Podatki 2018: Zmiany w prowadzeniu PKPiR

15 września br. weszły w życie zmiany w rozporządzeniu ws. prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, które przede wszystkim dostosowują przepisy rozporządzenia do zmian w ustawie o PIT, które weszły życie 1 stycznia 2018 r., a które uchylają obowiązek zawiadomienia o prowadzeniu PKPiR oraz o podpisaniu umowy z biurem rachunkowym na prowadzenie księgi. Ponadto, rozszerzony został katalog przesłanek uznania księgi za rzetelną. Pozostałe zmiany mają charakter porządkowy. Zmienione przepisy mają zastosowanie do dochodów (strat) uzyskanych (poniesionych) od dnia 1 stycznia 2018 r.

Zniesienie obowiązku zawiadamiania o prowadzeniu PKPiR

Ustawą z dnia 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. poz. 2175) wprowadzono do ustawy o PIT zmiany, które ograniczyły obowiązki informacyjne jakie spoczywają na podatnikach prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów, tj. w zakresie obowiązku zawiadomienia o prowadzeniu PKPiR oraz o zawarciu umowy z biurem rachunkowym na jej prowadzenie.

Mianowicie, według art. 24a ust. 3a-3c ustawy o PIT - obowiązującego do 31 grudnia 2017 r. - podatnicy, którzy rozpoczynali prowadzenie działalności gospodarczej albo w poprzednim roku podatkowym byli opodatkowani na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub prowadzili księgi rachunkowe, mieli obowiązek zawiadomić w formie pisemnej naczelnika urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania podatnika o prowadzeniu księgi w terminie 20 dni od dnia jej założenia. Jeżeli działalność była prowadzona w formie spółki cywilnej osób fizycznych, spółki jawnej osób fizycznych lub spółki partnerskiej, zawiadomienie składali wszyscy wspólnicy naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według miejsca zamieszkania każdego z nich.

Z kolei, jeżeli na zlecenie podatnika prowadzenie księgi zostało powierzone biuru rachunkowemu, podatnik miał obowiązek w terminie 7 dni od dnia zawarcia umowy z biurem rachunkowym zawiadomić o tym naczelnika urzędu skarbowego, któremu zostało złożone zawiadomienie o prowadzeniu księgi, wskazując nazwę i adres biura, miejsce (adres) prowadzenia oraz przechowywania księgi i dowodów związanych z jej prowadzeniem. Jeżeli działalność gospodarcza była prowadzona w formie spółki cywilnej osób fizycznych, spółki jawnej osób fizycznych lub spółki partnerskiej, zawiadomienie składali wszyscy wspólnicy naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według miejsca zamieszkania każdego z nich.

Wspomniana wyżej nowelizacja, uchyliła art. 24a ust. 3a-3c w ustawie o PIT i począwszy od 2018 roku nie obowiązują już ww. obowiązki.

W związku z powyższym, w rozporządzeniu ws. prowadzenia PKPiR uchylono przepisy dotyczące obowiązków informacyjnych, które na mocy ustawy przestały obowiązywać.

Więcej: Podatki 2018: Zniesienie obowiązku zawiadamiania o prowadzeniu PKPiR czy ewidencji przychodów

Wykreślenie przepisów dot. podmiotów udzielających pożyczek (lombardy)

Definicja umowy kredytu konsumenckiego zawarta jest w ustawie z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. z 2016 r. poz. 1528 z późn. zm.) została skonstruowana w oparciu o zakres przedmiotowy, kwotowy oraz podmiotowy. Należy zauważyć, iż - stosownie do postanowień art. 3 ww. ustawy - przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255 550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi. Dodatkowo przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się także umowę o kredyt niezabezpieczony hipoteką, który jest przeznaczony na remont domu albo lokalu mieszkalnego, w tym w wysokości większej niż wysokość wyżej podana.

