynagrodzenia zasadnicze, różnego rodzaju premie i diety oraz wydatki związane z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych pracowników, a także odprawy i rekompensaty za wcześniejsze rozwiązanie stosunku pracy jako inne należności wynikające ze stosunku pracy.

Rozliczenie premii wypłaconej pracownikowi

Odnieśmy się teraz do interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 31 grudnia 2015 r., nr IBPB-1-2/4510-681/15/MW. Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku o jej wydanie wynikało, że spółka planuje wypłacać swoim pracownikom premie roczne. Decyzja o ich wypłacie za dany rok finansowy podejmowana będzie przez zarząd i uzależniona jest od wyniku finansowego osiągniętego przez spółkę. Premie mają być wypłacane w kolejnym roku finansowym, na podstawie sprawozdania rocznego za rok poprzedni. Spółka nie określa jednak terminu, w którym premia zostanie wypłacona. Co więcej, w roku finansowym, za który są wypłacane premie, nie jest w ogóle  wiadome, czy premie zostaną pracownikom wypłacone.

Zdaniem organu podatkowego premie planowane do wypłaty pracownikom niewątpliwie związane są z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz osiąganymi przychodami. Ponadto nie zostały wymienione w katalogu wydatków nieuznawanych za koszt uzyskania przychodu, określonym w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT. Wypłacane są w celu zmotywowania pracowników, wydatki te powinny zostać zatem zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Moment zaliczenia do kosztów

W myśl art. 15 ust. 4g ustawy o CIT, należności z tytułów wynagrodzeń i świadczeń pracowniczych oraz zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakład pracy stanowią koszty uzyskania przychodów w miesiącu, za który są należne, pod warunkiem że zostały wypłacone lub postawione do dyspozycji w terminie wynikającym z przepisów prawa pracy, umowy lub innego stosunku prawnego łączącego strony. Jak wskazał Dyrektor Izby Skarbowej, w przypadku uchybienia temu terminowi do należności tych stosuje się art. 16 ust. 1 pkt 57 ustawy o CIT. Oznacza to, że pracodawcy, którzy terminowo wypłacają należności z tytułu wynagrodzenia za pracę mogą je zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów już w miesiącu, za który są należne (czyli na zasadzie memoriałowej). Dopiero w przypadku niedotrzymania terminu wypłaty tych należności regulacja podatkowa odsyła do art. 16 ust. 1 pkt 57 ustawy o CIT, zgodnie z którym, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów niewypłaconych, niedokonanych lub niepostawionych do dyspozycji wypłat, świadczeń oraz innych należności pracowniczych, świadczeń pieniężnych z tytułu odbywania praktyk absolwenckich, a także zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wypłacanych przez zakład pracy.

Rozliczenie premii i nagród

Zdaniem organu podatkowego, aby móc określić moment zaliczenia wydatków z tytułu premii i nagród do kosztów uzyskania przychodów, należy przede wszystkim ustalić moment, za który stały się one należne. Ustawodawca pozostawił przy tym zwrot „(...) za który są należne”, zawarty w art. 15 ust. 4g ustawy o CIT, niedookreślonym. Stąd konieczna jest analiza jego znaczenia na bazie wykładni literalnej. Słownikowe znaczenie pojęcia „należny” oznacza „przysługujący, należący się komuś lub czemuś”.

Organ podatkowy zwrócił uwagę, że z uwagi na brak definicji „należnego wynagrodzenia” w ustawie podatkowej – w oparciu o wykładnię literalną za uzasadnione wydaje się zatem przyjęcie, że o „należnym” wynagrodzeniu można mówić wówczas, gdy należności te zostały ustalone (przesądzone) lub są niesporne.

Trzy różne sposoby rozliczenia

Dyrektor Izby Skarbowej stwierdził, że w zależności od sytuacji, zastosowanie mogą znaleźć trzy różne reguły traktowania świadczeń pracowniczych dla potrzeb rozliczeń podatku dochodowego:

  • w przypadku, gdy wypłata świadczeń ze stosunku pracy następuje w terminie, ich zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów pracodawcy następuje w okresie, za które wypłacane świadczenia są „należne”;
  • w sytuacji, gdy pracodawca uchybi terminowi wypłaty świadczeń, wypłacone świadczenie powinno być zaliczone do kosztów podatkowych według metody kasowej, tj. w okresie dokonania wypłaty;
  • świadczenie, które nie zostało wypłacone, w ogóle nie stanowi kosztu uzyskania przychodów.

Odnosząc się do stanu faktycznego, Dyrektor Izby Skarbowej zauważył dodatkowo, że wypłata pracownikom premii rocznej będzie uzależniona od osiągniętego wyniku finansowego oraz od decyzji zarządu spółki. Zatem w roku poprzedzającym wypłatę nie powstanie żadne zobowiązanie spółki do jej wypłaty. Premia będzie miała charakter uznaniowy. Decyzja o przyznaniu premii podejmowana będzie przez zarząd spółki w następnym roku finansowym, zatem wydatek związany z wypłatą premii powinien zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów w momencie jej wypłaty. Dokumenty firmy nie wskazują terminu jej wypłaty, nie jest zatem możliwe ustalenie, czy wypłata ta była dokonana w terminie czy też nie.

Krzysztof Koślicki

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...