Podatki 2014: Przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi a adres na fakturach

Od 1 stycznia 2014 r. kwestie dotyczące wystawiania faktur są w zasadzie w całości uregulowane w ustawie z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz.U. z 2011 r., nr 177, poz. 1054, z późn. zm., dalej: ustawa o VAT). Nieliczne zagadnienia, takie jak:

• przypadki, w których faktury mogą zawierać zakres danych węższy niż wskazany w art. 106e ustawy o VAT, oraz zakres tych danych,
• inny niż określony w art. 31a ust. 1 ustawy sposób przeliczania wykazywanych na fakturach kwot w walutach obcych, stosowanych do ustalenia podstawy opodatkowania,
• późniejsze niż wymienione w art. 106i ustawy terminy wystawiania faktur,

zostały określone w rozporządzeniu ministra finansów z 3 grudnia 2013 r. w sprawie wystawiania faktur (Dz.U. poz. 1485, dalej: rozporządzenie w sprawie wystawiania faktur).

Obowiązek podawania na fakturach adresu podatnika i nabywcy

Podkreślić należy, że choć według przepisów rozporządzenia w sprawie wystawiania faktur faktury dokumentujące określone zdarzenia gospodarcze (np. świadczenie usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 7, 37–41 ustawy o VAT) nie muszą zawierać adresu, to jednak są to przypadki nieliczne. Co do zasady wynikającej z art. 106e ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT faktura powinna zawierać imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy.

Powyższe dane, stosownie do postanowień § 3 pkt 1 lit. c rozporządzenia w sprawie wystawiania faktur, powinna zawierać również faktura dokumentująca dostawę towarów lub świadczenie usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2–6, 8–36 lub przepisów wydanych zgodnie z art. 82 ust. 3 ustawy.

Imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy, jak wynika z § 3 pkt 3 rozporządzenia w sprawie wystawiania faktur, powinna zawierać także faktura dokumentująca dostawę towarów lub świadczenie usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy. Jest to faktura wystawiana przez podmioty, które nie są podatnikami VAT ze względu na to, że dokonywana przez nich sprzedaż nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150 000 zł.

Jaki adres mają podawać na fakturach przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi?

Od 1 stycznia 2014 r. wszyscy przedsiębiorcy, a więc także ci, którzy nie złożyli zgłoszenia VAT-R i w związku z tym nie są podatnikami VAT, mogą wystawiać faktury. Na fakturach – zarówno tych wystawianych przez podatników VAT, jak i podmioty, które nimi nie są – powinien być wskazywany adres, przy czym powinien on być rozumiany jako miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. Miejsce to może, ale nie musi, być tożsame z miejscem zamieszkania. Za błędne należy więc uznać często spotykane opinie, że adresem tym zawsze powinien być adres zgodny z dokonanym zgłoszeniem rejestracyjnym dla podatku od towarów i usług VAT-R, a co za tym idzie: w przypadku osób fizycznych – adres zamieszkania.

Argumentem przemawiającym za umieszczaniem na fakturach adresu prowadzenia działalności może być chociażby to, że nie wszyscy przedsiębiorcy, którzy mają prawo wystawiania faktur, składają VAT-R. Ponadto nawet ci, którzy to zgłoszenie składają, co do zasady czynią to do naczelnika urzędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu VAT. Wyjątek dotyczy sytuacji, gdy czynności podlegające opodatkowaniu VAT są wykonywane na terenie objętym zakresem działania dwóch lub więcej urzędów skarbowych. Wtedy właściwość miejscową ustala się według miejsca zamieszkania podatnika. Nie zmienia to jednak faktu, że organ podatkowy posiada wiedzę o miejscu prowadzenia działalności gospodarczej przez podatnika ze zgłoszenia CEIDG-1.

Warto zaznaczyć, że w ostatnich interpretacjach indywidualnych organy podatkowe również stoją na stanowisku, że:

• (...) zarówno na fakturach dotyczących nabycia jak i sprzedaży towarów i usług powinien być zamieszczany adres miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, który został wykazany w nowej formie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej (interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 19 kwietnia 2013 r., sygn. IPPP3/443-274/13-2/MKw);
• (...) mając na uwadze fakt wyodrębnienia finansowego, organizacyjnego i funkcjonalnego każdego z miejsc prowadzenia działalności, faktury przyporządkowane do danego miejsca prowadzenia działalności powinny wskazywać adres tego konkretnego miejsca prowadzenia działalności, a nie adres zamieszkania ani adres głównego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej (interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 12 września 2013 r., sygn. IPPP2/443-717/13-3/MM).

Izabela Rutkowska