Natomiast instytucję pożyczkową definiuje się jako przedsiębiorcę w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, który w zakresie swojej działalności gospodarczej lub zawodowej, udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi kredytu, a także jest to podmiot inny niż:

  • bank krajowy, bank zagraniczny, oddział banku zagranicznego, instytucja kredytowa lub oddział instytucji kredytowej w rozumieniu ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe,
  • spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa oraz Krajowa Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa,
  • podmiot, którego działalność polega na udzielaniu kredytów konsumenckich w postaci odroczenia zapłaty ceny lub wynagrodzenia na zakup oferowanych przez niego towarów i usług.

Zgodnie z art. 59a ustawy, podmiot prowadzący działalność jako instytucja pożyczkowa zobowiązany jest do prowadzenia działalności wyłącznie w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością albo spółki akcyjnej, w której minimalny kapitał zakładowy wynosi 200 000 zł. Ponadto, członkiem zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej lub prokurentem instytucji pożyczkowej może być wyłącznie osoba, która nie była prawomocnie skazana za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi lub przestępstwo skarbowe. Jednocześnie należy zauważyć, iż Komisja Nadzoru Finansowego prowadzi rejestr instytucji pożyczkowych.

Zatem, podmiot prowadzący działalność gospodarczą polegającą na udzielaniu pożyczek pod zastaw przy łącznym wypełnieniu przesłanek zawartych w art. 3 oraz art. 5 ust. 2a ww. ustawy powinien prowadzić działalność wyłącznie w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjnej. Te z kolei, nie mogą prowadzić podatkowej księgi przychodów i rozchodów, lecz księgi rachunkowe.

Nowa przesłanka uznania księgi za rzetelną

Rozszerzony został katalog przesłanek uznania księgi za rzetelną. Po zmianach katalog ten uwzględnia obowiązującą obecnie procedurę kontroli celno-skarbowej, w związku z którą kontrolowanemu przysługuje prawo złożenia korekty deklaracji po wszczęciu kontroli w terminie 14 dni od wszczęcia tej kontroli. Złożona w tym terminie korekta deklaracji będzie skuteczna prawnie. Prowadzona księga jest podstawą sporządzenia deklaracji, zatem uzasadnione jest uznanie skorygowanej w tym trybie księgi za rzetelną.

Zatem, księgę uważa się za rzetelną jeżeli dokonywane w niej zapisy odzwierciedlają stan rzeczywisty. Przy czym, księgę będzie uznawać się za rzetelną również, gdy:

  1. niewpisane lub błędnie wpisane kwoty przychodu nie przekraczają łącznie 0,5% przychodu wykazanego w księdze za dany rok podatkowy lub przychodu wykazanego w roku podatkowym do dnia, w którym organ podatkowy stwierdził te błędy, lub
  2. brak właściwych zapisów jest związany z nieszczęśliwym wypadkiem lub zdarzeniem losowym, które uniemożliwiło podatnikowi prowadzenie księgi, lub
  3. błędy spowodowały podwyższenie kwoty podstawy opodatkowania, z wyjątkiem błędów polegających na niewykazaniu lub zaniżeniu kosztów zakupu materiałów podstawowych, towarów handlowych oraz kosztów robocizny, lub
  4. podatnik uzupełnił zapisy lub dokonał korekty błędnych zapisów w księdze przed rozpoczęciem kontroli przez organ podatkowy lub w terminie, w którym podatnikowi przysługuje uprawnienie do skorygowania deklaracji na podstawie art. 62 ust. 4 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2018 r. poz. 508, z późn. zm.), lub
  5. błędne zapisy są skutkiem oczywistej omyłki, a podatnik posiada dowody księgowe odpowiadające warunkom, o których mowa w § 12 ust. 3.

