PIT za 2014. Rozliczenie dochodów małoletniego dziecka

Sposób rozliczenia w zeznaniu rocznym dochodów osiągniętych przez małoletnie dziecko - zarówno własne, jak i przysposobione - jest uzależniony od rodzaju źródła przychodów, z którego one pochodzą. Jedne dochody dolicza się do dochodów rodziców (z pewnymi zastrzeżeniami), inne zaś wykazuje się w zeznaniu rocznym składanym na imię i nazwisko dziecka.

Czy każde dziecko do 18. roku życia jest małoletnie?

Stosownie do postanowień art. 10 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93, z późn. zm.) pełnoletnim jest ten, kto ukończył lat 18.
Jednocześnie jednak, zgodnie z § 2 tego artykułu, małoletni uzyskuje pełnoletność przez zawarcie małżeństwa. Nie traci jej w razie unieważnienia małżeństwa. W myśl art. 10 § 1 ustawy z 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 788, z późn. zm.) nie może zawrzeć małżeństwa osoba niemająca ukończonych lat 18. Jednakże z ważnych powodów sąd opiekuńczy może zezwolić na zawarcie małżeństwa kobiecie, która ukończyła lat 16, a z okoliczności wynika, że zawarcie małżeństwa będzie zgodne z dobrem założonej rodziny.

Oznacza to, że jeśli dziecko, które nie ukończyło 18. roku życia, zawarło związek małżeński, wówczas uzyskało tym samym pełnoletność. Nie mają więc do niego zastosowania zasady rozliczania dochodów małoletnich dzieci.

Dochody małoletniego dziecka doliczane do dochodów rodziców

Zasadą wynikającą z art. 7 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm., dalej: ustawa o PIT) jest, że wszystkie dochody dziecka – z wyjątkiem dochodów z jego pracy, stypendiów oraz dochodów z przedmiotów oddanych mu do swobodnego użytku, podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dolicza się do dochodów rodziców, chyba że rodzicom nie przysługuje prawo pobierania pożytków ze źródeł przychodów dziecka. Prawo pobierania pożytków wynika zaś z posiadania przez rodziców władzy rodzicielskiej.

Doliczeniu do dochodów rodziców podlegają dochody z:

  • renty,
  • praw majątkowych (np. prawa majątkowe z praw autorskich czy ze stosunku pracy po zmarłym rodzicu),
  • kapitałów pieniężnych (np. ze sprzedaży akcji posiadanych przez dziecko),
  • najmu (jeśli przedmiot najmu nie był oddany dziecku do swobodnego użytku),
  • innych źródeł (np. sprzedaż przedmiotów należących do dziecka przed upływem okresu, kiedy taka sprzedaż korzystałaby ze zwolnienia od opodatkowania).

Sposób rozliczenia dochodów małoletniego dziecka przez rodziców

Jeśli rodzice składają wspólne zeznanie roczne, dochody dziecka, które podlegają doliczeniu do ich dochodów, dolicza się do ich łącznych dochodów. Jeżeli zaś małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu, dochody małoletnich dzieci dolicza się po połowie do dochodu każdego z małżonków.

Co do zasady rozliczenia dokonuje się na formularzu PIT-36. Dołącza się do niego załączniki PIT/M – po jednym dla każdego z rodziców (nawet jeśli rozliczają się wspólnie). Taki rodzaj zeznania jest obowiązkowy nawet wtedy, gdy rodzice standardowo (czyli w sytuacji, gdyby nie było obowiązku doliczenia dochodu dziecka) rozliczyliby się na PIT-37.

Jeśli rodzice (lub jedno z nich) rozliczają swoje dochody na PIT-36L, wtedy nie uwzględnia się w nim dochodów dziecka. Muszą więc złożyć dodatkowo zeznanie PIT-36 wraz z załącznikami PIT/M, na których wykażą dochody dziecka.

Jeżeli jednak dziecko osiągnęło dochody z kapitałów pieniężnych, to należy złożyć PIT-38. Formularz ten jest przeznaczony do rozliczenia w sposób indywidualny. Oznacza to, że rodzice powinni złożyć dwa takie zeznania, w których wykażą po 50% dochodów dziecka. Do tego formularza nie załącza się PIT/M.

W razie gdy dziecko osiąga dochody z najmu opodatkowanego w sposób zryczałtowany, rodzice mają obowiązek wypełnienia PIT-28. W tym przypadku należy również złożyć dwa takie zeznania. Nie dołącza się do nich PIT/M. Pamiętać jednak trzeba o tym, że termin złożenia tego zeznania upływa 31 stycznia.

