Podatki 2021: Zwolnienia z obowiązku stosowania kas

1 stycznia 2021 r. weszło w życie rozporządzenie zmieniające przepisy dot. zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz.U. z 2020 r. poz. 2317). Rozporządzenie to dostosowuje dotychczas używaną klasyfikację wyrobów i usług (PKWiU) do nowej unijnej Nomenklatury scalonej (CN) w zakresie towarów oraz Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług PKWiU (2015) w zakresie usług oraz niektórych towarów, a także porządkuje niektóre zagadnienia.

Kas fiskalnych powinni używać przedsiębiorcy, którzy sprzedają towary lub usługi osobom fizycznym nieprowadzącym własnej firmy oraz rolnikom ryczałtowym (czyli dokonującym dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej lub świadczącym usługi rolnicze, korzystającym ze zwolnienia w podatku VAT). Nie ma obowiązku posiadania kasy fiskalnej, jeśli sprzedaje towary lub usługi wyłącznie firmom, które ewidencjonują swoje przychody na podstawie wystawianych faktur. Część firm korzysta ze zwolnień z obowiązku posiadania kasy fiskalnej. Zwolnienie może obejmować całą sprzedaż, której dotyczy obowiązek ewidencjonowania za pomocą kasy bądź dotyczyć wybranych kategorii towarów lub usług.

Od 1 stycznia 2019 r. obowiązuje rozporządzenie ws. zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas fiskalnych (Dz.U. z 2018 r. poz. 2519, z późn. zm.). Rozporządzenie to zawiera unormowania dotyczące zwolnień na okres 3 lat (2019-2021). Zgodnie z jego przepisami, w stosunku do obowiązującego poprzednio rozporządzenia dot. zwolnień w 2018 roku, utrzymano na dotychczasowym poziomie kryterium wysokości obrotu, tj. 20 000 zł dla podmiotów kontynuujących, jak i dla rozpoczynających działalność gospodarczą, zlikwidowano zwolnienie dla kilku rodzajów czynności oraz dodano nowe zwolnienie z kas dla dostawy towarów i świadczenia usług przez koła gospodyń wiejskich.

Z kolei od 1 stycznia 2021 r. weszło w życie kilka zmian, a mianowicie rozporządzenie zmieniające obecnie obowiązujące rozporządzenie ws. zwolnień z kas dostosowuje dotychczas używaną klasyfikację wyrobów i usług (PKWiU) do nowej unijnej Nomenklatury scalonej (CN) w zakresie towarów oraz Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług PKWiU (2015) w zakresie usług oraz niektórych towarów, a także porządkuje niektóre zagadnienia, tj.:

  • podatnik będzie miał obowiązek rozpoczęcia ewidencjonowania we wszystkich swoich punktach prowadzenia działalności, bez możliwości odkładania w czasie rozpoczęcia ewidencjonowania, jak to miało miejsce dotychczas,
  • w poz. 47 załącznika dokonano zmiany doprecyzowującej poprzez zmianę spójnika „oraz” na „lub” („Dostawa towarów i świadczenie usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, jeżeli czynności te w całości zostały udokumentowane fakturą”). Zmiana ma charakter porządkujący, ponieważ w pojęciu rachunkowości środek trwały to inna kategoria niż wartości niematerialne i prawne.

Nie wprowadzono natomiast zmian w zakresie zwolnień z obowiązku ewidencjonowania przy zastosowaniu kas rejestrujących.

 

Przypomnijmy zatem kogo dotyczą zwolnienia z kas i co się zmieniło od 1 stycznia 2021 r.

 

Zwolnienia przedmiotowe (§ 2 rozporządzenia)

Rozporządzenie przewiduje, analogicznie jak w rozporządzeniu 2018, zwolnienie dla czynności wymienionych w załączniku do rozporządzenia. Od 1 stycznia 2019 r. w załączniku nie znalazły się jednak takie czynności jak:

  1. transport drogowy pasażerski pojazdami napędzanymi siłą mięśni ludzkich lub ciągnionymi przez zwierzęta (PKWiU 49.39.35.0),
  2. usługi związane z utrzymaniem porządku w budynkach i zagospodarowywaniem terenów zieleni, z wyłączeniem usług związanych z zagospodarowywaniem terenów zieleni (PKWiU 81.30.10.0),
  3. usługi w zakresie transportu osób na rzece Dunajec przez flisaków pienińskich.

