PIT za 2014: Odliczanie wydatków na leki niezwiązane z niepełnosprawnością

Pytanie: Mój syn posiada orzeczenie o niepełnosprawności. Przyczyną niepełnosprawności jest niedosłuch (03-L). Orzeczenie zostało wydane od urodzenia do ukończenia 16 roku życia. W 2012 r. u syna stwierdzono genetycznie uwarunkowane schorzenie układu pokarmowego (choroba metaboliczna). W związku z tym syn przyjmuje na stałe leki. Czy mogę w ramach ulgi rehabilitacyjnej odliczyć od dochodu wydatki na leki, skoro nie są one związane z niepełnosprawnością?

 

Odpowiedź:

Tak. O ile istotnie konieczność stosowania (stale) przez Pani syna określonych leków została potwierdzona przez lekarza specjalistę, to istnieje podstawa do dokonania odliczenia wydatków poniesionych na zakup tychże leków.

Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych podstawę obliczenia podatku stanowi dochód po odliczeniu kwot wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne.

Rodzaje wydatków na cele rehabilitacyjne uprawniające do odliczeń od dochodu przed opodatkowaniem zawiera art. 26 ust. 7a ww. ustawy, zaś zasady i warunki dokonywania tych odliczeń określone zostały w ust. 7, 7b-7g tego artykułu.

Warunki skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej

Stosownie do treści art. 26 ust. 7d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych warunkiem odliczenia wydatków, o których mowa w ust. 7a, jest posiadanie przez osobę, której dotyczy wydatek:

  1. orzeczenia o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach, lub
  2. decyzji przyznającej rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo
  3. orzeczenia o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, wydanego na podstawie odrębnych przepisów.

Zgodnie z art. 26 ust. 7b ww. ustawy, wydatki o których mowa w ust. 7a, podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zakładowego funduszu aktywności, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. W przypadku gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z tych funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie.

Stosownie do treści art. 26 ust. 7 pkt 4 wysokość wydatków na cele określone w ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 7c, ustala się na podstawie dokumentu stwierdzającego ich poniesienie, zawierającego w szczególności: dane identyfikujące kupującego (odbiorcę usługi lub towaru) i sprzedającego (towar lub usługę), rodzaj zakupionego towaru lub usługi oraz kwotę zapłaty - w przypadkach innych niż wymienione w pkt 1-3.

W myśl art. 26 ust. 7e przepisy ust. 7a-7d i ust. 7g stosuje się odpowiednio do podatników, na których utrzymaniu pozostają następujące osoby niepełnosprawne: współmałżonek, dzieci własne i przysposobione, dzieci obce przyjęte na wychowanie, pasierbowie, rodzice, rodzice współmałżonka, rodzeństwo, ojczym, macocha, zięciowie i synowe - jeżeli w roku podatkowym dochody tych osób niepełnosprawnych nie przekraczają kwoty 9120 zł.

Odliczanie wydatków na leki

Zgodnie z przepisem art. 26 ust. 7a pkt 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwianiem wykonywania czynności życiowych, uważa się wydatki poniesione na leki - w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą 100 zł, jeśli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować określone leki (stale lub czasowo).

Przepisy prawa podatkowego w tym ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawierają definicji czy też przesłanek pozwalających uznać daną osobę za lekarza specjalistę - zatem pomocniczo należy stosować definicję zawartą w ustawie z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2011 r. Nr 277, poz. 1634, z późn. zm.), zgodnie z którą lekarzem specjalistą jest osoba, która jest obywatelem polskim lub obywatelem innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej i posiada:

  • dyplom lekarza lub lekarza dentysty wydany przez polską szkołę wyższą lub
  • dyplom lub inne dokumenty poświadczające formalne kwalifikacje lekarza lub lekarza dentysty, wydane przez inne niż Rzeczpospolita Polska państwo członkowskie Unii Europejskiej, lub
  • dyplom lekarza lub lekarza dentysty wydany przez inne państwo niż państwo członkowskie Unii Europejskiej, pod warunkiem że dyplom został uznany w Rzeczypospolitej Polskiej za równorzędny zgodnie z odrębnymi przepisami.

Jak z powyższego wynika osoba niepełnosprawna posiadająca stosowne orzeczenie o niepełnosprawności lub osoba mająca na utrzymaniu taką osobę niepełnosprawną, która chce skorzystać z ulgi przewidzianej przez ustawodawcę w treści art. 26 ust. 7a pkt 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych musi spełnić następujące warunki:

  • ponieść w danym miesiącu wydatki na zakup leków powyżej kwoty 100 zł,
  • posiadać dokument potwierdzającego poniesienie wydatku (faktury),
  • posiadać potwierdzenie przez właściwego lekarza specjalistę o konieczności stosowania zaleconych leków.

Przy czym określenie, że lekarzem uprawnionym do stwierdzenia stosowania określonych leków jest wyłącznie lekarz specjalista oznacza, iż uprawnionym do wydania stosownego zaświadczenia jest każdy lekarz posiadający specjalizację w określonej dziedzinie medycyny, np. onkolog, okulista, dermatolog, itp., jak również lekarz podstawowej opieki medycznej, o ile posiada określoną specjalizację.

Przykład - Jaką kwotę na leki można odliczyć w PIT?
Jeżeli w marcu roku podatkowego podatnik wydał na leki kwotę 90 zł, odpowiednio w kwietniu 120 zł, a w maju i czerwcu po 200 zł, to w zeznaniu podatkowym może odliczyć 220 zł, czyli sumę kwot obliczanych jako nadwyżkę wydatków poniesionych w danym miesiącu, a kwotą 100 zł.

Miesiąc

Faktyczny
wydatek

Przysługujące
odliczenie

Sposób obliczenia

Marzec

90 zł

0 zł

90 - 100 < 0

Kwiecień

120 zł

20 zł

120 - 100 = 20 zł

Maj

200 zł

100 zł

200 - 100 = 100 zł

Czerwiec

200 zł

100 zł

200 - 100 = 100 zł

SUMA

610 zł

220 zł

 

Zaświadczenie lekarza specjalisty

W omawianym przepisie nie określono w jakiej formie lekarz specjalista powinien stwierdzić potrzebę stosowania określonych leków stale lub czasowo co oznacza, iż dopuszczalna jest tutaj każda forma, nawet ustna. Dla celów dowodowych zasadnym jest jednak przyjęcie formy pisemnej, np. zaświadczenia. Zaświadczenie to może być sporządzone w dowolnej formie (nie ma ustalonego formularza zaświadczenia), powinno jednak z niego wynikać, kto i kiedy je wystawił oraz jakie leki i przez jaki okres czasu powinny być stosowane przez wymienioną z imienia i nazwiska osobę niepełnosprawną. Ważne jest również by zaświadczenie jednoznacznie wskazywało okres stosowania określonych leków (stale lub czasowo). Przy czym zaznaczyć również należy, iż ww. zaświadczenie, to nie jedyny dokument, na podstawie którego można określić konieczność stosowania określonych leków. Może to być każdy inny dokument z którego będą wynikały powyższe dane. Ponadto podkreślić należy, iż z omawianego przepisu wynika, że uprawnienie do odliczenia przysługuje wówczas, gdy m.in. zostanie spełniony wymóg stwierdzenia przez lekarza konieczności stosowania leku (stale lub czasowo). To oznacza, że prawo do ulgi będzie również spełnione, jeżeli recepta na określony lek będzie wystawiona przez innego lekarza niż lekarza specjalistę. Ustawodawca nie stawia bowiem wymogu zakupu danego leku każdorazowo na podstawie recepty wystawionej przez specjalistę.

Leki nie muszą być związane z niepełnosprawnością

Prawo do ulgi przysługuje na wszystkie leki spełniające ww. wymagania, niezależnie od tego czy leki związane są z innym schorzeniem niż to, w związku z którym orzeczono niepełnosprawność. Przy czym zakupione produkty lecznicze powinny być lekami, o których mowa w Urzędowym Wykazie Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Nie mogą to być więc dowolne leki kupione w aptece przez osobę niepełnosprawną.

