13.08.2019

W dniu 29 lipca 2019 r. Prezydent podpisał ustawę z 4 lipca br. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (m.in. ustawy - Ordynacja podatkowa). Niesie ona kolejne rozwiązania, które zdaniem Ministerstwa Finansów przyczynią się do tzw. uszczelnienia systemu VAT. Celowi temu służyć będzie, a właściwie już służy - lecz ww. ustawa zwiększa jego zakres - cyfryzacja rozliczeń z fiskusem.

Dziś podatnicy VAT przesyłają mu plik JPK_VAT zawierający informacje o transakcjach pochodzące z rejestru VAT jak również wykazuje kwoty należne oraz zaliczone do tego podatku. Nie są w nim natomiast zawarte dane dotyczące wnioskowanej wysokości nadwyżki podatku naliczonego do zwrotu bądź przeniesienia na następny miesiąc, brak też danych dotyczących ewentualnej ulgi na zakup kasy rejestrującej. Informacje takie muszą być w chwili obecnej przekazywane za pomocą deklaracji VAT-7 lub VAT-7K. Przekazywanie informacji dotyczących rozliczeń VAT tego samego podatnika dwoma sposobami jest co najmniej mało efektywne i uciążliwe dla zobowiązanych do dostarczenia danych, czyli samych vatowców.

Koniecznością stało się zatem wprowadzenie nowej struktury pliku JPK, która tak jak dzisiejsza umożliwi dostarczenie organom skarbowym danych z rejestrów VAT podatnika i będzie stanowiła podstawę dokonania rozliczenia tego podatku.

Co się zmieni?

Na skutek wprowadzenia nowego JPK_VAT informacje dotyczące podatnika VAT będą przekazywane jednym kanałem, co przyczyni się do usprawnienia ich przepływu i analizy. Zatem szybsza będzie ich weryfikacja co powinno przełożyć się na skrócenie czasu dokonania zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym, wpłynie na obniżenie kosztów analizy informacji podatkowych, którymi dysponuje fiskus.

Resort finansów twierdzi ponadto, iż wprowadzenie nowego JPK_VAT stanowi realizację założeń Konstytucji Biznesu, w myśl której administracja skarbowa nie będzie pozyskiwać danych, które zawarte są w innych formularzach.

Podatnicy VAT również powinni skorzystać na wprowadzeniu nowego pliku JPK_VAT, gdyż będą obowiązani przekazywać organowi skarbowemu tylko jeden dokument. Oszczędzi to ich czas i zmniejszy formalności uwalniając od składania deklaracji podatkowych. Ponieważ obowiązki administracyjne vatowców znajdują się raczej na krzywej wznoszącej taki skutek wprowadzenia nowego JPK_VAT powinni powitać z satysfakcją. Jednak na etapie wdrażania nowego sposobu rozliczania VAT do stosowanych przez nich systemów księgowych muszą niekiedy liczyć się z mniejszymi lub większymi problemami.

Jednolity Plik Kontrolny objął wszystkich czynnych vatowców od roku 2018. W pliku zawarte są informacje, które podatnik dokumentował w ewidencjach: zakupu i sprzedaży. Pliki JPK_VAT przesyłane są za okresy miesięczne bez względu na to czy zobowiązany podatnik wybrał miesięczny czy kwartalny cykl rozliczania tego podatku. Dane zawarte w JPK_VAT muszą być zgodne z danymi wykazanymi w deklaracji VAT-7 lub VAT-7K i obejmują:

• numer, nazwę i adres podatnika,
• numery dokumentów handlowych,
• datę sprzedaży i zakupu,
• wartość transakcji.

JPK_VAT stanowi narzędzie wspomagające resort finansów w realizacji działań kontrolnych i wykonywaniu czynności sprawozdawczych. Dzięki wglądowi w ewidencje podatników ilość kontroli u nich mogła zostać ograniczona do niezbędnego minimum.

