Podatki 2018: Mechanizm podzielonej płatności – korzyści stosowania u nabywcy

Od przyszłego roku wejść ma w życie nowy instrument zapewniający większą szczelność wpływów z podatku od towarów i usług. Chodzi o tzw. podzieloną płatność, czyli ujmując rzecz w sporym uproszczeniu, o rozbijanie płatności za zakupiony towar bądź usługę na wartość netto i VAT.

Co prawda zastosowanie podzielonej płatności nie będzie należało do obowiązków podatników, ale jej zastosowanie będzie się wiązało z pewnymi korzyściami podatkowymi.

Zatem, najprościej rzecz ujmując, podatnik płacący za zakupiony towar bądź usługę będzie miał możliwość dokonania tej zapłaty przelewem, jednak w ten sposób, że przelew ten zostanie podzielony na wartość netto i wartość VAT (w tym zakresie prawo bankowe ulegnie odpowiednim zmianom). Wartość netto wpłynie bezpośrednio na rachunek rozliczeniowy sprzedawcy, natomiast wartość VAT wpłynie na tzw. rachunek VAT sprzedawcy. Warto zaznaczyć, że możliwość dysponowania środkami pieniężnymi na rachunku VAT została przez ustawodawcę mocno ograniczona.

Podzielona płatność  konsekwencje dla nabywcy (płacącego)

Jak zostało zaznaczone już na wstępie, regulacja zobowiązania za pomocą podzielonej płatności nie będzie obowiązkiem kupującego. Na sprzedającym również nie będzie ciążył żaden dodatkowy obowiązek innego rodzaju (niż obecnie) rozliczania swoich należności ze sprzedaży, w przypadku gdy nabywca nie zechce skorzystać z systemu podzielonej płatności. Nasuwa się więc pytanie: Co może sprawić, że podatnicy (nabywcy) będą się decydować na taki schemat rozliczania płatności? Powodów można wskazać kilka.

Po pierwsze: w razie nabywania towarów, co do których ustawa o VAT przewiduje odpowiedzialność nabywcy za zobowiązania dostawcy (chodzi o odpowiedzialność w związku z zakupem towarów, o których mowa w załączniku nr 13 do ustawy), zapłata w systemie podzielonej płatności odpowiedzialność tę z nabywcy zdejmuje (chodzi o odpowiedzialność nabywcy w przedmiocie i rozmiarze zaległości sprzedawcy, o której mowa w art. 105a ustawy o VAT). W tym przypadku bowiem ustawodawca kieruje się prostą zasadą. Skoro nabywca decyduje się na zapłatę wynikającego z wystawionej faktury VAT na rachunek VAT dostawcy, a rachunek ten może być wykorzystywany przez dostawcę głównie w celu rozliczenia VAT z organem podatkowym (inne wykorzystanie środków będzie się wiązało z koniecznością uzyskania zgody organu podatkowego), to należy uznać, że cała kwota podatku przypadająca na dokonaną na rzecz nabywcy dostawę została wpłacona na rachunek urzędu skarbowego. Tym samym znika przesłanka solidarnej odpowiedzialności, tj. możliwość nieuiszczenia VAT w części przypadającej na dokonaną na rzecz nabywcy dostawę.

Po drugie: organ podatkowy w razie stwierdzenia, że podatnik w złożonej deklaracji zaniży zobowiązanie podatkowe bądź zawyży kwotę do zwrotu lub przeniesienia na następny okres rozliczeniowy, nie będzie ustalał dodatkowego zobowiązania podatkowego w wysokości 30% wartości tego zawyżenia (w przypadku zwrotu i przeniesienia) bądź zaniżenia (w przypadku zobowiązania). Jak wiemy, w razie zaniżenia bądź zawyżenia wartości, o których mowa art. 112c ustawy o VAT, ustawodawca wskazuje przypadki, w których wspomniane dodatkowe zobowiązanie będzie wynosiło 100% (np. w razie odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych przez podmiot uznany przez organy podatkowe za podmiot nieistniejący). Zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności wykluczy w wymienionych przypadkach możliwość ustalenia przez organ podatkowy dodatkowego zobowiązania. Oczywiście opisywana sytuacja będzie miała zastosowanie w odniesieniu do kwoty podatku naliczonego wynikającej z otrzymanej przez podatnika faktury, która zostanie zapłacona z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności. Niesłuszne odliczenie podatku naliczonego wynikającego z faktury niezapłaconej w systemie podzielonej płatności, a co za tym idzie stwierdzenie przez organ podatkowy np. zaniżenia w złożonej deklaracji zobowiązania podatkowego, nie uchroni podatnika przed uwzględnieniem kwoty zawyżonego podatku naliczonego wynikającego z tej faktury przy ustalaniu kwoty dodatkowego zobowiązania.

