PIT za 2018: Odliczenie składek na ubezpieczenie społeczne

Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych, podstawę obliczenia podatku można obniżyć o składki na ubezpieczenie społeczne, do których zalicza się składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe. Tak jak w przypadku składek na ubezpieczenie zdrowotne, ustawodawca nie wymaga przyporządkowania odliczanej kwoty składek na ubezpieczenia społeczne do odpowiedniego przychodu, którego uzyskanie było podstawą ich poniesienia. Zatem, jeżeli podatnik zapłacił w ramach działalności gospodarczej składki na własne ubezpieczenie społeczne, a w ramach działalności nie ma ich od czego odliczyć, może je uwzględnić przy obliczaniu dochodu i podatku np. z umowy o pracę czy najmu.

Podstawą prawną dokonywania ww. odliczenia jest art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten mówi, że odliczeniu od podstawy opodatkowania podlegają składki określone w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych:

  • potrącone w roku podatkowym przez płatnika ze środków podatnika na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, z tym że w przypadku podatników osiągających przychody z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, tylko w części obliczonej od przychodu podlegającego opodatkowaniu; kwotę potrąconych składek płatnik wykazuje w poz. 70 informacji PIT-11,
  • zapłacone w roku podatkowym bezpośrednio na własne ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe podatnika oraz osób z nim współpracujących, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Jak wynika z powyższego, prawo do odliczenia składek społecznych dotyczy wyłącznie tych składek, które opłacane są na podstawie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Natomiast nie podlegają odliczeniu od dochodu (przychodu) m.in. składki:

  • z tytułu dodatkowego ubezpieczenia rentowego i wypadkowego opłacane w ramach indywidualnych polis ubezpieczeniowych,
  • opłacane na indywidualne ubezpieczenie podatnika płacone w związku z wykupioną polisą ubezpieczeniową na życie i dożycie (tzw. III filar),
  • na ubezpieczenie wpłacone do Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS).

Ponadto, odliczenie nie dotyczy "polskich składek":

  • których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
  • których podstawę wymiaru stanowi dochód, od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku,
  • zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów,
  • odliczonych od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,
  • zwróconych podatnikowi w jakiejkolwiek formie.

Odliczeniu podlegają również, stosownie do art.  26 ust. 1 pkt 2a ustawy o PIT, składki zapłacone w roku podatkowym ze środków podatnika na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne podatnika lub osób z nim współpracujących, zgodnie z przepisami dotyczącymi obowiązkowego ubezpieczenia społecznego obowiązującymi w innym niż Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Konfederacji Szwajcarskiej. Warunkiem odliczenia tych składek jest istnienie podstawy prawnej wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, w którym podatnik opłacał składki na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne.

Zakres odliczenia "składek zagranicznych" uzależniony jest od tego, jaka metoda unikania podwójnego opodatkowania ma zastosowanie do uzyskanych za granicą dochodów (przychodów):

  • Jeżeli podatnik osiąga w innym państwie dochody, do których zastosowanie ma metoda proporcjonalnego odliczenia (np. w Holandii, Belgii) - w takim przypadku podatnik co do zasady ma prawo do odliczenia składek zapłaconych zgodnie z przepisami obowiązującymi w danym państwie.

    Prawa tego nie będzie miał, jeżeli składki zostały odliczone za granicą.
  • Jeżeli podatnik osiąga dochody w innym państwie, do których zastosowanie ma metoda wyłączenia z progresją (np. w Niemczech, Wielkiej Brytanii) - podatnik nie ma prawa do odliczenia zagranicznych składek, ponieważ podstawą wymiaru tych składek stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Metoda proporcjonalnego odliczenia - oznacza, że dochód osiągnięty za granicą jest opodatkowany w Polsce, ale od należnego podatku odlicza się podatek zapłacony za granicą. Odliczenie to możliwe jest tylko do wysokości podatku przypadającego proporcjonalnie na dochód uzyskany w obcym państwie.

Metoda wyłączenia z progresją - oznacza, że w Polsce zwalnia się z opodatkowania dochód osiągnięty w drugim państwie, jednak ma on wpływ na ustalenie stopy procentowej, według której oblicza się należny podatek od dochodu osiągniętego w Polsce.

