PIT za 2014: Ulga z tytułu wpłat na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego (IKZE)

IKZE to forma indywidualnego i dobrowolnego oszczędzania na emeryturę w ramach III filaru, powiązana z ulgami podatkowymi. Prawo do oszczędzania na IKZE ma każdy, kto ukończył 16 lat. Osoby małoletnie mogą dokonywać wpłat na IKZE tylko w latach, w których uzyskiwały dochody z pracy wykonywanej na podstawie umowy o pracę.

IKZE ma charakter wyłącznie osobisty. Oznacza to, że przepisy nie przewidują możliwości prowadzenia wspólnego konta np. dla małżonków.

IKZE można założyć bez względu na to, czy oszczędza się środki na indywidualnym koncie emerytalnym (IKE) i czy jest się uczestnikiem pracowniczego programu emerytalnego (PPE).

Ile można wpłacać na IKZE?

Limit wpłat na IKZE w roku kalendarzowym wynosi 1,2-krotności przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok. W 2014 r. limit ten wynosił 4495,20 zł. Osoby małoletnie dodatkowo limit tych wpłat mają ograniczony do wysokości uzyskanych w roku podatkowym dochodów z pracy wykonywanej na podstawie umowy o pracę.

Ulga podatkowa

Podatnik oszczędzający na IKZE może odliczyć od podstawy opodatkowania w podatku dochodowym od osób fizycznych kwotę wpłaconą na IKZE w 2014 r., nie wyższą jednak niż 4495,20 zł. Odliczenia wpłat na IKZE dokonuje się w zeznaniu podatkowym: PIT-28, PIT-36, PIT-36L lub PIT-37, składanym przez podatnika za dany rok podatkowy.

Przykład I:
Pani Anna w 2014 r. wpłacała 300 zł miesięcznie na IKZE. Roczna suma wpłat w roku wyniosła 3600 zł. Dochód Pani Anny podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w 2014 r. wyniósł 50 000 zł. Dochód ten może ona pomniejszyć o kwotę dokonanych wpłat na IKZE w wysokości 3600 zł (nie przekroczyła limitu rocznej kwoty wpłat na IKZE). Kwota podatku za 2014 r. wyniesie 7796 zł. tj. (50 000 zł – 3600 zł) x 18% - 556,02 zł (po zaokrągleniu). Gdyby nie wpłacała na IKZE, kwota jej podatku byłaby wyższa o 648 zł.

Przykład II:
Pan Adam w 2014 r. wpłacał 350 zł miesięcznie na IKZE. Roczna suma wpłat w roku wyniosła 4200 zł. Dochód Pana Adama podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w 2014 r. wyniósł 88 000 zł. Dochód ten może on pomniejszyć o kwotę dokonanych wpłat na IKZE w wysokości 4200 zł (nie przekroczył limitu rocznej kwoty wpłat na IKZE). Kwota podatku za 2014 r. wyniesie 14 528 zł tj. (88 000 zł – 4200 zł) x 18% - 556,02 zł (po zaokrągleniu). Gdyby nie wpłacał na IKZE, kwota jego podatku byłaby wyższa o 1102 zł (od dochodu przekraczającego 85 528 zapłaciłby wtedy 32% podatku wchodząc w II próg podatkowy).

Wypłata środków z IKZE

Wypłata środków zgromadzonych na IKZE może nastąpić wyłącznie:

1. na wniosek oszczędzającego, po osiągnięciu przez niego wieku 65 lat oraz pod warunkiem dokonywania wpłat na IKZE przez co najmniej 5 lat kalendarzowych,
2. na wniosek osoby uprawnionej - w przypadku śmierci oszczędzającego.

Przychody oszczędzającego, jak i przychody osoby uprawnionej po śmierci oszczędzającego z tytułu wypłaty środków z IKZE opodatkowane są 10% zryczałtowanym podatkiem dochodowym.

Wypłata transferowa środków z IKZE

Przeniesienie środków zgromadzonych na IKZE możliwe jest tylko do innej instytucji prowadzącej IKZE, z którą oszczędzający zawarł umowę o prowadzenie konta.

Zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych są wypłaty transferowe środków zgromadzonych przez oszczędzającego na IKZE:

• pomiędzy instytucjami finansowymi prowadzącymi IKZE,
• na IKZE osoby uprawnionej, po śmierci oszczędzającego,
• w postępowaniu likwidacyjnym lub upadłościowym na IKZE oszczędzającego.

Zwrot środków z IKZE

Istnieje możliwość zwrotu w całości środków zgromadzonych na IKZE. Zwrot taki następuje w razie wypowiedzenia umowy o prowadzenie IKZE przez którąkolwiek ze stron. Zwrot środków zgromadzonych na IKZE następuje tylko, gdy oszczędzający nie nabył prawa do wypłaty tych środków (nie ukończył 65 lat i nie dokonywał wpłat na IKZE co najmniej w 5 latach kalendarzowych), albo nie dokonał dyspozycji wypłaty transferowej.

Zwrócone kwoty z IKZE łączy się z innymi dochodami uzyskanymi w roku podatkowym i opodatkowuje według skali podatkowej. Jeżeli łączny dochód podlegający opodatkowaniu nie przekracza 85 528 zł, stawka podatku wynosi 18%, natomiast jeżeli przekracza kwotę 85 528 zł, nadwyżka ponad tę kwotę podlega opodatkowaniu stawką 32%.

Przykład:
Pan Jan zgromadził na IKZE 70 000 zł, jednak zdecydował się na ich zwrot przed osiągnięciem 65 roku życia. Jeżeli w tym roku podatkowym nie osiągnął on innych dochodów opodatkowanych wg skali podatkowej, to zapłaci 12 044 zł podatku, tj. 70 000 zł x 18% - 556,02 zł (po zaokrągleniu).

Natomiast w przypadku wypłaty środków po ukończeniu 65 roku życia oraz pod warunkiem dokonywania wpłat na IKZE co najmniej w 5 latach kalendarzowych Pan Jan zapłaciłby 7000 zł podatku, tj. 70 000 zł x 10%.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych i indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego (Dz. U. z 2004 r., nr 116, poz. 1205 z późn. zm.);
• ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.).

mf.gov.pl