Podatki 2016. Istotna zmiana zasad naliczania odsetek od zaległości podatkowych
Co do zasady – z nielicznymi wyjątkami enumeratywnie wskazanymi w ustawie z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz.U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm., dalej: O.p.) – od zaległości podatkowych oraz od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek naliczane są odsetki za zwłokę. Podmiotami zobowiązanymi do ich naliczenia są: podatnik, płatnik, inkasent, następca prawny lub osoba trzecia odpowiadająca za zaległości podatkowe, a niekiedy tylko czyni to organ podatkowy. Odsetki należy wpłacać bez wezwania organu podatkowego, przy czym trzeba wiedzieć, że jeżeli dokonana wpłata nie pokrywa kwoty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę, wpłatę tę zalicza się proporcjonalnie na poczet kwoty zaległości podatkowej oraz kwoty odsetek za zwłokę w stosunku, w jakim w dniu wpłaty pozostaje kwota zaległości podatkowej do kwoty odsetek za zwłokę.
Jak jest w roku 2015 i jak było w latach wcześniejszych?
Do końca 2008 r. obowiązywała jedna stawka odsetek za zwłokę. Od 1 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2015 r., w oparciu o ust. 1a i 1b dodane do art. 56 O.p., wprowadzona została jeszcze stawka obniżona. Wynosi ona 75% stawki podstawowej i ma zastosowanie w przypadku złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji wraz z uzasadnieniem przyczyn korekty i zapłaty w całości, w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty, zaległości podatkowej.
Z rozwiązania tego podatnicy i płatnicy nie mogli i nadal, do końca 2015 r., nie mogą skorzystać w sytuacji, gdy korekta deklaracji została:
- złożona po doręczeniu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, a w przypadkach, gdy nie stosuje się zawiadomienia – po zakończeniu kontroli podatkowej,
- dokonana w wyniku czynności sprawdzających.
Rok 2016 – trzy stawki odsetek za zwłokę
Od 1 stycznia 2016 r., zgodnie ze znowelizowanym brzmieniem art. 56 oraz dodanymi art. 56a i 56b O.p., będą obowiązywały nowe zasady naliczania odsetek za zwłokę. Jednocześnie, w oparciu o art. 19 ust. 13 ustawy z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1649), którą wprowadzono zmiany zasady dotyczących odsetek za zwłokę, a który stanowi tzw. przepis przejściowy, do zaległości podatkowych powstałych przed 1 stycznia 2016 r. stosuje się przepisy dotychczasowe, z tym że:
- złożenie prawnie skutecznej korekty deklaracji może nastąpić bez uzasadnienia przyczyn korekty,
- do zaległości podatkowych powstałych przed 1 stycznia 2016 r. stosuje się obniżoną stawkę odsetek za zwłokę w wysokości 50% stawki odsetek za zwłokę, pod warunkiem złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy i zapłaty zaległości podatkowej w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty.
Przykład:
Weryfikując w grudniu 2015 r. rozliczenia VAT, podatnik zauważył, że w sierpniu 2015 r. popełnił błąd, w wyniku czego powstała zaległość podatkowa za ten miesiąc.
Jeśli korektę tej deklaracji złoży jeszcze w 2015 r., wówczas będzie musiał dołączyć do niej pisemne uzasadnienie jej przyczyn, a ponadto – zakładając, że wpłaci zaległość wraz z odsetkami w ciągu 7 dni od jej złożenia – będzie miał prawo do skorzystania z odsetek obniżonych wynoszących w 2015 r. 75% odsetek podstawowych.
Jeśli zaś złoży ją już w styczniu, wtedy nie tylko nie będzie musiał dołączać do niej pisemnego uzasadnienia jej przyczyn, ale przede wszystkim będzie miał prawo do skorzystania z odsetek obniżonych, wynoszących w 2016 r. 50% odsetek podstawowych. Z takiej możliwości będzie miał prawo skorzystać nie później niż do 30 czerwca 2016 r. Po tym czasie nastąpi powrót do stawki obowiązującej w 2015 r., czyli 75% (w obu wypadkach pod warunkiem oczywiście, że wpłata podatku wraz z odsetkami nastąpi w ciągu 7 dni od złożenia korekty).