Odliczenie nie dotyczy "składek zagranicznych":

  • których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska,
  • zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów,
  • zwróconych podatnikowi w jakiejkolwiek formie,
  • zapłaconych w państwie, w przypadku którego umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania lub inna ratyfikowana umowa międzynarodowa, której stroną jest Polska, nie zawiera podstawy prawnej do wystąpienia przez polski organ podatkowy o informacje podatkowe do organu podatkowego tego państwa,
  • odliczonych:
    • od dochodu (przychodu) albo od podatku w innym niż Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Konfederacji Szwajcarskiej,
    • od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,
    • od podatku na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (jako składki na ubezpieczenie zdrowotne).

Kwotę wydatków z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie. Jeśli otrzymujemy PIT-11, to właśnie on będzie stanowił dokument potwierdzający zapłatę składek. Jeżeli opłacamy składki samodzielnie, pamiętajmy, aby przechowywać odpowiednie dowody wpłaty, wyciągi bankowe czy stosowne zaświadczenie z ZUS o kwocie zapłaconych składek.

Odliczeniu od dochodu (przychodu) podlegają składki faktycznie zapłacone w danym roku, niezależnie od tego, którego roku dotyczą. Jeśli więc podatnik opłaci faktycznie dopiero w roku bieżącym składki społeczne za lata ubiegłe, będą one wówczas podlegać odliczeniu w roku ich zapłaty.

Kwoty składek na ubezpieczenia społeczne wyrażone w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia wydatku.

Odliczenie składek ZUS przysługuje podatnikom rozliczającym się na formularzach PIT-28, PIT-36, PIT-36L i PIT-37. Prawa do ich odliczenia nie mają przedsiębiorcy opodatkowni kartą podatkową, rozliczający się na PIT-16A. Oni bowiem mogą odliczyć jedynie zapłacone w danym roku podatkowym składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Zatem, z odliczenia mogą skorzystać zarówno podatnicy opodatkowani na zasadach ogólnych (podatek według skali podatkowej), podatnicy opodatkowani jednolitą 19% stawką podatku (tzw. podatkiem liniowym), jak również podatnicy opłacający ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Pamiętać jednak należy, że np. odliczenie składek od przychodu opodatkowanego zryczałtowanym podatkiem dochodowym od przychodów ewidencjonowanych uniemożliwi odliczenie tych samych składek od dochodu opodatkowanego według skali podatkowej.

Odliczenie składek ZUS w zeznaniu rocznym:

PIT-36 i PIT-37

PIT-36L

PIT-28

zapłacone przez podatnika
pobrane przez płatnika

tylko zapłacone przez podatnika

zapłacone przez podatnika
pobrane przez płatnika

Składki pracownika i zleceniobiorcy

W przypadku osób, które są zatrudnione na umowę o pracę czy umowę zlecenia, składki na ubezpieczenia społeczne oblicza, pobiera i odprowadza pracodawca. Przypomnijmy, że pracownik podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od dnia nawiązania do dnia ustania stosunku pracy. Z kolei osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy (ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne).

W przypadku pracowników część składek ZUS jest finansowana przez pracownika, a część opłaca za pracownika pracodawca:

Ubezpieczenia społeczne

Razem

Płacona przez
pracownika

Płacona przez
pracodawcę

emerytalne

19,52%

9,76%

9,76%

rentowe

8%

1,50%

6,50%

chorobowe

2,45%

2,45%

-

wypadkowe

(stopa procentowa składek na ubezpieczenie wypadkowe jest zróżnicowana dla poszczególnych płatników składek i ustalana w zależności od poziomu zagrożeń zawodowych i skutków tych zagrożeń)

od 0,40%
do 3,60%

od 1
kwietnia
2018 r.:

od 0,67%
do 3,33%

-

od 0,40%
do 3,60%

od 1
kwietnia
2018 r.:

od 0,67%
do 3,33%

Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych

0,10%

-

0,10%

Fundusz Pracy

2,45%

-

2,45%

Pracownik może odliczyć w zeznaniu rocznym tylko pierwsze z wymienionych i tylko te składki podlegają wykazaniu przez pracodawcę (płatnika) w PIT-11.

Płatnik powinien przekazać PIT-11 pracownikowi (zleceniobiorcy) do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym. Kwotę potrąconych składek wykazuje w poz. 70 tego formularza.

