Podatki 2020: Ulga na „złe długi” w CIT – nowe prawo wierzyciela i nowy obowiązek dłużnika

1 stycznia 2020 r. wejdą w życie zmiany w ustawie z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. 2019 poz. 865, dalej jako ustawa o PDOP), wprowadzone na mocy ustawy z 19 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych (Dz. U. 2019 poz. 1649). W wyniku tej nowelizacji, do ustawy o PDOP wprowadzona zostanie tzw. ulga na złe długi.

Zgodnie z instytucją przychodu należnego, określoną w art. 12 ust. 3 ustawy o PDOP, za przychody podatnika uważa się także przychody należne, nawet jeżeli nie zostały faktycznie otrzymane. W myśl ust. 3a przytoczonego artykułu, datą powstania takiego przychodu jest dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, z zastrzeżeniem, że nie może to być moment późniejszy niż dzień wystawienia faktury bądź uregulowania należności. Zasada ta powoduje, że podatnik zobowiązany jest do rozpoznania przychodu, mimo iż nie otrzymał jeszcze zapłaty od kontrahenta, jeżeli doszło już np. do wystawienia faktury lub wykonania usługi.

Co jednak w sytuacji, w której kontrahent nie reguluje swoich zobowiązań?

Podatnik jest w takim przypadku stawiany w bardzo niekorzystnej pozycji. Poniósł on bowiem koszty związane z wykonaniem danego zlecenia, nie otrzymał za nie zapłaty, a dodatkowo zobowiązany jest do rozpoznania przychodu.

W celu wyeliminowania powyższego problemu, ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie do ustawy o PDOP zasad analogicznych do obowiązujących w przypadku tzw. „złych długów” w przepisach dotyczących podatku VAT. Zgodnie z nowym art. 18f ust. 1 pkt 1 ustawy o PDOP, podatnik będzie uprawniony do zmniejszenia podstawy opodatkowania o zaliczaną do przychodów należnych wartość wierzytelności o zapłatę świadczenia pieniężnego (rozumianego jako wynagrodzenie za dostawę towaru lub wykonanie usługi w transakcji handlowej), która nie została uregulowana lub zbyta. Zmniejszenia dokonać można jednak dopiero w zeznaniu podatkowym dotyczącym roku podatkowego, w którym upłynęło 90 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonego na fakturze (rachunku) lub w umowie. Analogiczne zasady obowiązują w przypadku, gdy podatnik poniósł w roku podatkowym stratę. Zgodnie bowiem z art. 18f ust. 2 pkt 1 ustawy o PDOP, w takim przypadku, jeżeli doszło do zaistnienia przesłanek odliczenia „złych długów”, zamiast zmniejszyć postawę opodatkowania, podatnik zwiększy istniejącą stratę.

Szczególne zasady przewidziano w sytuacji, w której kwota niespłaconej wierzytelności podlegającej odliczeniu przekraczałaby podstawę opodatkowania. W ta...