W rozporządzeniu 2019-2021 wprowadzono ponadto dodatkowy tytuł zwolnieniowy dotyczący dostawy towarów i świadczenia usług dokonywanych przez koła gospodyń wiejskich w rozumieniu ustawy z dnia 9 listopada 2018 r. o kołach gospodyń wiejskich (Dz. U. poz. 2212), w przypadku gdy prowadzą uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów, na podstawie art. 24 ustawy o kołach gospodyń wiejskich. Zwolnienie tych czynności z ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących dotyczy więc wyłącznie kół gospodyń wiejskich określonych w tej ustawie.

Wprowadzenie ww. regulacji miało na celu powiązanie zwolnienia z obowiązku stosowania kas rejestrujących ze stosowaniem uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów przez koła gospodyń wiejskich w rozumieniu ustawy o kołach gospodyń wiejskich. Zatem, w sytuacji, gdy koła gospodyń wiejskich będą prowadzić uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów, z uwagi na szczególny i ograniczony charakter swojej działalności, przy spełnieniu ściśle określonych warunków, to dostawa towarów i świadczenie usług dokonywane przez te koła będzie mogła korzystać ze zwolnienia z ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących.

 

Zwolnienia podmiotowe (§ 3 rozporządzenia)

Utrzymano na dotychczasowym poziomie kryterium wysokości obrotu, tj. 20 000 zł dla podmiotów kontynuujących, jak i dla rozpoczynających działalność gospodarczą (dla tych ostatnich liczone w proporcji do okresu wykonywania czynności dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych w danym roku podatkowym). I tak, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2021 r.:

  1. podatników, u których obrót zrealizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym kwoty 20 000 zł, a w przypadku podatników rozpoczynających w poprzednim roku podatkowym dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli obrót z tego tytułu nie przekroczył, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w poprzednim roku podatkowym, kwoty 20 000 zł;
  2. podatników rozpoczynających dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli przewidywany przez podatnika obrót z tego tytułu nie przekroczy, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w danym roku podatkowym, kwoty 20 000 zł.

Odnosząc się do zwolnień podmiotowo-przedmiotowych, utrzymano także system zwolnień u podatników, u których udział wartości dostaw towarów i świadczonych usług wymienionych w części I załącznika do rozporządzenia w obrotach z działalności określonej w art. 111 ust. 1 ustawy (sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych) jest większy niż 80%. Zatem, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2021 r.:

  1. podatników, którzy dokonują dostawy towarów lub świadczą usługi zwolnione z obowiązku ewidencjonowania, wymienione w części I załącznika do rozporządzenia, w przypadku gdy udział obrotu z tytułu czynności zwolnionych z obowiązku ewidencjonowania, wymienionych w części I załącznika do rozporządzenia, w całkowitym obrocie podatnika realizowanym na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, był w poprzednim roku podatkowym wyższy niż 80%;
  2. podatników rozpoczynających dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli przewidywany przez podatnika udział procentowy obrotu:
    1. za okres pierwszych sześciu miesięcy wykonywania tych czynności,
    2. za okres do końca roku, w przypadku gdy okres wykonywania tych czynności w roku podatkowym jest krótszy niż sześć miesięcy

    - będzie wyższy niż 80%.

Zwalnia się także z obowiązku ewidencjonowania, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2021 r., jednostki samorządu terytorialnego w zakresie czynności wykonywanych przez ich jednostki organizacyjne, o których mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 280):

  1. które na dzień 31 grudnia 2016 r. korzystały ze zwolnienia, o którym mowa w art. 8 ust. 2 tej ustawy, albo
  2. jeżeli ich jednostki organizacyjne na dzień 31 grudnia 2016 r. korzystały ze zwolnienia z takiego obowiązku.

Ponadto, utrzymano regulację wyłączającą z obrotu uprawniającego do korzystania ze zwolnienia czynności, o których mowa w pozycji 35 załącznika do rozporządzenia (tj. dostawa nieruchomości) oraz z tytułu dostawy towarów i świadczenia usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji (pozycja 47 załącznika do rozporządzenia). Pozwala to eliminować obrót, który niejako zaburza obraz (co do skali realizowanej działalności określonej w art. 111 ust. 1 ustawy). W przeciwnym razie podatnik dokonujący jednorazowo zbycia np. nieruchomości „skonsumowałby” cały obrót uprawniający go do korzystania ze zwolnienia.