Uwaga! Forma i termin przesyłania dokumentów przez płatników do urzędu skarbowego

  • informacje o dochodach zatrudnionych osób fizycznych za 2018 r. płatnik wysyła do urzędu skarbowego wyłącznie elektronicznie,
  • informacje PIT-8C, PIT-11, PIT-R do urzędu skarbowego płatnik przekazuje do 31 stycznia 2019 r.

Na przesłanie informacji pracownikowi płatnik ma czas do końca lutego.

Nie zmienia się termin składania rocznej deklaracji PIT-4R, PIT-8AR - składa się ją do 31 stycznia. Natomiast informację IFT-1/IFT-1R(14) - składa się do 28 lutego.

Wskazane wyżej terminy nie dotyczą przedsiębiorców, którzy kończą prowadzić działalność. W takim przypadku formularze należy złożyć do dnia zaprzestania działalności.

Należy pamiętać, że podatnik odpowiada za to, aby prawidłowo określić wysokość zobowiązania podatkowego, a co za tym idzie, także wartość przysługujących odliczeń. Dlatego warto skontrolować informacje zawarte w PIT-11 i w razie błędu płatnika wyjaśnić z nim ewentualne różnice.

Ważne! Odliczeniu podlegają wszystkie składki pobrane przez płatnika bez względu na to, czy płatnik faktycznie wpłacił je na konto ZUS.

Składki od małych zleceń i umów o dzieło (do 200 zł)

Od przychodów z tytułu umowy zlecenia czy umowy o dzieło zawartej z osobą niebędącą pracownikiem płatnika, których wartość nie przekracza 200 zł, pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 18% przychodu. Podatek pobiera się bez pomniejszania podstawy opodatkowania m.in. o składki na ubezpieczenia społeczne. Brak możliwości odliczenia składek nie zwalnia jednak płatnika z obowiązku ich naliczenia i pobrania z wynagrodzenia podatnika, a także odprowadzenia do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Choć ww. przychodów nie ujmuje się w zeznaniu rocznym, podatnik ma prawo odliczyć te składki od innych dochodów opodatkowanych na zasadach ogólnych.

Składki przedsiębiorcy

Osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu w okresie od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. Natomiast osoby współpracujące przy prowadzeniu pozarolniczej działalności podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia rozpoczęcia współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności do dnia zakończenia tej współpracy.

Odliczeniu od dochodu (przychodu) podlegają zapłacone w danym roku podatkowym składki na własne ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe podatnika przedsiębiorcy oraz osób z nim współpracujących. Odliczyć nie można jednak tych składek, które wcześniej zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodu, zostały odliczone od przychodu w podatku zryczałtowanym lub zostały zwrócone w jakiejkolwiek formie.

Ustawodawca pozwolił podatnikom wybrać, czy chcą odliczać składki na ubezpieczenia społeczne od podstawy opodatkowania, czy też zaliczą je do kosztów uzyskania przychodów. Dla przedsiębiorców, którzy osiągają tylko dochody z działalności gospodarczej, korzystniejsze wydaje się zaliczenie składek do kosztów - nawet jeśli firma poniesie stratę, będą mogli oni uwzględnić te koszty w pięciu kolejnych latach. Natomiast dla podatników, którzy mają także inne źródła przychodów a ich dochody z działalności gospodarczej nie są wysokie (lub ponoszą stratę), bardziej opłacalne może być odliczanie składek od podstawy opodatkowania. Pozwala to bowiem zmniejszyć o ich wysokość dochody z innych źródeł. Powyższe nie dotyczy tzw. ryczałtowców, którzy mogą pomniejszyć o składki na ubezpieczenia społeczne jedynie podstawę opodatkowania.

Składki na ubezpieczenia społeczne może odliczyć przedsiębiorca rozliczający się na zasadach ogólnych (według skali podatkowej), płacący podatek liniowy, ryczałt. Prawo to nie przysługuje prowadzącym działalność gospodarczą opodatkowaną kartą podatkową. Kartowicze mogą odliczyć jedynie składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Warto pamiętać, że odliczeniu podlegają tylko składki zapłacone w roku podatkowym (tak więc składki za grudzień 2017 r. opłacone w styczniu 2018 r. podlegają odliczeniu w zeznaniu za 2018 r., a składki za grudzień 2018 r. opłacone w styczniu 2019 r. będą podlegać odliczeniu w zeznaniu za 2019 r.).

Najniższe składki na ubezpieczenia społeczne przedsiębiorców w 2018 r.

Uwaga! Podane w tabeli kwoty dotyczą jedynie tych przedsiębiorców, którzy prowadzili działalność gospodarczą przez cały 2018 rok (bez przerwy), a także w grudniu 2017 r., zadeklarowali minimalne podstawy naliczania składek ZUS oraz terminowo je opłacali, a także płacili składkę na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości przewidzianej dla firm zatrudniających do 9 ubezpieczonych.

Ubezpieczenia społeczne

za 12.2017 r.
(m-c)

za 01-03.2018 r.
(m-c)

za 04-11.2018 r.
(m-c)

za cały 2018 r.

podstawa wymiaru składek

2557,80 zł

2665,80 zł

2665,80 zł

---

emerytalne (19,52%)

499,28 zł

520,36 zł

520,36 zł

6223,24 zł

rentowe (8%)

204,62 zł

213,26 zł

213,26 zł

2550,48 zł

wypadkowe (1,80%, a od 1 kwietnia 2018 r. 1,67%)

46,04 zł

47,98 zł

44,52 zł

546,14 zł

chorobowe (2,45%)

62,67 zł

65,31 zł

65,31 zł

781,08 zł

Razem

812,61 zł

846,91 zł

843,45 zł

10 100,94 zł

Razem - bez chorobowego

(Ubezpieczenie chorobowe przedsiębiorcy jest ubezpieczeniem dobrowolnym)

749,94 zł

781,60 zł

778,14 zł

9319,86 zł

Jak wynika z powyższego, suma najniższych składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, która będzie mogła być odliczona w zeznaniu za 2018 r. wynosi 10 100,94 zł z chorobowym (9319,86 zł bez chorobowego).

Najniższe składki na ubezpieczenia społeczne przedsiębiorców w 2018 r.
(korzystających z ulgi dla rozpoczynających działalność)

Uwaga! Podane w tabeli kwoty dotyczą jedynie tych przedsiębiorców, którzy prowadzili działalność gospodarczą przez cały 2018 rok (bez przerwy), a także  w grudniu 2017 r., zadeklarowali minimalne podstawy naliczania składek ZUS oraz terminowo je opłacali, a także płacili składkę na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości przewidzianej dla firm zatrudniających do 9 ubezpieczonych.

Ubezpieczenia społeczne

za 12.2017 r.
(m-c)

za 01-03.2018 r.
(m-c)

za 04-11.2018 r.
(m-c)

za cały 2018 r.

podstawa wymiaru składek

600,00 zł

630,00 zł

630,00 zł

---

emerytalne (19,52%)

117,12 zł

122,98 zł

122,98 zł

1469,90 zł

rentowe (8%)

48,00 zł

50,40 zł

50,40 zł

602,40 zł

wypadkowe (1,80%, a od 1 kwietnia 2018 r. 1,67%)

10,80 zł

11,34 zł

10,52 zł

128,98 zł

chorobowe (2,45%)

14,70 zł

15,44 zł

15,44 zł

184,54 zł

Razem

190,62 zł

200,16 zł

199,34 zł

2385,82 zł

Razem - bez chorobowego

(Ubezpieczenie chorobowe przedsiębiorcy jest ubezpieczeniem dobrowolnym)

175,92 zł

184,72 zł

183,90 zł

2201,28 zł

Jak wynika z powyższego, suma najniższych składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej dla korzystających z ulgi dla nowych firm, która będzie mogła być odliczona w zeznaniu za 2018 r. wynosi 2385,82 zł z chorobowym (2201,28 zł bez chorobowego).

SKŁADKI NA UBEZPIECZENIE SPOŁECZNE
W PYTANIACH I ODPOWIEDZIACH

Odliczanie składek

1) Polski rezydent uzyskał w 2018 r. dochody na terenie Holandii. Czy w zeznaniu rocznym będzie mógł odliczyć składki na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne potrącone w Holandii?

