PIT za 2022: Rozliczanie składki na ubezpieczenie zdrowotne

Od 1 lipca 2022 roku przepisy pozwalają niektórym podatnikom prowadzącym działalność gospodarczą na uwzględnienie zapłaconej składki na ubezpieczenie zdrowotne w rozliczeniu podatku dochodowego od osób fizycznych.

Warunki do rozliczenia składki

Możesz rozliczyć składki opłacone na zasadach określonych w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Wysokość zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne ustalasz na podstawie dokumentów potwierdzających ich poniesienie.

Możesz rozliczyć składki na ubezpieczenie zdrowotne opłacone od 1 stycznia 2022 roku.

Rozliczeniu podlegają te składki, które nie zostały zwrócone w jakiejkolwiek formie.

Kto może skorzystać z nowego rozwiązania?

Z nowych zasad rozliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne skorzystasz, jeżeli prowadzisz działalność gospodarczą opodatkowaną:

• 19% podatkiem liniowym,
• ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych,
• kartą podatkową.

Pamiętaj!

Wprowadzone rozwiązanie w zakresie rozliczania składek na ubezpieczenie zdrowotne nie ma zastosowania do dochodów z działalności gospodarczej opodatkowanej według skali podatkowej, bo korzystasz już z obniżonej 12% stawki podatku.

Na czym polega nowe rozwiązanie?

Podatek liniowy:

Jeżeli prowadzisz pozarolniczą działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem liniowym, to składki na ubezpieczenie zdrowotne zapłacone za siebie oraz osoby z Tobą współpracujące [1] w ramach tej działalności możesz (alternatywnie):

• zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów albo
• odliczyć od dochodu.

Pamiętaj jednak, że łączna wysokość składek na ubezpieczenie zdrowotne zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów lub odliczonych od dochodu nie może przekroczyć w roku podatkowym 8700 zł.

Kwota maksymalnego odliczenia będzie w następnych latach waloryzowana o wskaźnik określonyw ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych i ogłaszana w „Monitorze Polskim”.

Już przy obliczaniu zaliczki za czerwiec 2022 roku albo drugi kwartał 2022 roku możesz uwzględnić składki na ubezpieczenie zdrowotne zapłacone do 30 czerwca 2022 roku. Jeżeli nie uwzględnisz wszystkich zapłaconych do 30 czerwca 2022 roku składek, będziesz mógł je rozliczyć w następnych miesiącach 2022 roku. Pamiętaj, że limit 8700 zł dotyczy wszystkich składek zapłaconych w 2022 roku.

Podatek liniowy – uproszczone zaliczki

Jeżeli wpłacasz zaliczki uproszczone, możesz odliczyć 19% zapłaconych w danym miesiącu składek na ubezpieczenie zdrowotne. Możesz również pomniejszyć zaliczki uproszczone za miesiące od lipca do grudnia 2022 roku o 19% składek zapłaconych od stycznia do czerwca 2022 roku. W trakcie roku od tych zaliczek będziesz mógł odliczyć maksymalnie kwotę 1653 zł (19% × 8700 zł).

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych:

Jeżeli prowadzisz pozarolniczą działalność gospodarczą, dla której wybrałeś opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, możesz pomniejszyć przychody z tej działalności o 50% zapłaconych w roku podatkowym składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Przy odliczeniu możesz uwzględnić zarówno składki zapłacone za siebie w związku z tą działalnością, jak i za osoby z Tobą współpracujące przy prowadzeniu działalności opodatkowanej ryczałtem.

Już przy obliczaniu ryczałtu za czerwiec 2022 roku albo drugi kwartał 2022 roku możesz uwzględnić 50% składek zdrowotnych zapłaconych do 30 czerwca 2022 roku. Nieodliczoną przy ryczałcie za czerwiec albo drugi kwartał 2022 roku kwotę, możesz odliczyć w następnych miesiącach albo kwartałach 2022 roku. Pamiętaj, że możesz odliczyć do 50% składek zapłaconych w danym roku.

Karta podatkowa:

Jeżeli prowadzisz pozarolniczą działalność gospodarczą i opłacasz podatek dochodowy w formie karty podatkowej, możesz obniżyć podatek ustalony w decyzji naczelnika urzędu skarbowego o kwotę stanowiącą 19% zapłaconej w roku podatkowym składki na ubezpieczenie zdrowotne związanej z tą działalnością.

Już w lipcu 2022 roku możesz pomniejszyć wpłacany podatek o 19% składek na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconych do 30 czerwca 2022 roku. Nieodliczoną w lipcu 2022 roku kwotę, możesz odliczyć w następnych miesiącach 2022 roku.

Pamiętaj!

Po zakończeniu roku podatkowego, do końca lutego 2023 roku, do urzędu skarbowego złożysz deklarację PIT-16A, w której wykażesz składki na ubezpieczenie zdrowotne, zapłacone i odliczone od karty podatkowej w poszczególnych miesiącach 2022 roku.

Wyjaśnienia i podstawa prawna 

[1] Definicję osoby współpracującej zawiera art. 8 ust. 11 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1009 ze zm.).

PYTANIA I ODPOWIEDZI

Prowadzę działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem liniowym. Czy limit 8700 zł dotyczy składek opłaconych od lipca 2022 roku, czy można również rozliczyć składki zapłacone od początku 2022 roku?

Przy obliczaniu zaliczek za następne miesiące lub kwartały (począwszy od zaliczki za czerwiec lub II kwartał) możesz uwzględnić składki na ubezpieczenie zdrowotne zapłacone od 1 stycznia 2022 roku. Limit 8700 zł dotyczy wszystkich składek zapłaconych w 2022 roku.

Mam działalność gospodarczą na podatku liniowym i wpłacam zaliczki uproszczone. Czy wpłacając zaliczki począwszy od zaliczki za lipiec 2022 roku, mogę odliczać składki zapłacone za wszystkie miesiące od stycznia do grudnia 2022 roku?

Tak, dokonując wpłaty zaliczek uproszczonych za miesiące od lipca do grudnia 2022 roku możesz je również pomniejszyć o 19% składek na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconych od stycznia do czerwca 2022 roku, jak i zapłaconych w kolejnych miesiącach.

Prowadzę działalność na karcie podatkowej. Ponieważ pracuję również na etacie, korzystam z obniżki podatku. Składki na ubezpieczenie zdrowotne płaciłem regularnie, za wszystkie miesiące. Czy od 1 lipca 2022 roku mogę odliczyć wcześniej zapłacone składki? Co w przypadku, gdy podatek jest niższy niż 19% składek zdrowotnych zapłaconych od stycznia do czerwca 2022 roku?

Już w lipcu 2022 roku możesz pomniejszyć wpłacany podatek o 19% składek na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconych do 30 czerwca 2022 roku. Nieodliczoną w lipcu 2022 roku kwotę, możesz odliczyć w następnych miesiącach 2022 roku. Jeżeli kwota podatku należna od lipca do grudnia 2022 roku nie pozwala na odliczenie pełnej kwoty 19% składek na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconych do 30 czerwca 2022 roku, możesz wystąpić z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty podatku.

Czy uwzględniając zapłacone składki na ubezpieczenie zdrowotne przy obliczaniu zaliczek uproszczonych na podatku liniowym obowiązuje mnie limit 19% × 8700 zł za cały rok?

Tak, przy zaliczkach uproszczonych obowiązuje Cię wskazany limit. W trakcie roku możesz odliczyć maksymalnie kwotę 1653 zł (19% × 8700 zł).

Płaciłem zaliczki uproszczone z działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem liniowym, uwzględniając zapłacone składki na ubezpieczenie zdrowotne do wysokości limitu 1653 zł. Czy w zeznaniu PIT-36L mogę odliczyć od dochodu zapłacone przeze mnie w ramach tej działalności składki na ubezpieczenie zdrowotne do limitu 8700 zł?

Tak, w zeznaniu PIT-36L możesz odliczyć od dochodu zapłacone w ramach tej działalności składki zdrowotne, których nie zaliczyłeś do kosztów uzyskania przychodów. Łączna kwota składek zaliczonych w koszty lub odliczonych od dochodu nie może przekroczyć w roku kwoty 8700 zł.

Prowadzę działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem liniowym i osiągam dochody z pracy na etacie. Czy w PIT-37, w którym wykazuję dochody z pracy, mogę odliczyć składki na ubezpieczenie zdrowotne opłacone przeze mnie w związku z prowadzoną działalnością?

Nie, w PIT-37 za rok 2022, w którym wykażesz swoje dochody ze stosunku pracy, nie będziesz mógł odliczyć składek na ubezpieczenie zdrowotne, w tym opłaconych w związku z prowadzoną przez Ciebie działalnością opodatkowaną podatkiem liniowym.

Prowadzę działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem liniowym i osiągam dochody z pracy na etacie. Czy w PIT-36L, w którym wykazuję dochody z działalności gospodarczej, mogę również odliczyć składki na ubezpieczenie zdrowotne pobrane przez mojego pracodawcę?