 

Wyłączenia ze zwolnień przedmiotowych i podmiotowych

W § 4 rozporządzenia zawarto katalog czynności, do których nie mają zastosowania ww. zwolnienia określone w § 2 i § 3 rozporządzenia. Wykonanie tych czynności rodzi konieczność ich ewidencjonowania (w stosunku do tych czynności bowiem nie stosuje się zwolnień, o których mowa w § 2 i § 3).

1 stycznia 2021 r. w § 4 w ust. 1 w pkt 1 wprowadzono następujące zmiany:

  • lit. b-g przełożono PKWiU 2008 na kody CN, w tym w lit. c oraz g dostosowano nazwy towarów do grupowania CN, w związku tym uległy one niewielkim modyfikacjom;
  • lit. i dostosowano do brzmienia art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. f tiret drugie ustawy; w ustawie o VAT towary te nie zostały przełożone na CN, w związku z tym w rozporządzeniu dokonano ich przeklasyfikowania na PKWiU 2015;
  • lit. n oraz lit. o przełożono PKWiU 2008 na kody CN.

Natomiast w § 4 w ust. 1 w pkt 2 w lit. i dostosowano PKWiU 2015 w zakresie usług związanych z wyżywieniem.

 

Zatem, zwolnień z obowiązku ewidencjonowania, o których mowa w § 2 i § 3, nie stosuje się w przypadku:

 

Do 31 grudnia 2020 r.

Od 1 stycznia 2021 r.

1) dostawy:

a) gazu płynnego

b) części do silników (PKWiU 28.11.4)

b) części do silników (CN 8409 91 00 i 8409 99 00)

c) silników spalinowych wewnętrznego spalania w rodzaju stosowanych do napędu pojazdów (PKWiU 29.10.1)

c) silników do napędu pojazdów i motocykli (CN ex 8407, ex 8408 20)

d) nadwozi do pojazdów silnikowych (PKWiU 29.20.1)

d) nadwozi do pojazdów silnikowych (CN 8707)

e) przyczep i naczep; kontenerów (PKWiU 29.20.2)

e) przyczep i naczep (CN 8716 10, 8716 31 00, ex 8716 39, 8716 40 00); kontenerów (CN 8609 00)

f) części przyczep, naczep i pozostałych pojazdów bez napędu mechanicznego (PKWiU 29.20.30.0)

f) części przyczep, naczep i pozostałych pojazdów bez napędu mechanicznego (CN 8716 90)

g) części i akcesoriów do pojazdów silnikowych (z wyłączeniem motocykli), gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 29.32.30.0),

g) części i akcesoriów do pojazdów silnikowych [(CN ex 8708 z wyłączeniem 8708 21, 8708 29, 8708 95), (CN ex 9401 90 80)] (z wyłączeniem motocykli), to jest do: ciągników; pojazdów silnikowych do przewozu dziesięciu lub więcej osób z kierowcą; samochodów i pozostałych pojazdów silnikowych przeznaczonych zasadniczo do przewozu osób, włącznie z samochodami osobowo-towarowymi (kombi) oraz samochodami wyścigowymi; pojazdów silnikowych do transportu towarów; pojazdów silnikowych specjalnego przeznaczenia innych niż te zasadniczo przeznaczone do przewozu osób lub towarów (na przykład pojazdów pogotowia technicznego, dźwigów samochodowych, pojazdów strażackich, betoniarek samochodowych, zamiatarek, polewaczek, przewoźnych warsztatów, ruchomych stacji radiologicznych)

h) silników spalinowych tłokowych wewnętrznego spalania w rodzaju stosowanych w motocyklach (PKWiU 30.91.3)

i) sprzętu radiowego, telewizyjnego i telekomunikacyjnego, z wyłączeniem lamp elektronowych i innych elementów elektronicznych oraz części do aparatów i urządzeń do operowania dźwiękiem i obrazem, anten (PKWiU ex 26 i ex 27.90)

i) komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (PKWiU ex 26 i ex 27.11)

j) sprzętu fotograficznego, z wyłączeniem części i akcesoriów do sprzętu i wyposażenia fotograficznego (PKWiU ex 26.70.1)

k) wyrobów z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali, których dostawa nie może korzystać ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług

l) zapisanych i niezapisanych nośników danych cyfrowych i analogowych

m) wyrobów przeznaczonych do użycia, oferowanych na sprzedaż lub używanych jako paliwa silnikowe albo jako dodatki lub domieszki do paliw silnikowych, bez względu na symbol PKWiU

n) wyrobów tytoniowych (PKWiU 12.00), napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2% oraz napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5%, bez względu na symbol PKWiU, z wyłączeniem towarów dostarczanych na pokładach samolotów

n) wyrobów tytoniowych (CN 2401, 2402, 2403), napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2% oraz napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5%, bez względu na kod CN, z wyłączeniem towarów dostarczanych na pokładach samolotów

o) perfum i wód toaletowych (PKWiU 20.42.11.0), z wyłączeniem towarów dostarczanych na pokładach samolotów

o) perfum i wód toaletowych (CN 3303 00 10, 3303 00 90), z wyłączeniem towarów dostarczanych na pokładach samolotów