W przypadku, gdy rezydent polski osiąga dochody w państwie, z którym obowiązuje nas, jako metoda unikania podwójnego opodatkowania, proporcjonalne odliczenie, to co do zasady ma on prawo do odliczenia składek zapłaconych zgodnie z przepisami obowiązującymi w danym państwie. Jednakże, jeżeli zaistnieje sytuacja, w której podatnik osiąga dochody z pracy najemnej i pracodawca zagraniczny, ustalając zobowiązanie podatkowe, pomniejszał podstawę opodatkowania o te składki, to podatnikowi rozliczającemu się z tych dochodów w Polsce nie przysługuje prawo odliczenia powyższych składek ZUS pomimo faktu, że wykazując w zeznaniu dochody holenderskie, do ich ustalania bierze pod uwagę przychód brutto.

2) Rezydent polski osiąga dochody z Niemiec, tam też płaci od tych dochodów podatek. Czy ma prawo odliczenia składek na ubezpieczenie społeczne zapłaconych od tych dochodów?

Co do zasady, kiedy rezydent polski uzyskuje dochody w państwie, z którym zgodnie z umową o unikaniu podwójnego opodatkowania obowiązuje metoda wyłączenia z progresją (dochody tam uzyskane są w Polsce zwolnione z opodatkowania) - nie ma on prawa do odliczenia zagranicznych składek (wynika to literalnie z art. 26 ust. 1 pkt 2a w powiązaniu z ust. 13b pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), bowiem dochód, który stanowił podstawę wymiaru składek, a więc ten uzyskany w Niemczech jest zgodnie z umową o unikaniu podwójnego opodatkowania zwolniony z opodatkowania w Polsce. Jednakże, jeżeli podatnik osiągając dochody w Niemczech, zapłaci składki do polskiego ZUS-u, to może te składki odliczyć.

3) Podatniczka prowadzi działalność gospodarczą, opodatkowaną na zasadach podatku liniowego i rozlicza się na PIT-36L. W ramach tej działalności opłaca składki na własne ubezpieczenie społeczne, których nie zalicza do kosztów uzyskania przychodów. Jednocześnie uzyskuje dochody z najmu prywatnego opodatkowanego na zasadach ogólnych. W 2018 r. podatniczka poniosła stratę z działalności gospodarczej. Czy w związku z tym, zapłacone w ramach działalności w 2018 r. składki ZUS może odliczyć od dochodu z najmu w ramach PIT-36?

Tak, jeżeli podatniczka zapłaciła w 20187 r. w ramach działalności gospodarczej składki na własne ubezpieczenie społeczne, a w ramach działalności nie ma ich od czego odliczyć, może je wykazać w PIT-36, gdzie rozlicza się z najmu prywatnego.

4) Podatnik prowadzi działalność gospodarczą, w ramach której opłata składki ZUS zarówno na własne ubezpieczenie społeczne, jak i osoby z nim współpracującej. Czy od dochodu może odliczyć wszystkie zapłacone składki, czy tylko własne?

Od podstawy opodatkowania podatnik ma prawo odliczyć składki nie tylko na własne ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe, ale także osób z nim współpracujących (składki na ubezpieczenie społeczne za osobę współpracującą w całości finansuje z własnych środków przedsiębiorca). Taka możliwość wynika bezpośrednio z art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

5) Czy można odliczyć od dochodu składki z tytułu dodatkowego ubezpieczenia rentowego i wypadkowego, opłacone w ramach indywidualnych polis?

Nie. Prawo do odliczenia składek określonych w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych dotyczy wyłącznie składek płaconych na podstawie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Składki z tytułu dodatkowego ubezpieczenia rentowego i wypadkowego opłacane w ramach indywidualnych polis ubezpieczeniowych nie są składkami określonymi w ww. ustawie. A zatem poniesione wydatki na opłatę tych składek nie podlegają odliczeniu od dochodu (art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

6) Czy zaległe za 2017 r. składki na własne ubezpieczenie społeczne zapłacone w 2018 r. można odliczyć od dochodu za 2018 r.?

Tak. Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odliczeniu od dochodu podlegają składki określone w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych. Powyższy przepis nie zawiera żadnych ograniczeń dotyczących roku podatkowego, za który składki są należne. Odliczeniu podlegają składki faktycznie zapłacone w danym roku, niezależnie od tego, którego roku dotyczą. Jeśli więc podatnik opłaci faktycznie dopiero w roku bieżącym składki na ubezpieczenie społeczne za lata ubiegłe, będą one wówczas podlegać odliczeniu w roku ich poniesienia. Odliczeniu nie będą jedynie podlegać odsetki od zaległych składek.

