Podatki 2016. Względy techniczne bez znaczenia dla podatku od nieruchomości

Ustawą z 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1045) 1 stycznia 2016 r. zostanie zmieniony art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych. Wprowadzona zmiana polega na rezygnacji z określenia „względów technicznych” przy definiowaniu gruntów, budynków i budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Grunty, budynki i budowle związane z prowadzeniem działalności

W obecnym brzmieniu art. 1a ust. 1 pkt 3 stanowi, że określenie „grunty, budynki i budowle związane z prowadzeniem działalności gospodarczej” oznacza „grunty, budynki i budowle będące w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, z wyjątkiem budynków mieszkalnych oraz gruntów związanych z tymi budynkami, a także gruntów, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. b, chyba że przedmiot opodatkowania nie jest i nie może być wykorzystywany do prowadzenia tej działalności ze względów technicznych”.

Od 1 stycznia 2016 r. jego treść będzie miała następujące brzmienie: „grunty, budynki i budowle związane z prowadzeniem działalności gospodarczej - grunty, budynki i budowle będące w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, z zastrzeżeniem ust. 2a”.

Artykuł 2a stanowi, że „do gruntów, budynków i budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej nie zalicza się:

1. budynków mieszkalnych oraz gruntów związanych z tymi budynkami;
2. gruntów, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. b i d (tj. gruntów pod wodami powierzchniowymi stojącymi lub wodami powierzchniowymi płynącymi jezior i zbiorników sztucznych oraz niezabudowanych objętych obszarem rewitalizacji, o którym mowa w ustawie z 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz.U. poz. 1777), i położonych na terenach, dla których miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego przewiduje przeznaczenie pod zabudowę mieszkaniową, usługową albo zabudowę o przeznaczeniu mieszanym obejmującym wyłącznie te rodzaje zabudowy, jeżeli od dnia wejścia w życie tego planu w odniesieniu do tych gruntów upłynął okres 4 lat, a w tym czasie nie zakończono budowy zgodnie z przepisami Prawa budowlanego);
3. budynków, budowli lub ich części, w odniesieniu do których została wydana decyzja ostateczna organu nadzoru budowlanego, o której mowa w art. 67 ust. 1 ustawy z 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz.U. z 2013 r., poz. 1409, z późn. zm.), lub decyzja ostateczna organu nadzoru górniczego, na podstawie której trwale wyłączono budynek, budowlę lub ich części z użytkowania”.

Względy techniczne powodem sporów

Dotychczasowa praktyka wskazuje, że obecny zapis art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych nastręczał organom podatkowym oraz sądom administracyjnym wielu problemów interpretacyjnych. Względy techniczne nie zostały zdefiniowane w ustawie podatkowej, czego konsekwencją były liczne spory podatników z organami podatkowymi.

Dla przykładu w jednym z wyroków Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że:

(...) wykładnia użytego w art. 1a ust. 1 pkt 3 u.p.o.l. wyrażenia „nie jest i nie może być wykorzystywana do prowadzenia działalności ze względów technicznych” prowadzi do wniosku, iż oznacza ona obiektywne przeszkody sprawiające, że przedmioty opodatkowania nie są i trwale nie mogą być wykorzystywane w działalności gospodarczej... Wskazany charakter przeszkody sprawia, że nie może być ona determinowana wolą (działaniem lub zaniechaniem) podatnika, lecz okolicznościami zewnętrznymi i fizykalnymi, odnoszącymi się do substancji przedmiotu opodatkowania. Chodzić tu może zatem zarówno o takie wady fizyczne budynków i budowli, które uniemożliwiają w sposób stały korzystanie z nich przez przedsiębiorcę, jak również o inne faktycznie występujące przeszkody. Wyłączenie z zakresu przedmiotów opodatkowania związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej dotyczy zatem sytuacji, gdy przedmiot ten nie jest i - jednocześnie - nie może być wykorzystywany do prowadzenia działalności gospodarczej ze względu na zdarzenie niezależne od podatnika.

Rezygnacja ustawodawcy z określenia „względów technicznych” przy opodatkowaniu gruntów, budynków i budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej wydaje się ze wszech miar słuszna. Jednakże praktyka dopiero pokaże, na ile słuszna będzie modyfikacja treści art. 1 ust. pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.

Robert Lewandowski