2) świadczenia usług:

a) przewozów pasażerskich w samochodowej komunikacji, z wyłączeniem przewozów wymienionych w poz. 15 i 16 załącznika do rozporządzenia,

b) przewozu osób oraz ich bagażu podręcznego taksówkami,

c) naprawy pojazdów silnikowych oraz motorowerów (w tym naprawy opon, ich zakładania, bieżnikowania i regenerowania),

d) w zakresie wymiany opon lub kół dla pojazdów silnikowych oraz motorowerów,

e) w zakresie badań i przeglądów technicznych pojazdów,

f) w zakresie opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów, z wyłączeniem usług świadczonych przez osoby wymienione w poz. 48 załącznika do rozporządzenia,

Obowiązek prowadzenia ewidencji nie dotyczy usług w zakresie opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów, jeżeli usługi świadczone są osobiście przez osoby niewidome, posiadające orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, które prowadzą samodzielnie działalność gospodarczą lub zatrudniają wyłącznie jednego pracownika niewidomego posiadającego orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.

g) prawniczych, z wyłączeniem usług określonych w poz. 27 załącznika do rozporządzenia,

h) doradztwa podatkowego,

i) związanych z wyżywieniem (PKWiU 56), wyłącznie:

  • świadczonych przez stacjonarne placówki gastronomiczne, w tym również sezonowo, oraz
  • usług przygotowywania żywności dla odbiorców zewnętrznych (catering)

Obowiązek prowadzenia ewidencji nie dotyczy świadczenia usług związanych z wyżywieniem na pokładach samolotów lub w sposób określony w poz. 44 załącznika do rozporządzenia, tj. w stołówkach dla uczniów, studentów i innych podopiecznych oraz nauczycieli i personelu.

i) związanych z wyżywieniem (PKWiU ex 56.10, PKWiU 52.21, PKWiU 56.29, PKWiU ex 56.30), wyłącznie:

  • świadczonych przez stacjonarne placówki gastronomiczne, w tym również sezonowo, oraz
  • usług przygotowywania żywności dla odbiorców zewnętrznych (catering)

Obowiązek prowadzenia ewidencji nie dotyczy świadczenia usług związanych z wyżywieniem na pokładach samolotów lub w sposób określony w poz. 44 załącznika do rozporządzenia, tj. w stołówkach dla uczniów, studentów i innych podopiecznych oraz nauczycieli i personelu.

j) fryzjerskich, kosmetycznych i kosmetologicznych,

k) kulturalnych i rozrywkowych - wyłącznie w zakresie wstępu na przedstawienia cyrkowe,

l) związanych z rozrywką i rekreacją - wyłącznie w zakresie wstępu do wesołych miasteczek, parków rozrywki, na dyskoteki, sale taneczne.

 

Przy czym, obowiązek ewidencyjny nie stosuje się do dostawy towarów, o których mowa w pkt 1 lit. b-l, będącej dostawą towarów, o której mowa w poz. 34 załącznika do rozporządzenia, tj. dostawą towarów przez podatnika na rzecz jego pracowników oraz przez spółdzielnie mieszkaniowe na rzecz członków lub innych osób, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub które są właścicielami lokali położonych w budynkach administrowanych przez spółdzielnie mieszkaniowe, jak również przez wspólnoty mieszkaniowe na rzecz właścicieli lokali.

Bezwzględnemu obowiązkowi ewidencyjnemu nie podlega także świadczenie usług na warunkach określonych w poz. 34 załącznika do rozporządzenia przez podatnika, o którym mowa w art. 8 ust. 2a ustawy o podatku od towarów i usług. Oznacza to, że nabycie i odsprzedaż przez podatnika - pracodawcę usług pracownikowi jest wyłączona z bezwzględnego obowiązku ewidencjonowania za pomocą kas rejestrujących.