7) Czy podlegają odliczeniu od dochodu składki na ubezpieczenie wpłacane przez rolnika prowadzącego działalność gospodarczą do Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS)?

Nie. Składki na ubezpieczenie wpłacone do KRUS-u nie podlegają odliczeniu od dochodu. Odliczeniu od dochodu podlegają tylko składki określone w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych (wskazuje na to art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), zapłacone w roku podatkowym bezpośrednio na własne ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe podatnika oraz osób z nim współpracujących. KRUS nie należy do podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wykonujących zadania z zakresu Ubezpieczeń Społecznych, a tym samym nie wykonuje zadań z zakresu ubezpieczeń społecznych określonych w tej ustawie. Jednakże nadwyżka składki na ubezpieczenie społeczne rolników, opłacana do KRUS przez rolników prowadzących działalność gospodarczą, może stanowić koszt uzyskania przychodu.

Zwrot składek na ubezpieczenie społeczne

1) Podatnik prowadzący działalność gospodarczą otrzymał zwrot składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe za lata poprzednie. W jaki sposób powinien się z tego prawidłowo rozliczyć?

Zasady ogólne/podatek liniowy

Kwoty nadpłaconych składek zwróconych przedsiębiorcy należy doliczyć do przychodów roku podatkowego, w którym zwrot nastąpił. W przypadku, gdy:

  • nadpłacone składki zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów z działalności gospodarczej, to ich zwrot należy kwalifikować jako przychód z tego samego źródła w miesiącu ich otrzymania,
  • przedsiębiorca dokonywał odliczeń od dochodu (art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT), należy uznać, iż nie stanowią przychodów z działalności gospodarczej, ponieważ - przed ich zwrotem - nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Zatem otrzymany zwrot tych składek należy doliczyć do dochodów roku podatkowego, w którym otrzymano ten zwrot (art. 45 ust. 3a ustawy o PIT).

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Kwoty nadpłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, o których wartość obniżono przychód opodatkowany ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, zwróconych następnie przedsiębiorcy, należy doliczyć do przychodów roku podatkowego, w którym zwrot nastąpił (w zeznaniu rocznym PIT-28). W przypadku uzyskiwania przychodów opodatkowanych różnymi stawkami podatnik powinien doliczyć otrzymany zwrot do poszczególnych sum przychodów proporcjonalnie.

2) Płatnik w 2017 r. pobrał pracownikowi za wysokie składki na ubezpieczenie społeczne. Zwrot składek nastąpił w następnym roku. Jak ma zachować się pracownik składając zeznanie podatkowe?

Pracownik w zeznaniu rocznym za 2017 r. wykazuje kwoty faktycznie pobrane przez płatnika zgodnie z tym, co ma wykazane w PIT-11 za 2017 r. Natomiast zwrot nadpłaconych składek będzie przychodem 2018 r. doliczonym do pozostałych przychodów uzyskanych przez pracownika w miesiącu dokonanego zwrotu. Płatnik pobierze zaliczkę na podatek dochodowy.

Natomiast w sytuacji gdy na dzień dokonana zwrotu osoba nie jest już pracownikiem, płatnik potraktuje zwrot jako przychód ze stosunku pracy, potrąci koszty uzyskania przychodów, należną składkę na ubezpieczenie zdrowotne, odprowadzi zaliczkę na podatek dochodowy oraz wystawi PIT-11.

W przypadku śmierci pracownika, zwrot nadpłaconych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, należny zmarłemu pracownikowi, wypłacony małżonkowi (lub innym osobom spełniającym warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych), należy zakwalifikować do przychodów tych osób z praw majątkowych, o których mowa w art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - płatnik powinien obliczyć i pobrać miesięczną zaliczkę na podatek dochodowy w wysokości 18% należności, bez potrącenia zryczałtowanych kosztów uzyskania przychodu oraz składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, a w terminie do końca stycznia następującego po roku podatkowego, w którym nastąpił przychód, sporządzić informację PIT-11 i przesłać podatnikowi (np.: żonie zmarłego) oraz urzędowi skarbowemu wg miejsca zamieszkania podatnika. W przypadku braku małżonka oraz/lub osób uprawnionych do renty rodzinnej prawa te wchodzą do spadku.

Ewa Iwan

 

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...