Nie wszystkie formularze VAT znikną

JPK_VAT w nowej formie ma postać jednego pliku. Połączone w tej samej formie gotowej do wysyłki w postaci elektronicznej będą deklaracje podatkowe VAT oraz ewidencje VAT. Tak więc nowy plik złożony będzie z dwóch części: deklaracyjnej oraz ewidencyjnej. Istotnym uproszczeniem będzie odejście od stosowania załączników do deklaracji podatkowych: VAT-ZZ (wniosek o zwrot podatku), VAT-ZD (zawiadomienie o skorygowaniu podatku należnego), VAT-ZT (wniosek o przyspieszenie zwrotu VAT), VAT-27 (informacja podsumowująca/korekta informacji podsumowującej w obrocie krajowym). W chwili obecnej vatowcy dokonujący dostawy towarów lub świadczący usługi, dla których na mocy art. 17 ust. 1 pkt 7 i 8 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług podatnikiem jest nabywca obowiązani są do składania informacji podsumowującej VAT-27. Omawiana nowelizacja znosząc ten obowiązek sprawia, iż wszystkie dane zawarte w niej znajdą się wśród danych przekazywanych w nowym pliku JPK_VAT.

W dalszym ciągu będą obowiązywały jednak deklaracje: VAT-8, VAT-9M, VAT-10, VAT-11, VAT-12, VAT-13, VAT-21, VAT-23, VAT-26 dotyczące szczególnych transakcji lub najczęściej składane przez podatników VAT zwolnionych, oraz informacje VAT-UE, VAT-UEK, VAT-R, VAT-Z, VIN-R, VIU-R, VIN-D, VIU-D.

Ogólnie rzecz biorąc nowy JPK_VAT będzie zawierał dotychczasowe deklaracje VAT i funkcjonujący obecnie VAT_JPK, rozbudowany o nowe informacje, które ułatwią organom skarbowym realizację czynności kontrolnych i sprawdzających.

Termin przesyłania nowego JPK_VAT

Podatnicy składający informacje za okresy miesięczne zawierające dwie części nowych plików JPK_VAT, będą czynić to co miesiąc w niezmienionym terminie przesyłania deklaracji podatkowych, tj. do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, za który plik zawierający deklarację winien być złożony.

Z kolei vatowcy rozliczający się kwartalnie nowy plik JPK_VAT składać będą w następujący sposób:

• za pierwszy i drugi miesiąc kwartału przesyłać będą pliki JPK_VAT jedynie z wypełnioną częścią ewidencyjną, część rozliczeniowa mająca zawierać dane deklaracji VAT pozostanie pusta,
• za ostatni miesiąc kwartału przesyłać będą nowe pliki JPK_VAT z wypełnionymi obiema częściami, z tym że część ewidencyjna dotyczyć będzie wyłącznie trzeciego miesiąca kwartału.

Cieszyć się należy, iż ustawodawca pod pozorem likwidacji dodatkowych obowiązków obciążających vatowców w postaci konieczności składania deklaracji VAT nie zlikwidował możliwości kwartalnego rozliczania tego podatku.

Faktury dotyczące sprzedaży uprzednio zarejestrowanej przy użyciu kasy rejestrującej ujmowane będą w nowym JPK_VAT w okresie rozliczeniowym ich wystawienia. Nie będą one zwiększały wartości sprzedaży i tym samym należnego podatku za okres ujęcia ich w tej ewidencji, nie dojdzie tym samym do przekazania organowi skarbowemu nieprawidłowej wartości obrotu.

500 zł za błąd

Jeżeli podatnik VAT prześle nowy JPK_VAT z błędami lub zawierający dane niezgodne ze stanem faktycznym naczelnik urzędu skarbowego będzie miał prawo w drodze decyzji nałożyć na niego karę pieniężną w wysokości 500 zł za każdą ujawnioną nieprawidłowość.

Do jej wymierzenia nie dojdzie w dwóch sytuacjach.

• gdy przed nałożeniem kary naczelnik urzędu skarbowego wezwie podatnika do przesłania korekty ewidencji wskazując popełnione błędy a podatnik skoryguje nieprawidłowości wykazane w wezwaniu,
• gdy błąd w przesłanej ewidencji popełni osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą i za ten czyn została już ukarana jako za przestępstwo lub wykroczenie skarbowe.

Od kiedy?

W pierwszej kolejności, od 1 kwietnia 2020 r., obowiązkiem tym objęto co do zasady dużych podatników w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, następnie po 6 miesiącach zobowiązani będą stosować nowe regulacje pozostali podatnicy. Wymieniona na wstępie ustawa wprowadzająca zmiany do pliku JPK_VAT zawiera bowiem okres przejściowy, zgodnie z którym przepisy jego dotyczące stosowane będą w przypadku m.in. mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców, dopiero od 1 lipca 2020 r.

Adam Okonkwo