Ponadto, bezwzględnemu obowiązkowi ewidencyjnemu nie podlega również świadczenie usług, o których mowa w pkt 2 lit. f–h, tj. w zakresie opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów, usług prawniczych, doradztwa podatkowego oraz w zakresie wymiany walut, jeżeli świadczenie tych usług, zgodnie z warunkami określonymi w poz. 37 załącznika do rozporządzenia ma miejsce wyłącznie przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość, lub których rezultat jest przekazywany wyłącznie przy wykorzystaniu tych środków.

Warunki, o których mowa w poz. 37 załącznika to:

  • otrzymanie przez świadczącego usługę zapłatę za wykonaną czynność w całości za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem),
  • z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie ma wynikać, jakiej konkretnie czynności dotyczyła.

 

Moment utraty zwolnienia

W § 5 rozporządzenia zawarto uregulowania określające moment utraty zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania. Generalnie utrzymano zasadę, że utrata prawa do zwolnienia z ewidencjonowania następuje po upływie dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym wystąpiło zdarzenie uniemożliwiające korzystanie z danego tytułu zwolnieniowego. Utrzymano dotychczas obowiązujące uregulowania dotyczące utraty prawa do zwolnienia dla podatników korzystających ze zwolnienia podmiotowego i podmiotowo-przedmiotowego.

W szczególności utrzymano przepis § 5 ust. 4 rozporządzenia 2018 dla podatników, którzy na skutek utraty prawa do tego zwolnienia musieliby zainstalować ponad 5000 kas, zwolnienie to traci moc po upływie roku (dla podatników korzystających ze zwolnienia określonego w § 3 ust. 1 pkt 3), przy jednoczesnym dopuszczeniu zasady ogólnej, wyrażonej w § 6 rozporządzenia, dotyczącej stopniowego wprowadzania kas po upływie tego okresu. Należy w tym miejscu wskazać, że określono w tym przepisie datę utraty zwolnienia, która może wykraczać poza okres zwolnienia, o którym mowa w § 2 rozporządzenia, co znajduje uzasadnienie w tym, że zgodnie z przepisami zawartymi w obecnym i wcześniejszych rozporządzeniach zaprzestanie spełnienia warunków do korzystania ze zwolnienia powodowało konieczność stosowania kasy w terminie określonym w stosowanym w danym okresie rozporządzeniu.

W § 5 ust. 7 zawarto uregulowanie stanowiące o tym, że w przypadku podatników korzystających ze zwolnienia, o którym mowa w § 3 ust. 1 pkt 1 i 2, zwolnienie to traci moc z chwilą wykonania czynności, o której mowa w § 4 (tj. wyłączonych ze zwolnień przedmiotowych i podmiotowych). W przypadku bowiem wykonywania przedmiotowych czynności, dla których obowiązek ich ewidencjonowania powstaje jednocześnie z chwilą ich wykonania uzasadniona jest utrata mocy zwolnienia z tytułu limitu obrotów z chwilą ich wykonania.

 

Zasady rozpoczęcia ewidencjonowania (§ 6 i 7 rozporządzenia)

Do 31 grudnia 2020 r. podatnicy mieli obowiązek rozpoczęcia ewidencjonowania w terminach określonych w § 5 przy zastosowaniu co najmniej 1/5 (w zaokrągleniu w górę do liczb całkowitych) liczby kas rejestrujących, zgłoszonych przez podatnika do naczelnika urzędu skarbowego. Od pierwszego dnia każdego następnego miesiąca podatnicy musieli zastosować do ewidencjonowania kolejne kasy rejestrujące, w liczbie nie mniejszej niż liczba kas rejestrujących przypadająca do ewidencjonowania w pierwszym miesiącu ewidencjonowania, wynikająca ze zgłoszenia. Przy czym, rozpoczęcie ewidencjonowania przedłużało odpowiednio okres zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania w części dotyczącej obrotów realizowanych na stanowiskach kasowych, na których ewidencjonowanie powinno być prowadzone w kolejnych miesiącach.

Powyższe nie stosowało się do obrotu wynikającego z czynności, o których mowa w § 4 (tj. wyłączonych ze zwolnień przedmiotowych i podmiotowych). Względem zatem tych czynności nie miało zastosowanie sukcesywne wprowadzanie kas u podatnika (§ 7 rozporządzenia).

Z dniem 1 stycznia 2021 r. uchylono § 6 i 7. Przy czym, w przypadku podatników użytkujących kasy rejestrujące z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii, które zakupili przed dniem 1 maja 2019 r., stosuje się nadal te przepisy.

