Podatki 2020: Ważny wyrok NSA dotyczący kredytów frankowych

Naczelny Sąd Administracyjny wydał wyrok w sprawie frankowicza ubiegającego się o umorzenie zaległości podatkowej, która powstała w efekcie restrukturyzacji kredytu frankowego. Sąd ocenił, że zamiana zobowiązania cywilnego na zobowiązanie podatkowe stoi w sprzeczności z zasadą zaufania obywatela do państwa. Podobne stanowisko zajął wcześniej rzecznik praw obywatelskich.

W wyroku z 15 lipca 2020 r. (sygn. akt – II FSK 1886/19) NSA oddalił skargę kasacyjną fiskusa w postępowaniu, w którym uczestniczył też RPO. Sprawa odnosiła się do obywatela, który zawarł umowę na kredyt hipoteczny we frankach szwajcarskich. Osoba ta miała duże – wynikające ze wzrostu kursu waluty – problemy ze spłatą i zawarła finalnie ugodę z bankiem. W konsekwencji obywatel został zwolniony z długu w zamian za przekazanie własności kredytowej nieruchomości.

Po kilku latach skarbówka przeprowadziła czynności sprawdzające i stwierdziła, że od kwoty odpowiadającej wartości umorzonego kredytu należy się podatek. Co istotne, porozumienie z bankiem zawarto jeszcze przed 2015 r., więc obywatel nie mógł skorzystać z przewidzianego przez resort finansów zaniechania poboru podatku.

„Podatnik zwrócił się o umorzenie podatku z odsetkami. Organ umorzył odsetki, ale odmówił umorzenia podatku. Sprawa trafiła do WSA w Warszawie, który uchylił niekorzystne dla obywatela rozstrzygnięcie fiskusa. Ten jednak złożył skargę kasacyjną do NSA” – tłumaczy RPO.

W uzasadnieniu wyroku NSA przychylono się do stanowiska RPO i wywodów sądu pierwszej instancji. Chodziło przede wszystkim o wewnętrzną sprzeczność uzasadnienia fiskusa, bo organ znalazł argumenty za umorzeniem odsetek, ale jednocześnie odmówił umorzenia samego podatku.

„NSA podkreślił, że w sytuacji, gdy bank decyduje się już na ugodę, to szczegółowo bada sytuację majątkową podatnika i z tego powodu dokonuje umorzenia wierzytelności kredytowej. Dlatego też, fiskus nie powinien zakładać, że być może w przyszłości podatnik będzie w stanie spłacać zobowiązanie podatkowe. Okoliczności danej sprawy powinny być badane na dzień wydania decyzji przez administracje skarbową” – czytamy w komunikacie RPO.

mp