Podatki 2015: Jakie jednostki mogą być uznane za „zagraniczne spółki” w rozumieniu przepisów o CFC?

Z dniem 1 stycznia 2015 r. weszły w życie przepisy przewidujące opodatkowanie przez polskich podatników dochodów uzyskiwanych poprzez zagraniczne spółki kontrolowane (Controlled Foreign Corporation – CFC). Tym samym do polskiego systemu podatkowego wprowadzony został, powszechnie akceptowany na arenie międzynarodowej, mechanizm zwalczania nadużyć podatkowych polegających na wykazywaniu dochodu generowanego z działalności prowadzonej w danym kraju, jako dochodu podmiotów podlegających jurysdykcji podatkowej państw stosujących preferencyjne zasady opodatkowania.

Zapobieganie erozji podstawy opodatkowania w przypadku regulacji typu CFC odbywa się poprzez poddanie opodatkowaniu w danym państwie, jako dochodu przypisanego do podmiotu krajowego, dochodu ustalanego w odniesieniu do zysków, jakie osiągnął jego podmiot zależny, kwalifikowany jako tzw. zagraniczna spółka kontrolowana, będący rezydentem podatkowym państwa stosującego preferencyjne zasady opodatkowania.

Obowiązek opodatkowania dochodów uzyskiwanych za pośrednictwem zagranicznych spółek kontrolowanych dotyczy zarówno podatników podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT), jak i podatników podatku dochodowego od osób prawnych (CIT). Stosowne regulacje zawarte są w art. 10 ust. 1 pkt 8a, 30c ust. 6, art. 30f, art. 45 ust. 1aa ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą o PIT”, oraz w art. 24a i art. 27 ust. 2a z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 851, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą o CIT”.

Zgodnie z omawianymi przepisami na polskich rezydentów nałożony został obowiązek wykazania w odrębnym zeznaniu podatkowym dochodów zagranicznej spółki kontrolowanej i opodatkowania tych dochodów 19-procentową stawką podatku. Zagraniczna spółka kontrolowana została zdefiniowana poprzez odwołanie się przez ustawodawcę do kryteriów dotyczących:

• kraju siedziby lub miejsca zarządu zagranicznej spółki,
• stopnia powiązania takiej spółki z polskim rezydentem, wynikającego z udziału w jej kapitale, w prawach głosu w jej organach kontrolnych lub stanowiących lub w prawie do udziału w zysku zagranicznej jednostki,
• stawki podatku dochodowego obowiązującej w państwie jej rezydencji podatkowej,
• rodzaju uzyskiwanych przez zagraniczną spółką przychodów.

Obowiązki, o których mowa powyżej nie dotyczą podatników kontrolujących zagraniczną spółkę kontrolowaną, będącą rezydentem podatkowym państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa należącego do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, pod warunkiem, iż zagraniczna spółka kontrolowana w państwie tym prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą. Ponadto, nie będą podlegały w Polsce opodatkowaniu podatkiem dochodowym dochody zagranicznej spółki kontrolowanej w sytuacji, kiedy wysokość uzyskanych w danym roku podatkowym przez taką spółkę przychodów nie będzie przekraczać kwoty odpowiadającej 250.000 euro, przeliczonej na walutę polską po średnim kursie ogłaszanym przez Narodowy Bank Polski, obowiązującym w ostatnim dniu roku podatkowego zagranicznej spółki kontrolowanej bezpośrednio poprzedzającym dany rok podatkowy tej spółki.

Zgodnie z art. 9 ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1328 i 1478) podatnicy podatku CIT i podatku PIT są obowiązani stosować przepisy o CFC od początku roku podatkowego zagranicznej spółki, który rozpoczął się po dniu 31 grudnia 2014 r. W przypadku, gdy podatnik nie może ustalić roku podatkowego zagranicznej spółki albo rok ten przekracza okres kolejnych następujących po sobie 12 miesięcy przepisy te stosuje się począwszy od roku podatkowego podatnika rozpoczynającego się po dniu 31 grudnia 2014 r. Zatem wejście w życie przepisów o CFC z dniem 1 stycznia 2015 r. nie oznacza, iż wszyscy podatnicy są zobowiązani stosować je począwszy od 1 stycznia 2015 r. Jak bowiem wskazano, rozpoczęcie stosowania omawianej regulacji, uzależnione jest od okresu rozliczeniowego (roku podatkowego) stosowanego przez zagraniczną spółkę lub podatnika.

Jakie jednostki mogą być uznane za „zagraniczne spółki” w rozumieniu przepisów o CFC?

W celu ustalenia konieczności stosowania omawianej regulacji w pierwszej kolejności należy rozważyć, czy podmiot (jednostka organizacyjna) powiązany z polskim podatnikiem jest „zagraniczną spółką”. Określenie to obejmuje wszystkie jednostki, którym - zgodnie z prawem państwa, w którym posiadają siedzibę lub zarząd - przyznana jest osobowość prawna (spółki kapitałowe, stowarzyszenia, fundacje, fundusze, przedsiębiorstwa itd.) oraz te jednostki niemające osobowości prawnej, których dochody podlegać mogą opodatkowaniu w państwie ich siedziby lub zarządu. Za „zagraniczną spółkę” w rozumieniu przepisów o CFC podlegają więc uznaniu również, posiadające siedzibę lub zarząd poza terytorium Polski, jednostki niemające stricte statusu „spółki”.

Dodatkowym warunkiem uznania danej jednostki organizacyjnej („spółki” w szerokim, wyżej opisanym, znaczeniu) za „zagraniczną spółkę” jest nieposiadanie przez nią na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej siedziby lub zarządu. Ponadto, w jednostce takiej podmiot podlegający w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu (polski rezydent) musi posiadać:

• udział w kapitale lub
• prawo głosu w organach kontrolnych lub stanowiących lub
• prawo do uczestnictwa w zyskach.

Nie podlegają zaś uznaniu za „zagraniczną spółkę”, w rozumieniu przepisów o CFC, mające siedzibę lub zarząd w innym niż Polska kraju spółki osobowe (spółki niemające osobowości prawnej), w których polski podatnik posiada udział w kapitale, prawo głosu w organach kontrolnych lub stanowiących lub prawo do uczestnictwa w zysku, jeżeli w państwie swojej siedziby spółki te nie są podatnikami podatku dochodowego (oraz nie są traktowane jako „zakład” polskiego podatnika), a tym samym ich dochody nie podlegają opodatkowaniu w tym państwie, lecz podlegają wykazaniu jako dochody polskiego podatnika, proporcjonalnie do posiadanego w nich udziału w zyskach.

Podstawa prawna: art. 24a ust. 2 pkt 1 ustawy o CIT oraz art. 30f ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT

www.mf.gov.pl