Przepis § 6 rozporządzenia miał zastosowanie do 30 kwietnia 2019 r. Z dniem 1 maja 2019 r. weszła bowiem w życie ustawa z dnia 15 marca 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - Prawo o miarach (Dz. U. poz. 675). Wydane na podstawie art. 111 ust. 7a i art. 145a ust. 15 ustawy o VAT rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie kas rejestrujących, jak i przepisy ustawy o VAT, w tym obecny art. 111 ust. 4 ustawy, nie przewidują obowiązku zgłaszania przez podatnika do urzędu skarbowego liczby kas rejestrujących przed rozpoczęciem ewidencjonowania. Dokonanie takiego zgłoszenia przewidywały przepisy ustawy przed 1 maja 2019 r. W związku z tym przepis § 6 rozporządzenia, nie może być stosowany po dniu 30 kwietnia 2019 r., z wyjątkiem podatników, którzy przed dniem 1 maja 2019 r. rozpoczną ewidencjonowanie za pomocą 1/5 liczby zgłoszonych kas. W związku z tym dla podatników, użytkujących kasy rejestrujące z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii, które zakupili  przed dniem 1 maja 2019 r. (art. 5 ustawy z dnia 15 marca 2019 r.), wprowadzono przepis przejściowy, aby prawa przez nich nabyte przed wejściem w życie ustawy nie zostały utracone.

Intencją przepisów ustawy zmieniającej ustawę o VAT jest bowiem, aby podatnik obowiązany był do rozpoczęcia ewidencjonowania we wszystkich swoich punktach prowadzenia działalności, bez możliwości odkładania w czasie rozpoczęcia ewidencjonowania, jak to miało miejsce dotychczas.

 

CZYNNOŚCI ZWOLNIONE Z OBOWIĄZKU EWIDENCJONOWANIA

(załącznik do rozporządzenia ws. zwolnień z kas)

 

W załączniku do rozporządzenia wprowadzone 1 stycznia 2021 r. zmiany wynikają z przełożenia na PKWiU 2015, która nieco odmiennie klasyfikuje te same towary i usługi. Wymienione w załączniku czynności zwolnione z obowiązku ewidencjonowania pozostają sklasyfikowane zgodnie z PKWiU 2015, podobnie jak w ustawie. Natomiast w poz. 47 dokonano zmiany doprecyzowującej poprzez zmianę spójnika „oraz” na „lub” („Dostawa towarów i świadczenie usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, jeżeli czynności te w całości zostały udokumentowane fakturą”). Zmiana ma charakter porządkujący, ponieważ w pojęciu rachunkowości środek trwały to inna kategoria niż wartości niematerialne i prawne.

 

Poz.

Symbol
PKWiU

Czynności zwolnione z obowiązku ewidencjonowania

I. Dostawa towarów lub świadczenie usług,
których przedmiotem są następujące towary lub usługi:

1

ex 01.6

Usługi związane z rolnictwem oraz chowem i hodowlą zwierząt, z wyłączeniem usług weterynaryjnych - z wyjątkiem usług podkuwania koni (PKWiU ex 01.62.10.0)

2

35

Energia elektryczna, paliwa gazowe, para wodna, gorąca woda i powietrze do układów klimatyzacyjnych

3

36

Woda w postaci naturalnej; usługi związane z uzdatnianiem i dostarczaniem wody

4

37

Usługi związane z odprowadzaniem i oczyszczaniem ścieków; osady ze ścieków kanalizacyjnych

5

38.11.1

Usługi związane ze zbieraniem odpadów innych niż niebezpieczne nadających się do recyklingu

6

38.11.2

Usługi związane ze zbieraniem odpadów innych niż niebezpieczne nienadających się do recyklingu

7

38.11.6

Usługi związane z infrastrukturą przeznaczoną do przemieszczania odpadów innych niż niebezpieczne

8

38.12.1

Usługi związane ze zbieraniem odpadów niebezpiecznych

9

38.12.30.0

Usługi związane z infrastrukturą przeznaczoną do przemieszczania odpadów niebezpiecznych nadających się do recyklingu

10

38.21.10.0

Usługi związane z obróbką odpadów innych niż niebezpieczne w celu ich ostatecznego usunięcia

