14.01.2015

Zagraniczna spółka kontrolowana została zdefiniowana poprzez odwołanie się przez ustawodawcę do kryteriów dotyczących:

• kraju (terytorium) siedziby lub miejsca zarządu zagranicznej spółki,
• stopnia powiązania takiej spółki z polskim rezydentem, wynikającego z udziału w jej kapitale, w prawach głosu w jej organach kontrolnych lub stanowiących lub w prawie do udziału w zysku zagranicznej jednostki,
• stawki podatku dochodowego obowiązującej w państwie jej rezydencji podatkowej,
• rodzaju uzyskiwanych przez zagraniczną spółką przychodów.

Kryterium miejsca siedziby lub zarządu zagranicznej spółki jest, w niektórych przypadkach, samodzielnym kryterium decydującym o uznaniu takiej spółki za zagraniczną spółkę kontrolowaną. Dotyczy to sytuacji, gdy zagraniczna spółka:

1. posiada siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową. Listę tych krajów i terytoriów zawiera rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 9 kwietnia 2013 r. w sprawie określenia krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (Dz. U. poz. 494) oraz rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 9 kwietnia 2013 r. w sprawie określenia krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (Dz. U. poz. 493). W rozporządzeniach tych wymienia się 37 takie kraje i terytoria, w tym m.in. Gibraltar, Hongkong, Kajmany, Księstwo Liechtensteinu.
2. posiada siedzibę lub zarząd w państwie niewymienionym w w/w rozporządzeniach, z którym ani Polska, ani Unia Europejska nie zawarła umowy międzynarodowej stanowiącej podstawę do uzyskania od organów podatkowych tego państwa informacji podatkowych (umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, umowy o wymianie informacji w sprawach podatkowych).

Wykaz umów o unikaniu podwójnego opodatkowania

Wykaz umów o wymianie informacji w sprawach podatkowych

Podstawa prawna: art. 24a ust. 3 pkt 1 i 2 ustawy o CIT oraz art. 30f ust.32 pkt 1 i 2 ustawy o PIT

W przypadku zagranicznej spółki posiadającej siedzibę lub zarząd w państwie innym, niż wymienione w pkt 1 i 2 (tj. co do zasady, w państwie z którym Polska lub Unia Europejska zawarła umowę międzynarodową stanowiącą podstawę do uzyskania od organów podatkowych tego państwa informacji podatkowych, w szczególności umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania lub umowę o wymianie informacji w sprawach podatkowych) za zagraniczną spółkę kontrolowaną zostanie uznana zagraniczna spółka spełniająca łącznie następujące warunki:

• w spółce tej polski podatnik posiada nieprzerwanie przez okres nie krótszy niż 30 dni, bezpośrednio lub pośrednio, co najmniej 25% udziałów w kapitale lub 25% praw głosu w organach kontrolnych lub stanowiących lub 25% udziałów związanych z prawem do uczestnictwa w zyskach.
  
  Przy ocenie spełnienia warunku posiadania 25% udziału w kapitale (prawach głosu etc.) zagranicznej spółki bierze się pod uwagę łączny udział w jej kapitale (prawach głosu etc.) posiadany przez podatnika, jego małżonka oraz krewnych podatnika do drugiego stopnia (syn, córka, ojciec, matka, brat, siostra, dziadek, babcia, wnuk, wnuczka).
  
  Obliczając wysokość posiadanego przez polskiego podatnika udziału pośredniego w zagranicznej spółce stosuje się zasadę, zgodnie z którą, jeżeli jeden podmiot posiada w kapitale (prawach głosu etc.) drugiego podmiotu określony udział, a ten drugi posiada taki sam udział w kapitale (prawach głosu etc.) innego podmiotu, to pierwszy podmiot posiada udział pośredni w kapitale (prawach głosu etc.) tego innego podmiotu w tej samej wysokości. Jeżeli z kolei wartości te są różne, to za wysokość udziału pośredniego przyjmuje się niższą z tych wartości. Sposób określenia wysokości udziału pośredniego posiadanego przez podatnika w kapitale (prawach głosu etc.) innego podmiotu ilustruje Przykład 1 (poniżej).
• co najmniej 50% przychodów tej spółki osiągniętych przez nią w roku podatkowym, pochodzi z tzw. „pasywnych” źródeł przychodów, to jest: z dywidend i innych przychodów z udziału w zyskach osób prawnych, z przychodów uzyskiwanych ze zbycia udziałów lub akcji spółek, z wierzytelności, z odsetek i pożytków od wszelkiego rodzaju pożyczek, poręczeń i gwarancji, z przychodów z praw autorskich, praw własności przemysłowej, w tym z tytułu zbycia tych praw, oraz ze zbycia i realizacji praw z instrumentów finansowych.

Uwaga! Opodatkowaniu podlegają wszystkie dochody zagranicznej spółki kontrolowanej, a nie tylko dochody (przychody) pasywne.

• co najmniej jeden z wyżej wymienionych rodzajów przychodów, w państwie siedziby (zarządu) zagranicznej spółki:
  • podlega opodatkowaniu według stawki podatku dochodowego niższej o co najmniej 25% od obowiązującej w Polsce ogólnej stawki podatku, określonej w art. 19 ust. 1 ustawy o CIT, i wynoszącej 19% uzyskanego dochodu tj. według stawki podatku wynoszącej 14,25% lub niższej.
  • zwolnieniu bądź wyłączeniu z opodatkowania podatkiem dochodowym w tym państwie. Warunku tego nie bierze się jednak pod uwagę w sytuacji, kiedy dane przychody zagranicznej spółki podlegają zwolnieniu od opodatkowania w państwie jej siedziby lub zarządu na podstawie przepisów dyrektywy Rady 2011/96/UE z dnia 30 listopada 2011 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku spółek dominujących i spółek zależnych różnych państw członkowskich (Dz. Urz. UE L 345 z 29.12.2011, str. 8, z późn. zm.).

Ważne! Sposób ustalenia statusu zagranicznej spółki kontrolowanej (z siedzibą lub zarządem w tzw. raju podatkowym, państwie bezumownym lub państwie z którym została zawarta umowa pozwalająca na wymianę informacji podatkowych) wpływa m.in. na sposób ustalania udziału podatnika związanego z prawem do uczestnictwa w zyskach tej spółki. Udział ten z kolei stanowi miernik decydujący o tym, jaka część dochodu zagranicznej spółki kontrolowanej podlega przypisaniu polskiemu podatnikowi.

Oceny statusu danej zagranicznej spółki jako „zagranicznej spółki kontrolowanej” pod kątem spełnienia w/w trzech kryteriów należy dokonywać przez pryzmat pojedynczego podatnika. Ta sama zagraniczna spółka będąca dla jednego podatnika (z uwagi na posiadanie w niej „kwalifikowanego” udziału w kapitale etc.) „zagraniczną spółką kontrolowaną”, nie będzie miała takiego statusu dla innego polskiego podatnika (posiadającego w niej udział w kapitale etc. niższy niż 25%).

Przykład 1
Spółka A posiada w kapitale Spółki X udział wynoszący 10%. Niezależnie od tego Spółka A posiada udział w kapitale spółki B wynoszący 40% zaś Spółka B udział w kapitale Spółki X wynoszący 24%. Powyższa sytuacja oznacza, że Spółka A posiada „bezpośrednio lub pośrednio” w Spółce X udział wynoszący 34% (10% udział bezpośrednio + 24% udział pośredni).

Podstawa prawna: art. 24a ust. 3 pkt 3 i ust. 15 ustawy o CIT oraz art. 30f ust. 3 pkt 3 ust. 4 i ust. 17 ustawy o PIT

mf.gov.pl