Informowanie urzędu o sporządzaniu spisu z natury

Ustawa o PIT nakłada obowiązek obliczenia zaliczki z uwzględnieniem remanentu, jeżeli podatnik sporządza go na koniec miesiąca nie uzależniając tego od zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o zamiarze jego sporządzenia. Zgodnie natomiast z § 28 ust. 4 rozporządzenia ws. prowadzenia PKPiR, o zamiarze sporządzenia spisu z natury w innym terminie niż na dzień 1 stycznia, 31 grudnia oraz na dzień rozpoczęcia działalności gospodarczej podatnicy są obowiązani zawiadomić w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie co najmniej siedmiu dni przed datą sporządzenia tego spisu.

Ww. przepis rozporządzenia nastręczał przez wiele lat wątpliwości interpretacyjnych. Nie wiadomo bowiem było jak podatnik powinien ustalić dochód w przypadku, gdy o fakcie sporządzania spisu z natury nie poinformował urzędu na siedem dni przed jego sporządzeniem.

Jak czytamy w uzasadnieniu projektu zmian rozporządzenia, należy uznać, że § 28 ust. 4 rozporządzenia nakłada obowiązek o charakterze informacyjnym. Uchylenie tego obowiązku zapobiegnie w przyszłości powstawaniu wątpliwości, czy brak takiego zawiadomienia ma wpływ na sposób obliczenia zaliczki na podatek.

Limit płatności gotówkowych - odwołanie do kosztów

Przypomnijmy, że rozporządzenie ws. prowadzenia PKPiR w katalogu dowodów księgowych, które stanowią podstawę zapisów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, nie przewidywało dowodów na podstawie których, podatnik dokonuje zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów lub zwiększenia przychodów na podstawie art. 22p ustawy o PIT. W związku z tym, z dniem 1 stycznia 2017 r. w rozporządzeniu poszerzono katalog dowodów o wyraźne wskazanie, że jest nim również dokument dotyczący zmniejszenia kosztów lub zwiększenia przychodów o nieprawidłowo dokonaną płatność.

Więcej: Podatki 2017. Zmiany w PKPiR: Nowy dowód księgowy

Obecnie, zasady regulowania płatności pomiędzy przedsiębiorcami reguluje obecnie ustawa z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. poz. 646), do której odwołuje się ustawa PIT. W związku z tym zaistniała potrzeba wykreślenia odesłania w § 12 rozporządzenia do ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Jednocześnie MF zdecydowało, że w zakresie tych płatności wystarczającym jest odwołanie się do kosztów związanych z płatnościami dokonanymi bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

Po zmianach, dowodami księgowymi, które są podstawą zapisów będą także dokumenty określające zmniejszenie kosztów uzyskania przychodów lub zwiększenie przychodów na podstawie art. 22p ustawy o podatku dochodowym, zawierające co najmniej:

  1. datę wystawienia dokumentu oraz miesiąc, w którym dokonuje się zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów lub zwiększenia przychodów,
  2. wskazanie faktury, a jeżeli nie istniał obowiązek wystawienia faktury, wskazanie umowy albo innego dokumentu, stanowiących podstawę do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztów związanych z płatnościami dokonanymi bez pośrednictwa rachunku płatniczego,
  3. wskazanie kwoty, o którą podatnik zmniejsza koszty uzyskania przychodów lub zwiększa przychody,
  4. podpis osoby sporządzającej dokument.

Wyodrębnianie przychodów u podatników będących przedsiębiorcami żeglugowymi

Zgodnie z art. 24a ust. 1a ustawy o PIT, podatnicy będący przedsiębiorcami żeglugowymi w rozumieniu ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym oraz podatnicy będący przedsiębiorcami okrętowymi w rozumieniu ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych, prowadzący działalność opodatkowaną odpowiednio podatkiem tonażowym albo zryczałtowanym podatkiem od wartości sprzedanej produkcji oraz inną działalność opodatkowaną podatkiem dochodowym są obowiązani w prowadzonej księdze, wyodrębnić przychody i związane z nimi koszty na p...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »