PIT za 2018: Spóźnione zeznanie nie pozbawi już preferencji

1 stycznia 2019 r., zgodnie z nowelą ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2018 r. poz. 2159), uchylony zostanie przepis warunkujący uprawnienie do preferencyjnego opodatkowania rozliczenia dochodów małżonków i osób samotnie wychowujących dzieci od terminowego złożenia zeznania podatkowego. Zmiana znajdzie zastosowanie już do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2018 r.

Obecnie, w przypadku gdy podatnik nie złoży wniosku o preferencyjne opodatkowanie dochodów nie później niż w terminie określonym dla złożenia zeznania za rok podatkowy, tj. do 30 kwietnia następnego roku, to nie może skorzystać z tej preferencji.

Jak czytamy w uzasadnieniu do projektu ww. ustawy zmieniającej, w życiu zdarzają się sytuacje losowe, które uniemożliwiają podatnikowi terminowe złożenie wniosku, np. choroba czy wyjazd zagraniczny. Skoro podatnik spełnia warunki do łącznego opodatkowania dochodów to bez znaczenia powinien być fakt czy wniosek o preferencyjne opodatkowanie zostanie zawarty w zeznaniu złożonym w terminie określonym ustawą czy np. w korekcie tego zeznania.

Wspólne rozliczenie małżonków

Przypomnijmy, że małżonkowie, którzy pozostawali w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy i między którymi istniała przez cały rok wspólność majątkowa małżeńska, mają możliwość złożenia wspólnego zeznania podatkowego.

Możliwe jest także opodatkowanie wspólnie ze zmarłym małżonkiem, w sytuacji gdy:

• podatnik zawarł związek małżeński przed rozpoczęciem roku podatkowego, a jego współmałżonek zmarł w trakcie roku podatkowego lub
• współmałżonek podatnika zmarł po upływie roku podatkowego, a przed złożeniem zeznania podatkowego

- o ile między małżonkami istniała wspólność majątkowa.

Powyższe rozliczenia możliwe są po spełnieniu przez małżonków dodatkowych warunków.

Warunki uprawniające do wspólnego rozliczenia

Wspólne rozliczenie małżonków może być złożone jeżeli:

1. małżonkowie (w tym również zmarły małżonek) w roku podatkowym, za który dokonują rozliczenia:
   1. podlegali nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, tj. byli rezydentami polskimi lub
   2. mieli miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo Konfederacji Szwajcarskiej lub jeżeli jeden z nich podlegał nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce, a drugi miał miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Polska państwie Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej – jeżeli osiągnęli podlegające opodatkowaniu na terytorium Polski przychody w wysokości stanowiącej łącznie co najmniej 75% całkowitego przychodu osiągniętego przez oboje małżonków w danym roku podatkowym i udokumentowali certyfikatem rezydencji miejsce zamieszkania dla celów podatkowych;
2. żaden z małżonków w roku podatkowym nie był opodatkowany:
   1. 19% "podatkiem liniowym",
   2. zryczałtowanym podatkiem dochodowym za wyjątkiem dochodów z najmu,
   3. zryczałtowanym podatkiem dochodowym od przychodów osób duchownych,
   4. podatkiem tonażowym,
   5. według ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych;
3. wniosek o wspólne opodatkowanie dochodów małżonków, wyrażony w zeznaniu podatkowym, zostanie złożony nie później niż w terminie określonym dla złożenia zeznania za rok podatkowy, tj. do 30 kwietnia następnego roku; jeżeli małżonkowie w tym terminie nie złożą wspólnego zeznania podatkowego, to po tej dacie nie będzie już możliwe złożenie wniosku o wspólne opodatkowania małżonków.
   
   Ważne! 1 stycznia 2019 r. warunek ten zostanie uchylony.

Rozliczenie osoby samotnie wychowującej dzieci

Osoba wychowująca dziecko sama będąca:

• opiekunem prawnym dziecka lub
• jednym z rodziców (biologicznym lub przysposabiającym)

- która jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której sąd orzekł separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, ma możliwość rozliczenia się w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących.

Ten preferencyjny sposób rozliczenia możliwy jest po spełnieniu niżej wymienionych warunków.

Warunki uprawniające do rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko

Rozliczenie roczne, jako zeznanie osoby samotnie wychowującej dziecko, może być złożone przez podatnika, który:

1. w roku podatkowym samotnie wychowywał dzieci:
   1. małoletnie,
   2. bez względu na wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek lub dodatek pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
   3. do ukończenia 25. roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej;
2. podlegał w roku podatkowym, za który dokonuje rozliczenia:
   1. nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, tj. był rezydentem polskim lub
   2. miał miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Polska państwie Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo Konfederacji Szwajcarskiej, osiągnął podlegające opodatkowaniu na terytorium Polski przychody w wysokości stanowiącej łącznie co najmniej 75% całkowitego przychodu osiągniętego w danym roku podatkowym i udokumentował certyfikatem rezydencji miejsce zamieszkania dla celów podatkowych;
3. w roku podatkowym nie był on (ani jego dziecko/dzieci) opodatkowany:
   1. jednolitą 19% stawką podatku – tzw. podatkiem liniowym,
   2. zryczałtowanym podatkiem dochodowym za wyjątkiem dochodów z prywatnego najmu,
   3. zryczałtowanym podatkiem dochodowym od przychodów osób duchownych,
   4. podatkiem tonażowym,
   5. zryczałtowanym podatkiem od wartości sprzedanej produkcji, zgodnie z przepisami ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych;
4. wniosek o preferencyjne rozliczenie dochodów w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej, wyrażony w zeznaniu podatkowym złoży nie później niż w terminie dla złożenia zeznania za rok podatkowy, tj. do 30 kwietnia następnego roku; jeżeli uprawniony do ww. rozliczenia podatnik, w terminie złożenia zeznania rocznego, nie złoży rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca, to po tej dacie nie będzie już możliwe złożenie wniosku w tym zakresie.
   
   Ważne! 1 stycznia 2019 r. warunek ten zostanie uchylony.

Zmiany w ustawie o PIT

* z uwzględnieniem zmiany, która wejdzie w życie 1 stycznia 2019 r., zgodnie z ustawą z 4 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2126)

Ewa Iwan