Podatki 2018: Więcej twórców z prawem do wyższych kosztów

19 ipca br. wejdzie w życie nowela, która rozszerzy katalog działalności uprawniających do korzystania z 50 proc. kosztów uzyskania przychodów. Zmodyfikowana lista będzie mieć zastosowanie do przychodów osiągniętych od początku 2018 r. i będzie obejmować dodatkowo m.in. działalność twórczą w zakresie inżynierii budowlanej, wzornictwa przemysłowego, gier komputerowych, teatru, kostiumografii, scenografii, reżyserii, a także działalność konserwatorską czy naukową.

Przypomnijmy, że zgodnie z tzw. dużą nowelizacją ustaw o podatkach dochodowych, która została opublikowana w Dzienniku Ustaw 27 listopada br. (poz. 2175), od 1 stycznia 2018 r. podwyższony został limit dotyczący stosowania 50% kosztów uzyskania przychodów dla twórców o 100%, tj. do kwoty 85 528 zł rocznie. Jednocześnie do ustawy o PIT dodana została lista zawodów mogących korzystać z tzw. kosztów autorskich.

Zatem, obecnie, stosownie do art. 22 ust. 9 pkt 1-3 ustawy o PIT, 50% koszty uzyskania przychodów przysługują z tytułu:

1. zapłaty twórcy za przeniesienie prawa własności wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego;
2. opłaty licencyjnej za przeniesienie prawa stosowania wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego, otrzymanej w pierwszym roku trwania licencji od pierwszej jednostki, z którą zawarto umowę licencyjną;
3. korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, potrąconych w roku podatkowym przez płatnika ze środków podatnika, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód; przy czym przepis ten stosuje się do przychodów uzyskiwanych z tytułu działalności:
   • twórczej w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu, urbanistyki, literatury pięknej, sztuk plastycznych, muzyki, fotografiki, twórczości audiowizualnej, programów komputerowych, choreografii, lutnictwa artystycznego, sztuki ludowej oraz dziennikarstwa;
   • badawczo-rozwojowej oraz naukowo-dydaktycznej;
   • artystycznej w dziedzinie sztuki aktorskiej i estradowej, reżyserii teatralnej i estradowej, sztuki tanecznej i cyrkowej oraz w dziedzinie dyrygentury, wokalistyki, instrumentalistyki, kostiumografii, scenografii;
   • w dziedzinie produkcji audiowizualnej reżyserów, scenarzystów, operatorów obrazu i dźwięku, montażystów, kaskaderów;
   • publicystycznej.

   Pozostali podatnicy stosować więc będą:

   • 20% koszty z tytułu umów zlecenie czy dzieło lub
   • ryczałtowe, tj. 111,25 zł – w przypadku twórców zatrudnionych w oparciu o umowę o pracę.

Łączne koszty uzyskania przychodów, o których mowa powyżej (w pkt 1-3), nie mogą przekroczyć w roku podatkowym kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1 ustawy o PIT (tj. 85 528 zł). Przy czym, jeżeli podatnik udowodni, że w roku podatkowym łączne koszty uzyskania przychodów były wyższe niż kwota 85 528 zł, koszty uzyskania będzie można przyjąć się w wysokości kosztów faktycznie poniesionych.

Lista zawodów wciąż budzi wątpliwości

Pierwsza wersja rządowego projektu zmian, które weszły w życie 1 stycznia br., dotyczyła tylko podniesienia limitu kosztów dla twórców. Jednak w trakcie prac Komisji Finansów Publicznych posłowie uznali, że aby wyeliminować nadużycia należy uściślić możliwość korzystania z 50% kosztów uzyskania przychodów dla twórców i artystów wykonawców korzystających z praw autorskich na mocy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych do przychodów uzyskiwanych stricte z działalności twórczej.

Dodanie do ustawy listy zawodów mogących korzystać z preferencji, zdaniem ekspertów, skutkuje nowymi sporami interpretacyjnymi między fiskusem a podatnikami. W odpowiedzi, Ministerstwo Finansów postanowiło uzupełnić ten katalog. I tak, 19 lipca br. wejdzie w życie zmiana ust. 9b w art. 22 ustawy o PIT, która ma uporządkować i doprecyzować dziedziny, w odniesieniu do których można zastosować 50% koszty uzyskania przychodów. Zgodnie z nowym brzmieniem tego przepisu, podwyższone koszty będzie stosować się do przychodów uzyskiwanych z tytułu:

1. działalności twórczej w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu, inżynierii budowlanej, urbanistyki, literatury, sztuk plastycznych, wzornictwa przemysłowego, muzyki, fotografiki, twórczości audialnej i audiowizualnej, programów komputerowych, gier komputerowych, teatru, kostiumografii, scenografii, reżyserii, choreografii, lutnictwa artystycznego, sztuki ludowej oraz dziennikarstwa;
2. działalności artystycznej w dziedzinie sztuki aktorskiej, estradowej, tanecznej i cyrkowej oraz w dziedzinie dyrygentury, wokalistyki i instrumentalistyki;
3. produkcji audialnej i audiowizualnej;
4. działalności publicystycznej;
5. działalności muzealniczej w dziedzinie wystawienniczej, naukowej, popularyzatorskiej, edukacyjnej oraz wydawniczej;
6. działalności konserwatorskiej;
7. prawa zależnego, o którym mowa w art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1191), do opracowania cudzego utworu w postaci tłumaczenia;
8. działalności badawczo-rozwojowej, naukowo-dydaktycznej, naukowej oraz prowadzonej w uczelni działalności dydaktycznej.

Jak wskazują eksperci firmy doradczej PwC, nowelizacja nadal nie rozwiązuje jednak problemów, z którymi od ponad pół roku borykają się podatnicy.

„Nadal nie zostało jasno określone co zdaniem ustawodawcy oznacza  np. działalność twórcza w zakresie programów komputerowych. Nie jest również jasne, czy strukturą z wykorzystaniem praw autorskich mogą być objęci np. graficy komputerowi. Nie jest też znany powód objęcia preferencją inżynierów budowlanych (z wyłączeniem pozostałych inżynierów)” – tłumaczy PwC.

Eksperci zaznaczają, że poważnym problemem są również sprzeczne interpretacje organów podatkowych ws. sposobu kalkulowania honorarium autorskiego – jako stałej kwoty lub też jako procentu całości wynagrodzenia.

Red.