Podatek PIT: Darowizny na cele związane z religią

W ramach rozliczenia rocznego podatnicy podatku PIT mogą dokonywać określonych odliczeń pomniejszających ich podstawę opodatkowania. W kategorii możliwych odliczeń znajdują się m.in. darowizny na cele związane z religią.

 

Art. 26 ust. 1 pkt 9 lit. b ustawy PIT wskazuje, że odliczeniu od podstawy obliczenia podatku podlegają darowizny na cele kultu religijnego w wysokości dokonanej darowizny, nie więcej jednak niż kwoty stanowiącej 6% dochodu. Jak zatem widać mamy do czynienia z darowizną limitowaną.

Trzeba jednak wskazać, że możliwe jest również dokonanie darowizny, która podlega odliczeniu w pełnej wysokości bez stosowania limitu. Chodzi w tym przypadku o działalność charytatywno-opiekuńczą prowadzoną przez kościelne osoby prawne.

Możliwość odliczania darowizna na cele religijne w pełnej wysokości wynika z tzw. ustaw kościelnych. Pojęcie to dotyczy ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy o stosunku Państwa do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego

W odniesieniu do darowizn na inne cele niż kościelna działalność charytatywno-opiekuńcza mają zastosowanie ogólne przepisy podatkowe uwzględniające ograniczenie wysokości darowizny podlegającej odliczeniu od dochodu.

Tymczasem darowizny na działalność charytatywno-opiekuńczą prowadzoną przez kościelne osoby prawne, zgodnie z zasadą "lex specialis derogat legi generali" są w całości (w pełnej wysokości bez ograniczeń, bezlimitowo) wyłączone z podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Darowizny podlegają odliczeniu do pełnej wysokości jednakże konieczne jest posiadanie dokumentu potwierdzającego dokonanie takiej darowizny. Można ją udokumentować:

  • dowodem wpłaty na rachunek płatniczy obdarowanego lub jego rachunek w banku, inny niż rachunek płatniczy,
  • w przypadku darowizny innej niż pieniężna - dokumentem, z którego wynika wartość tej darowizny, oraz oświadczeniem obdarowanego o jej przyjęciu.

Ponadto kościelna osoba prawna ma obowiązek udokumentować przeznaczenie darowizny na działalność charytatywno-opiekuńczą w okresie dwóch lat od dnia jej otrzymania.

 


Z wyjaśnień organów podatkowych


(...)

Na podstawie umowy-zlecenia Pan (...) dokonał konserwacji i wymiany oświetlenia zewnętrznego na terenie ośrodka opiekuńczego przy Rzymskokatolickiej Parafii. (...) Na powyższą usługę wystawił rachunek lecz należności nie pobrał, przekazał ją w formie darowizny. Świadczenie było dokonane na rzecz organizacji pożytku publicznego – Stowarzyszenia Rodzin Katolickich Archidiecezji. Przedmiotem świadczenia była kwota pieniężna odpowiadająca wartości wynagrodzenia za usługę. Darczyńca nie posiada dowodu wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego, gdyż była to darowizna innego typu. Posiada natomiast dokument, z którego wynikają dane identyfikujące darczyńcę, wartość darowizny oraz oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu.

Czy tego typu darowiznę można odliczyć od dochodu z tytułu umowy o pracę?

(...) Na podstawie art. 55 ust. 7 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej ustawodawca uregulował kwestie podatkowe dotyczące darowizn poczynionych na rzecz kościelnych osób prawnych. W myśl tegoż przepisu darowizny na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą są wyłączone z podstawy opodatkowania darczyńców podatkiem dochodowym i podatkiem wyrównawczym, jeżeli kościelna osoba prawna przedstawi darczyńcy pokwitowanie odbioru oraz – w okresie dwóch lat od dnia przekazania darowizny – sprawozdanie o przeznaczeniu jej na tę działalność. W odniesieniu do darowizn na inne cele mają zastosowanie ogólne przepisy podatkowe.

Natomiast w myśl art. 26 ust. 1 pkt 9 powołanej ustawy podstawę obliczenia podatku, z zastrzeżeniem art. 29-30c oraz art. 30e, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 9, art. 24 ust. 1, 2, 3b-3e, 4, 4a-4e, ust. 6 lub art. 24b ust. 1 i 2, lub art. 25, po odliczeniu kwot darowizn przekazanych na cele:

  • określone w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego, organizacjom, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 tej ustawy, lub równoważnym organizacjom określonym w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, prowadzącym działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych, realizującym te cele, z zastrzeżeniem ust. 6e,

  • kultu religijnego,

  • krwiodawstwa realizowanego przez honorowych dawców krwi zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi (Dz. U. Nr 106, poz. 681, z późn. zm.24)), w wysokości ekwiwalentu pieniężnego za pobraną krew określonego przepisami wydanymi na podstawie art. 11 ust. 2 tej ustawy

w wysokości dokonanej darowizny, nie więcej jednak niż kwoty stanowiącej 6% dochodu.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji darowizny, wobec czego wypada odwołać się do przepisów Kodeksu cywilnego. W myśl art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

W myśl art. 26 ust. 5 ww. ustawy łączna kwota odliczeń z tytułów określonych w ust. 1 pkt 9 nie może przekroczyć w roku podatkowym kwoty stanowiącej 6% dochodu, z tym że odliczeniu nie podlegają darowizny poniesione na rzecz:

  • osób fizycznych;

  • osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, prowadzących działalność gospodarczą polegającą na wytwarzaniu wyrobów przemysłu elektronicznego, paliwowego, tytoniowego, spirytusowego, winiarskiego, piwowarskiego, a także pozostałych wyrobów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, oraz wyrobów z metali szlachetnych albo z udziałem tych metali, lub handlu tymi wyrobami.