11

38.22.19.0

Usługi związane z przetwarzaniem pozostałych odpadów niebezpiecznych

12

ex 38.22.2

Usługi związane z unieszkodliwianiem odpadów promieniotwórczych i pozostałych odpadów niebezpiecznych z wyłączeniem:
- usług zagospodarowania odpadów promieniotwórczych (ponownego przetwarzania paliw i odpadów) (PKWiU ex 38.22.21.0)

Od 1 stycznia 2021 r. pozycja ta brzmi:

Usługi związane z unieszkodliwianiem odpadów promieniotwórczych

13

39

Usługi związane z rekultywacją i pozostałe usługi związane z gospodarką odpadami

14

ex 49.31.10.0

Transport kolejowy pasażerski, miejski i podmiejski
- dotyczy wyłącznie przewozów metrem rozkładowych pasażerskich, za które są pobierane ceny ustalone przez gminę (Radę m.st. Warszawy) lub związek komunalny

15

ex 49.31.2

Pozostały transport lądowy pasażerski, miejski i podmiejski
- dotyczy wyłącznie przewozów miejskich rozkładowych pasażerskich, innych niż kolejowe, za które są pobierane ceny ustalone przez gminę (Radę m.st. Warszawy) lub związek komunalny

16

ex 49.39.1

Transport lądowy pasażerski, rozkładowy: międzymiastowy i specjalizowany
- dotyczy wyłącznie przewozów miejskich rozkładowych pasażerskich, innych niż kolejowe, za które są pobierane ceny ustalone przez gminę (Radę m.st. Warszawy) lub związek komunalny

17

ex 53

Usługi pocztowe i kurierskie - z wyłączeniem usług w zakresie przygotowania oraz dostawy towarów na zamówienie

Od 1 stycznia 2021 r. pozycja ta brzmi:

Usługi pocztowe i kurierskie

18

ex 55.10.10.0

Usługi w zakresie noclegów i usługi towarzyszące świadczone przez hotele, motele, pensjonaty i inne obiekty hotelowe
- dotyczy wyłącznie usług świadczonych przez obozowiska dla dzieci

19

ex 55.20.19.0

Pozostałe usługi obiektów noclegowych turystycznych i miejsc krótkotrwałego zakwaterowania bez obsługi
- dotyczy wyłącznie usług świadczonych przez obozowiska dla dzieci

20

ex 55.90.1

Pozostałe usługi związane z zakwaterowaniem z wyłączeniem PKWiU 55.90.13.0
- dotyczy wyłącznie: usług krótkotrwałego zakwaterowania pozostałych, gdzie indziej niesklasyfikowanych (z wyłączeniem usług hotelarskich i turystycznych),
jeżeli świadczenie tych usług w całości zostało udokumentowane fakturą

21

bez względu na symbol PKWiU

Usługi telekomunikacyjne, o których mowa w art. 2 pkt 25a ustawy

22

bez względu na symbol PKWiU

Usługi nadawcze, o których mowa w art. 2 pkt 25b ustawy, pod warunkiem że podatnik świadczy usługi, o których mowa w poz. 21

23

bez względu na symbol PKWiU

Usługi elektroniczne, o których mowa w art. 2 pkt 26 ustawy, pod warunkiem że podatnik świadczy usługi, o których mowa w poz. 21

24

ex 64-66

Od 1 stycznia 2021 r. skreśla się wyraz "ex", tj. obecnie to:

64-66

Usługi finansowe i ubezpieczeniowe

25

ex 68.20.1

Wynajem i usługi zarządzania nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi, jeżeli świadczenie tych usług w całości zostało udokumentowane fakturą lub świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła

26

ex 68.3

Usługi związane z obsługą rynku nieruchomości, jeżeli świadczenie tych usług w całości zostało udokumentowane fakturą

27

bez względu na symbol PKWiU

Czynności notarialne

28

bez względu na symbol PKWiU

Usługi wykonywane przez komornika sądowego w ramach czynności egzekucyjnych lub innych czynności przekazanych do kompetencji komornika sądowego na podstawie odrębnych przepisów

29

84

Usługi administracji publicznej i obrony narodowej; usługi w zakresie obowiązkowych zabezpieczeń społecznych

30

ex 85

Usługi w zakresie edukacji - z wyłączeniem:

  • usług w zakresie pozaszkolnych form edukacji sportowej oraz zajęć sportowych i rekreacyjnych (PKWiU 85.51.10.0),
  • usług świadczonych przez szkoły tańca i instruktorów tańca (PKWiU 85.52.11.0),
  • usług świadczonych przez szkoły nauki jazdy (PKWiU 85.53.11)