Jeśli rodzice są po rozwodzie lub w separacji

Jak wynika z art. 7 ust. 3 ustawy o PIT, obowiązek doliczenia połowy dochodu dziecka nie ma zastosowania do małżonków, w stosunku do których orzeczono separację. Osoby takie są bowiem nadal małżonkami i gdyby nie ten przepis, zawsze istniałby obowiązek doliczania połowy dochodu dziecka do dochodów każdego z rodziców.

Tymczasem w przypadku rozwodu lub separacji sąd orzeka o władzy rodzicielskiej nad małoletnim. Władza ta może nadal pozostać przy obojgu rodzicach, ale może też zostać przyznana wyłącznie jednemu z nich. Jeśli rodzic posiada władzę rodzicielską, posiada również prawo do pobierania pożytków z majątku dziecka, a co za tym idzie – nawet mimo rozwodu czy separacji ma obowiązek uwzględnienia dochodów dziecka w składanych przez siebie zeznaniach podatkowych.

Przykład:
Państwo X są po rozwodzie. W wyroku rozwodowym sąd powierzył władzę rodzicielską obojgu rodzicom. Małoletnie dziecko państwa X, osiągające dochody podlegające doliczeniu do dochodów rodziców, zamieszkuje z matką. Pan X nie otrzymuje części dochodów uzyskiwanych przez dziecko.

Bez względu na tę okoliczność, każde z rodziców powinno doliczyć do swoich dochodów po 50% dochodów dziecka. Nie ma przy tym znaczenia, że de facto z dochodów tych ojciec nie korzysta. Dochody te powinny być bowiem przede wszystkim przeznaczane na potrzeby dziecka.

Potwierdzeniem, że nawet w razie braku faktycznej możliwości pobierania pożytków ze źródeł przychodów dziecka, na rodzicu, który nie jest pozbawiony władzy rodzicielskiej, spoczywa obowiązek doliczenia jego dochodów do własnych, jest interpretacja indywidualna wydana 9 marca 2011 r. przez dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy, sygn. ITPB2/415-1120/10/MM, w której stwierdził on, że:
(...) W stosunku do Wnioskodawcy Sąd orzekł jedynie ograniczenie praw rodzicielskich i z wniosku nie wynika, by sąd opiekuńczy powierzył zarząd majątkiem dziecka kuratorowi.
Zatem Wnioskodawca sądownie nie został pozbawiony prawa pieczy nad majątkiem dziecka, przysługuje jemu prawo pobierania pożytków ze źródeł przychodów dziecka, a tym samym w zeznaniach rocznych miał obowiązek uwzględnić dochody małoletniego dziecka.
Z faktu, że Wnioskodawca nie czerpie korzyści z renty na syna, nie można zatem wnioskować, że nie ma obowiązku uwzględniać dochodów z tego tytułu w swoim zeznaniu podatkowym.

Które dochody małoletniego dziecka należy rozliczyć w jego zeznaniu rocznym?

Jeżeli małoletnie dziecko osiąga dochody z pracy, stypendiów oraz z przedmiotów oddanych mu do swobodnego użytku, wówczas należy je rozliczyć w zeznaniu rocznym składanym na nazwisko dziecka. Przez dochody z pracy należy rozumieć nie tylko dochody uzyskane na podstawie umowy o pracę, praktyk w celu przygotowania zawodowego, lecz także z umów cywilnoprawnych: umowy zlecenia czy o dzieło.

W imieniu małoletniego dziecka zeznanie PIT-37 powinien podpisać rodzic.

Dochody małoletnich dzieci a ulga prorodzinna oraz możliwość rozliczenia w sposób przewidziany dla osób samotnie je wychowujących

Podkreślmy, że dochody małoletnich dzieci – bez względu na osiągane kwoty – nie mają żadnego wpływu na prawo rodzica do skorzystania z ulgi prorodzinnej czy też możliwość rozliczenia wspólnie z dzieckiem. Warunek, aby dziecko nie osiągnęło dochodu podlegającego opodatkowaniu według skali podatkowej (z wyjątkiem renty rodzinnej) lub podatkiem liniowym w łącznej wysokości nieprzekraczającej kwoty 3091 zł dotyczy tylko uczących się dzieci do ukończenia przez nie 25. roku życia.

Izabela Rutkowska

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...