Podatki 2015: Zmiany w opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych

Poniżej przedstawiamy główne zmiany w opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych, wprowadzonych ustawą z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1328 - dalej: ustawa zmieniająca).

Zmiany w zakresie dotyczącym opodatkowania zagranicznych spółek kontrolowanych (CFC) oraz w zakresie podatkowego limitowania wydatków wypłacanych odsetek (tzw. cienka kapitalizacja) zostały przedstawione w odrębnych opracowaniach.

1. Wyłączenie prawa do zwolnienia dywidend w przypadku, gdy podlegały odliczeniu w spółce wypłacającej (tzw. pożyczka partycypacyjna)

Ustawa zmieniająca wprowadza warunek ograniczający korzystanie ze zwolnienia z opodatkowania dywidend otrzymywanych przez polskie spółki z kraju będącego państwem członkowskim EOG albo z Konfederacji Szwajcarskiej (art. 20 ust. 16 ustawy CIT).

Zgodnie z przyjętym rozwiązaniem zwolnienie to nie będzie miało w Polsce zastosowania do kwot otrzymanych dywidend, jeżeli wartości te podlegały w spółce wypłacającej zaliczeniu do kosztów podatkowych, odliczeniu od dochodu, podstawy opodatkowania albo od jej podatku. Zgodnie z przyjętą w polskim systemie podatkowym zasadą „samoobliczenia " obowiązek weryfikacji tego warunku, podobnie jak pozostałych warunków uprawniających do zwolnienia podatkowego otrzymywanych z zagranicy dywidend, ciąży na podatniku.

Wprowadzona ww. ustawą zmiana wpisuje się w zmiany przewidziane w dyrektywie dotyczącej zmiany dyrektywy 2011/96/UE w sprawie wspólnego sytemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku spółek dominujących i spółek zależnych różnych państw członkowskich.

2. Sposób określenia wartości przychodów i kosztów świadczeń rzeczowych.

Ustawa zmieniająca doprecyzowuje sposób rozliczenia podatkowego u podatnika, który tytułem spłaty ciążącego na nim zobowiązania, wykonuje świadczenie niepieniężne (rzeczowe). Kwestię tę reguluje nowo wprowadzony do ustawy CIT przepis art. 14a. Zmiana rozstrzyga, budzącą do tej pory wątpliwości interpretacyjne, kwestię oceny skutków podatkowych w sytuacjach takich jak np. wypłata dywidendy w formie rzeczowej.

Nowe przepisy jednoznacznie wskazują, iż przychód podatnika będzie określany w wysokości zobowiązania uregulowanego w następstwie takiego świadczenia rzeczowego, albo w wysokości wartości rynkowej świadczenia niepieniężnego – jeżeli wartość rynkowa takiego świadczenia będzie wyższa od wysokości regulowanego zobowiązania. Analogicznie do przychodów podatkowych zostały uregulowane koszty uzyskania przychodów, przy odpłatnym zbyciu rzeczy będących przedmiotem wcześniej wykonanego świadczenia niepieniężnego (art. 15i ustawy CIT).

3. Opodatkowanie tzw. niepodzielonych zysków.

Ustawa zmieniająca nadaje nowe brzmienie regulacji art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy CIT, przewidującej opodatkowanie przychodów stanowiących wartość niepodzielonych zysków w spółce będącej podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych, która uległa przekształceniu w spółkę niebędącą osobą prawną (niebędącą podatnikiem tego podatku).

Zmiana przesądza, iż podatkiem opodatkowaniem objęte będą uzyskane przez spółkę zyski, które nie zostały wypłacone jej wspólnikom, w tym zyski które zasiliły inne niż kapitał zakładowy, kapitały spółki. Wprowadzona zmiana powinna usunąć dotychczasowe wątpliwości, jakie pojawiały się w orzecznictwie i doktrynie, co do katalogu dochodów (przychodów) z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, w zakresie zysków wyłączonych od podziału między wspólników i przeznaczonych na zasilenie funduszy lub kapitałów spółki.

4. Nowe zasady dotyczące stosowania certyfikatów rezydencji.

W ustawie zmieniającej rozstrzygnięto również istotną - z punktu widzenia inwestorów zagranicznych - kwestięstosowania certyfikatów rezydencji, niezawierających okresu ważności.

Ustawa zmieniająca wprowadziła zasadę, iż w przypadku przedłożenia płatnikowi certyfikatu rezydencji bez wskazanego okresu ważności, dokumentować on będzie miejsce zamieszkania lub siedziby podatnika przez okres kolejnych dwunastu miesięcy od dnia jego wydania. Zgodnie z przyjętym rozwiązaniem domniemanie to nie znajdzie zastosowania, jeżeli z posiadanych przez płatnika dokumentów wynikać będzie, że podatnik ma inne miejsce zamieszkania lub siedziby. Obowiązek aktualizacji miejsca rezydencji ciążył będzie na podatniku. Jeżeli podatnik nie dopełni obowiązku aktualizacji, odpowiedzialność za niepobranie podatku przez płatnika lub pobranie podatku w wysokości niższej od należnej ciążyć będzie na tym podatniku.

Kwestia ta regulowana jest nowo wprowadzonym przepisem art. 26 ust. 1i-1l ustawy CIT.

5. Rozwiązanie wspierające sektor nauki (komercjalizowana wartość intelektualna)

Ustawa zmieniająca wprowadziła przepisy mające na celu ułatwienie procesu komercjalizacji wyników prac badawczo-rozwojowych wytworzonych przez jednostki naukowe i twórców. Służy temu przyjęcie rozwiązania polegającego na odroczeniu opodatkowania dochodów z tytułu wniesienia przez m.in. uczelnie wyższe, instytuty badawcze oraz twórców, wkładu do spółki kapitałowej w postaci własności intelektualnej (art. 12 ust. 1b pkt 5 w zw. z art. 4a pkt 23 i 24 ustawy CIT).

Odroczenie opodatkowania następuje na okres 5 lat od dnia objęcia udziałów (akcji) w spółce w zamian za wniesioną własność intelektualną. Warto zwrócić uwagę, iż ustawodawca zapewnił wykonanie obowiązku podatkowego również sytuacji zbycia, umorzenia lub unicestwienia nabytych w ten sposób udziałów (akcji) oraz gdy podmiot komercjalizujący (spółka kapitałowa) zostanie postawiony w stan upadłości, likwidacji lub przestanie być podatnikiem podlegającym opodatkowaniu od całości swoich dochodów w Polsce – w tych przypadkach przychód ustalany będzie na dzień poprzedzający zaistnienie wymienionych zdarzeń.

mf.gov.pl