31

ex 91.01.12.0

Usługi archiwów, wyłącznie usługi administracji publicznej
pomocnicze ogólne

Od 1 stycznia 2021 r. pozycja ta brzmi:

Usługi archiwów publicznych (gromadzenie, katalogowanie, ochrona i odzyskiwanie zbiorów), włączając usługi archiwów historycznych, archiwów i kartotek rządowych, łącznie z usługami archiwów elektronicznych

32

94

Usługi świadczone przez organizacje członkowskie

33

99

Usługi świadczone przez organizacje i zespoły eksterytorialne

II. Sprzedaż dotycząca szczególnych czynności

34

Dostawa towarów i świadczenie usług przez podatnika na rzecz jego pracowników oraz przez spółdzielnie mieszkaniowe na rzecz członków lub innych osób, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub które są właścicielami lokali położonych w budynkach administrowanych przez spółdzielnie mieszkaniowe, jak również przez wspólnoty mieszkaniowe na rzecz właścicieli lokali

35

Dostawa nieruchomości

36

Dostawa towarów w systemie wysyłkowym (pocztą lub przesyłkami kurierskimi), jeżeli dostawca towaru otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła i na czyją rzecz została dokonana (dane nabywcy, w tym jego adres)

37

Świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła

38

Dzierżawa gruntów oraz oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste

39

Dostawa produktów (rzeczy) - dokonywana przy użyciu urządzeń służących do automatycznej sprzedaży, które w systemie bezobsługowym przyjmują należność i wydają towar

40

Usługi świadczone przy użyciu urządzeń, w tym wydających bilety, obsługiwanych przez klienta, które również w systemie bezobsługowym przyjmują należność:

  1. w bilonie lub banknotach, lub
  2. innej formie (bezgotówkowej), jeżeli z ewidencji i dowodów dokumentujących transakcję jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie transakcji zapłata dotyczyła

41

Przyjmowanie przez rewizorów, w przypadku braku odpowiedniego dokumentu przewozu albo dokumentu uprawniającego do przejazdu bezpłatnego lub ulgowego, należności związanych z wykonywaniem usług przewozu osób oraz przewożonych przez nie rzeczy i zwierząt, a w przypadkach tego wymagających - również opłat dodatkowych (w transporcie kolejowym dotyczy to również należności pobieranych na pokładzie pociągu przez osoby uprawnione do ich poboru na rzecz przewoźnika kolejowego, a w szczególności przez drużyny konduktorskie)

42

Sprzedaż biletów komunikacji lotniczej oraz posiłków i towarów na pokładach samolotów

43

Czynności wymienione w art. 7 ust. 1 pkt 5 i ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy

44

Usługi stołówek w placówkach wymienionych w art. 43 ust. 9 ustawy, prowadzonych przez te placówki, udostępnianych wyłącznie dla uczniów, studentów i innych podopiecznych oraz nauczycieli i personelu

45

Dostawa towarów i świadczenie usług, do których ma zastosowanie zwolnienie od podatku wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 15 ustawy

46

Dokonywane przez rolników ryczałtowych dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej lub świadczących usługi rolnicze, korzystających ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy

47

Dostawa towarów i świadczenie usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, jeżeli czynności te w całości zostały udokumentowane fakturą

Od 1 stycznia 2021 r. pozycja ta brzmi:

Dostawa towarów i świadczenie usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, jeżeli czynności te w całości zostały udokumentowane fakturą

48

Usługi świadczone osobiście przez osoby niewidome, posiadające orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, które prowadzą samodzielnie działalność gospodarczą lub zatrudniają wyłącznie jednego pracownika niewidomego posiadającego orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności

49

Dostawa towarów i świadczenie usług przez koła gospodyń wiejskich w rozumieniu ustawy z dnia 9 listopada 2018 r. o kołach gospodyń wiejskich (Dz. U. poz. 2212), w przypadku gdy koło gospodyń wiejskich prowadzi uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów na podstawie art. 24 ustawy o kołach gospodyń wiejskich 

Objaśnienie:

ex - dotyczy wyłącznie danej usługi z danego grupowania.

Zastosowane symbole grupowań odpowiadają Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, o której mowa w § 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 4 września 2015 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. poz. 1676, z 2017 r. poz. 2453, z 2018 r. poz. 2440, z 2019 r. poz. 2554 oraz z 2020 r. poz. 556).

 

Ewa Iwan

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...