Do zaległości podatkowych, które powstaną po 31 grudnia 2015 r., będą miały zastosowanie trzy stawki odsetek za zwłokę:
- stawka podstawowa
Podstawowa stawka odsetek za zwłokę jest równa sumie 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, ustalanej zgodnie z przepisami o Narodowym Banku Polskim, i 2%, z tym że stawka ta nie może być niższa niż 8%. Przepis ten nie uległ zmianie w stosunku do rozwiązań obowiązujących w roku 2015.
- stawka obniżona
Stawka obniżona jest równa 50% podstawowej stawki odsetek za zwłokę. Oznacza to, że została ustalona w znacznie niższej wysokości niż ma to miejsce w latach 2009–2015. Trzeba mieć jednak na uwadze to, że można ją zastosować tylko w przypadku łącznego spełnienia dwóch warunków, tj.:
- złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji, nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia upływu terminu do złożenia deklaracji,
- zapłaty zaległości podatkowej w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty.
Jak widać, w porównaniu ze stanem prawnym obowiązującym jeszcze w roku 2015, z obniżonej stawki w odniesieniu do zaległości podatkowych powstałych po 31 grudnia 2015 r. nie można będzie już skorzystać w sytuacji, gdy korekta będzie dotyczyła okresu wcześniejszego niż wspomniane 6 miesięcy.
W dalszym ciągu utrzymany został warunek, że z obniżonych odsetek nie będzie można skorzystać w sytuacji, gdy korekta deklaracji jest:
- składana po doręczeniu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, a w przypadkach, gdy nie stosuje się zawiadomienia – po zakończeniu kontroli podatkowej,
- dokonywana w wyniku czynności sprawdzających.
- stawka podwyższona
Całkowitą nowością jest wprowadzenie stawki podwyższonej. Wynosi ona 150% stawki odsetek za zwłokę, przy czym stosuje się ją wyłącznie do zaległości w podatku od towarów i usług oraz w podatku akcyzowym i to jedynie w przypadku:
- zaniżenia zobowiązania podatkowego, zawyżenia kwoty nadpłaty lub zwrotu podatku ujawnionych przez organ podatkowy w toku kontroli podatkowej bądź postępowania podatkowego,
- korekty deklaracji:
- złożonej po doręczeniu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, a w przypadkach, gdy nie stosuje się zawiadomienia – po zakończeniu kontroli podatkowej,
- dokonanej w wyniku czynności sprawdzających,
jeżeli kwota zaniżenia zobowiązania podatkowego, zawyżenia kwoty nadpłaty lub zwrotu podatku przekracza 25% kwoty należnej i jest wyższa niż pięciokrotna wysokość minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu następującym po dniu upływu terminu płatności zobowiązania lub terminu zwrotu,
- ujawnienia przez organ podatkowy w toku czynności sprawdzających, kontroli podatkowej lub postępowania podatkowego niezłożenia deklaracji mimo ciążącego obowiązku oraz braku zapłaty podatku.
Izabela Rutkowska
Ostatnie artykuły z tego działu
- Zwolnienie podmiotowe z VAT również dla biura rachunkowego
- Dłuższe konsultacje dotyczące struktur JPK_KR_PD oraz JPK_ST
- Skarbówka rezygnuje z wysyłania tzw. pism behawioralnych
- Reforma KSeF do zmiany. Przedsiębiorcy pozytywnie o części modyfikacji
- Świadczenie dla pracowników z ZFŚS a składki ZUS
- ZUS: "Siła wyższa" - zasady uzupełnienia wynagrodzenia pracownika
- Skutki podatkowe wystawienia fałszywej faktury. Co zmienia wyrok TS UE?
- Reforma KSeF jednak ze sporymi zmianami
- Kasowy VAT na nowych zasadach?
- Założenia planowanych zmian w składce zdrowotnej przedsiębiorców
Wszystkie artykuły z tego działu »
Dodaj nowy komentarz