Nie, w PIT-36L nie będziesz mógł odliczyć składek na ubezpieczenie zdrowotne pobranych przez pracodawcę. W zeznaniu tym możesz odliczyć wyłącznie składki, które zapłaciłeś z tytułu prowadzonej przez Ciebie działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem liniowym.

Mam dochody z jednoosobowej działalności gospodarczej na ryczałcie i ze spółki jawnej opodatkowane podatkiem liniowym. Czy mogę odliczyć składki na ubezpieczenie zdrowotne zapłacone w związku z działalnością opodatkowaną podatkiem liniowym od przychodów opodatkowanych ryczałtem?

Nie, nie możesz odliczyć składki na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconej w związku z działalnością opodatkowaną podatkiem liniowym od przychodów opodatkowanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Przychody uzyskane z działalności gospodarczej opodatkowanej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych możesz pomniejszyć tylko o składki na ubezpieczenie zdrowotne, które zapłaciłeś z tytułu prowadzenia działalności opodatkowanej ryczałtem. Natomiast dochód opodatkowany podatkiem liniowym możesz pomniejszyć tylko o te składki na ubezpieczenie zdrowotne, które zostały zapłacone przez Ciebie z tytułu prowadzenia działalności w spółce.

Czy zapłacone składki na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem liniowym mogę zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów?

Tak, zapłacone składki na ubezpieczenie zdrowotne w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą opodatkowaną podatkiem liniowym możesz zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Łączna kwota składek zaliczonych w koszty lub odliczonych od dochodu nie może przekroczyć w roku kwoty 8700 zł.

Czy część składek na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą opodatkowaną podatkiem liniowym mogę zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, a część odliczyć od dochodu z tej działalności?

Tak, składki na ubezpieczenie zdrowotne zapłacone w związku z prowadzoną działalnością możesz w dowolnej części zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, a w pozostałej części odliczyć od dochodu z tej działalności. Łączna kwota składek zaliczonych w koszty lub odliczonych od dochodu nie może przekroczyć w roku kwoty 8700 zł.

Czy składkę na ubezpieczenie zdrowotne za grudzień 2021 roku z tytułu działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem liniowym zapłaconą w styczniu 2022 roku mogę odliczyć od dochodu w 2022 roku? W 2022 roku kontynuuję prowadzenie działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem liniowym.

Tak, możesz odliczyć od dochodu (ewentualnie zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów), składkę na ubezpieczenie zdrowotne za grudzień 2021 roku zapłaconą w 2022 roku, w związku z prowadzeniem w 2021 roku działalności gospodarczej opodatkowanej również podatkiem liniowym. Pamiętaj jednak, że łączna wysokość składek na ubezpieczenie zdrowotne odliczonych od dochodu (lub zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów) nie może w 2022 roku przekroczyć 8700 zł.

Od stycznia 2022 roku zmieniłem formę opodatkowania działalności gospodarczej z karty podatkowej na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Czy składkę na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconą w 2022 roku za grudzień 2021 roku w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą opodatkowaną kartą podatkową, mogę odliczyć od przychodu z działalności gospodarczej opodatkowanego ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych?

Nie, od przychodu z działalności gospodarczej opodatkowanego ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych nie możesz odliczyć w 2022 roku zapłaconej składki na ubezpieczenie zdrowotne za grudzień 2021 roku z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej opodatkowanej kartą podatkową. Odliczeniu od przychodów z działalności gospodarczej opodatkowanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają wyłącznie składki na ubezpieczenie zdrowotne opłacone w 2022 roku za okresy wcześniejsze dotyczące działalności gospodarczej opodatkowanej w tej samej formie.

Prowadzę działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem liniowym. W 2022 roku oprócz bieżących składek zdrowotnych, opłaciłem także zaległe składki należne za wrzesień i październik 2021 roku w związku z prowadzeniem w 2021 roku działalności gospodarczej opodatkowanej również podatkiem liniowym. Czy mogę wszystkie zapłacone w 2022 roku składki (zaległe i bieżące) uwzględnić w rozliczeniu podatku za 2022 rok?

Tak, możesz uwzględnić (odliczyć od dochodu lub zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów) zaległe oraz bieżące składki na ubezpieczenie zdrowotne zapłacone w 2022 roku. Zaległe składki należne za wrzesień i październik 2021 roku zostały bowiem zapłacone również w związku z działalnością gospodarczą opodatkowaną podatkiem liniowym. Łączna wysokość składek na ubezpieczenie zdrowotne odliczonych od dochodu lub zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów nie może w 2022 roku przekroczyć 8700 zł.

źródło: www.podatki.gov.pl