Po trzecie: Ordynacja podatkowa przewiduje przypadki, w których podatnicy zobowiązani są do naliczania odsetek od zaległości podatkowej w wysokości 150% stawki odsetek za zwłokę (art. 56b Ordynacji podatkowej). Sytuacja taka ma miejsce wtedy, gdy organ podatkowy (celno-skarbowy) ujawni zaniżenie zobowiązania podatkowego bądź zawyżenie nadpłaty lub kwoty zwrotu podatku (podwyższone odsetki dotyczą tylko VAT i akcyzy). Podwyższona stawka odsetek nie będzie miała zastosowania do zaległości powstałych za okres, za który podatnik w złożonej deklaracji podatkowej wykaże kwotę podatku naliczonego, której 95% wynikać będzie z faktur, które zostaną zapłacone z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.

Podzielona płatność a niższa wpłata VAT do urzędu

Ustawodawca mocno ogranicza możliwość dowolnego dysponowania środkami pieniężnymi na rachunku VAT. Rachunek ten będzie mógł być wykorzystywany tylko do określonych czynności i jedną z nich jest zapłata zobowiązania w podatku od towarów i usług. Należy jednak zauważyć, że w razie gdy podatnik skorzysta z możliwości zapłaty zobowiązania podatkowego VAT z rachunku VAT, ustawodawca przewiduje możliwość obniżenia wartości tego zobowiązania. Wartość obniżenia tego zobowiązania określa wskazany w projekcie ustawy wzór.

Obniżka ta będę miała zastosowanie jednak tylko wtedy, gdy podatnik zdecyduje się zapłacić podatek przed ustawowym terminem do jego zapłaty (projektowany sposób wyliczenia obniżonego zobowiązania przedstawimy w jednym z kolejnych tekstów).

Zalety i wady

Znając już konsekwencje zastosowania podzielonej płatności, możemy odpowiedzieć sobie na pytanie: Kto tak naprawdę najbardziej zyska na zastosowaniu tego modelu płatności VAT? Na pewno ten sposób rozliczania podatku będzie atrakcyjny dla wszystkich podatników, którzy nabywają tzw. towary wrażliwe, wskazane w załączniku nr 13 do ustawy. Zastosowanie podzielonej płatności w ich przypadku (w odniesieniu do konkretnej faktury) całkowicie wyklucza odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe dostawcy. Trudno przewidzieć praktykę, którą zastosują ww. nabywcy, jednak trudno nie przyznać, że proponowane rozwiązania są dla nich korzystne. Nic dziwnego więc, gdy dla handlujących towarami, o których mowa w załączniku nr 13 do ustawy, podzielona płatność stanie się wręcz standardem.

Kolejną przesłanką, która przemawia za tym, że nabywcy będą mogli być zainteresowani stosowaniem systemu podzielonej płatności, jest to, że jakiekolwiek zaniżenie zobowiązania podatkowego, które powstanie w wyniku zawyżenia wartości odliczonego podatku naliczonego nie będzie skutkowało ustaleniem przez organ podatkowy dodatkowego zobowiązania podatkowego w VAT (oczywiście w granicach kwot podatku naliczonego wynikającego z faktury opłaconej w systemie podzielonej płatności). Regulowanie należności w systemie podzielonej płatności wyeliminuje również możliwość zastosowania przez organy podatkowe podwyższonej stawki odsetek za zaległości podatkowe w odniesieniu do nabywców, którzy będą regulować zobowiązania tą metodą (pod warunkami wcześniej wskazanymi).

Omawiany system płatności budzi jednak obawy u sprzedawców. Obawy te związane są z faktem otrzymywania przez nich kwoty należności pomniejszonej o VAT, czyli kwoty netto za sprzedawane towary bądź usługi. W przypadku transakcji na wysokie kwoty, które na dodatek opodatkowane będą podstawową stawką VAT, różnice w otrzymywanych płatnościach będą na pewno spore.

Analiza pierwszych komentarzy wskazuje, że nabywcy są zainteresowani regulowaniem płatności omawianą metodą. Z ich punktu widzenia nic się nie zmienia. Tak jak do tej pory płacili kwotę brutto, tak i po zmianie przepisów będą płacić kwotę brutto. A zachęty do zastosowania tej metody są dla nich atrakcyjne. Można więc zaryzykować stwierdzenie, że otrzymywanie należności w systemie podzielonej płatności jest chyba tylko kwestią czasu.

Krzysztof Kaźmierski

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...