Jak stanowi art. 26 ust. 7 pkt 1 i 2 ustawy wysokość wydatków na cele określone w art. 26 ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 7c, ustala się na podstawie:

  • dowodu wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego - w przypadku darowizny pieniężnej;

  • dowodu, z którego wynikają dane identyfikujące darczyńcę oraz wartość przekazanej darowizny wraz z oświadczeniem obdarowanego o jej przyjęciu - w przypadku darowizny innej niż pieniężna lub innej niż określona w ust. 1 pkt 9 lit. c).

Z przytoczonego wyżej przepisu art. 26 ust. 1 pkt 9 lit. a) oraz art. 26 ust. 7 pkt 1 i 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, iż aby można było dokonać odliczenia od dochodu darowizny pieniężnej, winna ona spełniać następujące warunki:

  • musi być przekazana na cele określone w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie,

  • obdarowanym musi być organizacja określona w art. 3 ust. 2 i 3 tej ustawy, prowadząca działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych,

  • winna być udokumentowana dowodem wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego.

Rozpatrując wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe należy jednoznacznie podkreślić, że nie stanowią one standardu prawnego, lecz są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., stanowiącego, że każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Co więcej, zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Stąd też, korzystanie z każdej preferencji podatkowej, wymaga spełnienia warunków określonych w przepisach je konstytuujących. Tak więc, przepisy regulujące prawo do ulgi winny być interpretowane ściśle; niedopuszczalna jest ich interpretacja rozszerzająca.

Zgodnie z treścią art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie organizacjami pozarządowymi są:

  • niebędące jednostkami sektora finansów publicznych, w rozumieniu ustawy o finansach publicznych,

  • niedziałające w celu osiągnięcia zysku

    - osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, w tym fundacje i stowarzyszenia, z zastrzeżeniem ust. 4.

Natomiast katalog zawarty w art. 4 ust. 1 ww. ustawy, zawiera różne cele pożytku publicznego, wśród których w punkcie 31 wymieniono zadania w zakresie działalności na rzecz rodziny, macierzyństwa, rodzicielstwa, upowszechniania i ochrony praw dziecka.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że dokonał Pan konserwacji i wymiany oświetlenia zewnętrznego na terenie ośrodka opiekuńczego przy Rzymskokatolickiej Parafii. Na powyższą usługę wystawił Pan rachunek lecz należności nie pobrał, przekazał ją w formie darowizny na rzecz organizacji pożytku publicznego Stowarzyszenia Rodzin Katolickich Archidiecezji. Przedmiotem świadczenia była kwota pieniężna odpowiadająca wartości wynagrodzenia za usługę. Nie posiada Pan dowodu wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego. Posiada dokument, z którego wynikają dane identyfikujące darczyńcę, wartość darowizny oraz oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu.

Jak wynika ze statutu Stowarzyszenia Rodzin Katolickich Archidiecezji, na rzecz którego dokonał Pan darowizny, jako stowarzyszenie jest ono organizacją społeczną, działającą w ramach przepisów o stowarzyszeniach. Jest zrzeszeniem świeckim o charakterze katolickim. Posiada osobowość prawną. Posiada w statucie cele ukierunkowane na oddziaływanie na życie małżeńskie i rodzinne zgodnie z etyką katolicką.

Wskazać należy, że cytowany na wstępie art. 55 ust. 7 ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej uprawnia do wyłączenia z podstawy opodatkowania darowizn wyłącznie w przypadku gdy są one dokonane na rzecz kościelnych osób prawnych. Kościelne osoby prawne to (w myśl art. 7 ww. ustawy) metropolie, archidiecezje, diecezje, administratury apostolskie, parafie, kościoły rektoralne (rektoraty), Caritas Polska, Caritas diecezji, Papieskie Dzieła Misyjne. Natomiast Stowarzyszenie Rodzin Katolickich nie jest kościelną osobą prawną wchodzącą w skład struktury organizacyjnej Kościoła. Tym samym brak jest w opisanej sytuacji możliwości odliczenia kwoty darowizny od uzyskanego dochodu na podstawie tego przepisu Możliwość odliczenia w odniesieniu do przekazanej przez Pana darowizny należy więc rozstrzygać na podstawie ogólnych przepisów podatkowych.

Odnosząc opis stanu faktycznego do zaprezentowanego stanu prawnego stwierdzić należy, że w sytuacji przedstawionej we wniosku brak jest podstaw do odliczenia przekazanej przez Pana darowizny od dochodu - na podstawie art. 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, albowiem jak wskazano powyżej w przypadku darowizny pieniężnej niezbędnym warunkiem uprawniającym do skorzystania z odliczenia jest posiadanie przez darczyńcę dowodu wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego. W sytuacji przedstawionej we wniosku warunek ten nie został przez Pana spełniony. W uzupełnieniu wniosku stwierdził Pan bowiem wyraźnie, że była to darowizna pieniężna oraz, że nie posiada Pan dowodu wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego. (interpretacja TPB1/415-1283/12/AD)

 

Marcin Sądej, Redakcja podatki.biz

 

Hasła tematyczne: rozliczenie roczne pit, darowizny na cele kultu religijnego

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...