Podatki 2016. Istotna zmiana zasad naliczania odsetek od zaległości podatkowych

Co do zasady – z nielicznymi wyjątkami enumeratywnie wskazanymi w ustawie z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz.U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm., dalej: O.p.) – od zaległości podatkowych oraz od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek naliczane są odsetki za zwłokę. Podmiotami zobowiązanymi do ich naliczenia są: podatnik, płatnik, inkasent, następca prawny lub osoba trzecia odpowiadająca za zaległości podatkowe, a niekiedy tylko czyni to organ podatkowy. Odsetki należy wpłacać bez wezwania organu podatkowego, przy czym trzeba wiedzieć, że jeżeli dokonana wpłata nie pokrywa kwoty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę, wpłatę tę zalicza się proporcjonalnie na poczet kwoty zaległości podatkowej oraz kwoty odsetek za zwłokę w stosunku, w jakim w dniu wpłaty pozostaje kwota zaległości podatkowej do kwoty odsetek za zwłokę.

Jak jest w roku 2015 i jak było w latach wcześniejszych?

Do końca 2008 r. obowiązywała jedna stawka odsetek za zwłokę. Od 1 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2015 r., w oparciu o ust. 1a i 1b dodane do art. 56 O.p., wprowadzona została jeszcze stawka obniżona. Wynosi ona 75% stawki podstawowej i ma zastosowanie w przypadku złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji wraz z uzasadnieniem przyczyn korekty i zapłaty w całości, w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty, zaległości podatkowej.

Z rozwiązania tego podatnicy i płatnicy nie mogli i nadal, do końca 2015 r., nie mogą skorzystać w sytuacji, gdy korekta deklaracji została:

  • złożona po doręczeniu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, a w przypadkach, gdy nie stosuje się zawiadomienia – po zakończeniu kontroli podatkowej,
  • dokonana w wyniku czynności sprawdzających.

Rok 2016 – trzy stawki odsetek za zwłokę

Od 1 stycznia 2016 r., zgodnie ze znowelizowanym brzmieniem art. 56 oraz dodanymi art. 56a i 56b O.p., będą obowiązywały nowe zasady naliczania odsetek za zwłokę. Jednocześnie, w oparciu o art. 19 ust. 13 ustawy z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1649), którą wprowadzono zmiany zasady dotyczących odsetek za zwłokę, a który stanowi tzw. przepis przejściowy, do zaległości podatkowych powstałych przed 1 stycznia 2016 r. stosuje się przepisy dotychczasowe, z tym że:

  1. złożenie prawnie skutecznej korekty deklaracji może nastąpić bez uzasadnienia przyczyn korekty,
  2. do zaległości podatkowych powstałych przed 1 stycznia 2016 r. stosuje się obniżoną stawkę odsetek za zwłokę w wysokości 50% stawki odsetek za zwłokę, pod warunkiem złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy i zapłaty zaległości podatkowej w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty.

Przykład:

Weryfikując w grudniu 2015 r. rozliczenia VAT, podatnik zauważył, że w sierpniu 2015 r. popełnił błąd, w wyniku czego powstała zaległość podatkowa za ten miesiąc.

Jeśli korektę tej deklaracji złoży jeszcze w 2015 r., wówczas będzie musiał dołączyć do niej pisemne uzasadnienie jej przyczyn, a ponadto – zakładając, że wpłaci zaległość wraz z odsetkami w ciągu 7 dni od jej złożenia – będzie miał prawo do skorzystania z odsetek obniżonych wynoszących w 2015 r. 75% odsetek podstawowych.

Jeśli zaś złoży ją już w styczniu, wtedy nie tylko nie będzie musiał dołączać do niej pisemnego uzasadnienia jej przyczyn, ale przede wszystkim będzie miał prawo do skorzystania z odsetek obniżonych, wynoszących w 2016 r. 50% odsetek podstawowych. Z takiej możliwości będzie miał prawo skorzystać nie później niż do 30 czerwca 2016 r. Po tym czasie nastąpi powrót do stawki obowiązującej w 2015 r., czyli 75% (w obu wypadkach pod warunkiem oczywiście, że wpłata podatku wraz z odsetkami nastąpi w ciągu 7 dni od złożenia korekty).

Do zaległości podatkowych, które powstaną po 31 grudnia 2015 r., będą miały zastosowanie trzy stawki odsetek za zwłokę:

  1. stawka podstawowa

Podstawowa stawka odsetek za zwłokę jest równa sumie 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, ustalanej zgodnie z przepisami o Narodowym Banku Polskim, i 2%, z tym że stawka ta nie może być niższa niż 8%. Przepis ten nie uległ zmianie w stosunku do rozwiązań obowiązujących w roku 2015.

  1. stawka obniżona

Stawka obniżona jest równa 50% podstawowej stawki odsetek za zwłokę. Oznacza to, że została ustalona w znacznie niższej wysokości niż ma to miejsce w latach 2009–2015. Trzeba mieć jednak na uwadze to, że można ją zastosować tylko w przypadku łącznego spełnienia dwóch warunków, tj.:

  • złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji, nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia upływu terminu do złożenia deklaracji,
  • zapłaty zaległości podatkowej w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty.

Jak widać, w porównaniu ze stanem prawnym obowiązującym jeszcze w roku 2015, z obniżonej stawki w odniesieniu do zaległości podatkowych powstałych po 31 grudnia 2015 r. nie można będzie już skorzystać w sytuacji, gdy korekta będzie dotyczyła okresu wcześniejszego niż wspomniane 6 miesięcy.

W dalszym ciągu utrzymany został warunek, że z obniżonych odsetek nie będzie można skorzystać w sytuacji, gdy korekta deklaracji jest:

  • składana po doręczeniu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, a w przypadkach, gdy nie stosuje się zawiadomienia – po zakończeniu kontroli podatkowej,
  • dokonywana w wyniku czynności sprawdzających.
  1. stawka podwyższona

Całkowitą nowością jest wprowadzenie stawki podwyższonej. Wynosi ona 150% stawki odsetek za zwłokę, przy czym stosuje się ją wyłącznie do zaległości w podatku od towarów i usług oraz w podatku akcyzowym i to jedynie w przypadku:

  1. zaniżenia zobowiązania podatkowego, zawyżenia kwoty nadpłaty lub zwrotu podatku ujawnionych przez organ podatkowy w toku kontroli podatkowej bądź postępowania podatkowego,
  2. korekty deklaracji:
    • złożonej po doręczeniu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, a w przypadkach, gdy nie stosuje się zawiadomienia – po zakończeniu kontroli podatkowej,
    • dokonanej w wyniku czynności sprawdzających,

    jeżeli kwota zaniżenia zobowiązania podatkowego, zawyżenia kwoty nadpłaty lub zwrotu podatku przekracza 25% kwoty należnej i jest wyższa niż pięciokrotna wysokość minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu następującym po dniu upływu terminu płatności zobowiązania lub terminu zwrotu,

  1. ujawnienia przez organ podatkowy w toku czynności sprawdzających, kontroli podatkowej lub postępowania podatkowego niezłożenia deklaracji mimo ciążącego obowiązku oraz braku zapłaty podatku.

Izabela Rutkowska

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...