Wydatki na zakup suplementów w ramach ulgi rehabilitacyjnej

(...) definicja suplementu diety zawarta została w art. 3 ust. 3 pkt 39 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 136, poz. 914 ze zm.), zgodnie z którym suplement diety to środek spożywczy, którego celem jest uzupełnienie normalnej diety, będący skoncentrowanym źródłem witamin lub składników mineralnych lub innych substancji wykazujących efekt odżywczy lub inny fizjologiczny, pojedynczych lub złożonych, wprowadzany do obrotu w formie umożliwiającej dawkowanie, w postaci: kapsułek, tabletek, drażetek i w innych podobnych postaciach, saszetek z proszkiem, ampułek z płynem, butelek z kroplomierzem i w innych podobnych postaciach płynów i proszków przeznaczonych do spożywania w małych, odmierzonych ilościach jednostkowych, z wyłączeniem produktów posiadających właściwości produktu leczniczego w rozumieniu przepisów prawa farmaceutycznego.

W świetle powyższych przepisów stwierdzić należy, że spożywcze suplementy diety nie są lekami, a więc wydatki ponoszone na ich zakup nie mogą zostać odliczone od podstawy obliczenia podatku w ramach ulgi rehabilitacyjnej.

(Interpretacja indywidualna z 11 kwietnia 2014 r., sygn. IBPBII/2/415-225/14/MW - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach)

W przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych brak jest definicji „leku” - a zatem posiłkowo należy opierać się na definicjach zawartych w ustawie z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne (t.j. Dz.U. z 2008 r. Nr 45 poz. 271 ze zm.). Z definicji tych wynika, że: lekiem aptecznym jest produkt leczniczy sporządzony w aptece zgodnie z recepturą farmakopealną, przeznaczony do wydawania bezpośrednio w aptece; lekiem gotowym jest produkt leczniczy wprowadzony do obrotu pod określoną nazwą i w określonym opakowaniu; lekiem recepturowym jest produkt leczniczy sporządzony w aptece na podstawie recepty lekarskiej; produkt leczniczy to substancja lub mieszanina substancji, której przypisuje się właściwości zapobiegania lub leczenia chorób występujących u ludzi lub zwierząt, lub podawana człowiekowi lub zwierzęciu w celu postawienia diagnozy lub w celu przywrócenia, poprawienia czy modyfikacji fizjologicznych funkcji organizmu ludzkiego lub zwierzęcego.

Wykaz produktów spełniających cechy „leku” na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej został zamieszczony w Urzędowym Wykazie Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. (...)

Z treści art. 26 ust. 7a pkt 12 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że odliczeniu podlegają wydatki na leki. Ustawa nie wymienia wprost możliwości odliczenia wydatków na zakup suplementów diety. Oznacza to, że wydatek poniesiony na nabycie suplementu diety może podlegać odliczeniu wyłącznie jeśli suplement diety spełnia cechy leku i jest dopuszczony do obrotu.

(Interpretacja indywidualna z 26 lipca 2013 r., sygn. IPTPB2/415-351/13-4/AK - Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi)

Zatem, Pani jako osobie mającej na utrzymaniu niepełnosprawnego syna, przysługuje uprawnienie - zgodnie z treścią art. 26 ust. 7a pkt 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - do odliczenia wydatków poniesionych na zakup leków w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu, a kwotą 100 zł. Odliczenie dotyczy wydatków poniesionych na zakup leków, zaleconych przez lekarza specjalistę, który w rozumieniu ustawodawstwa polskiego posiada specjalizację w określonej dziedzinie medycyny i który to lekarz stwierdził w wydanym zaświadczeniu lub innym stosownym dokumencie, spełniającym wyżej wskazane wymogi (wydanym przed czy też po poniesieniu wydatku), że Pani syn powinien stosować określone leki (stale lub czasowo). Podstawą do odliczenia jest posiadanie imiennych dowodów (faktur) poniesienia wydatków.

Podsumowując, o ile istotnie konieczność stosowania (stale) przez Pani syna określonych leków została potwierdzona przez lekarza specjalistę, to istnieje podstawa do dokonania odliczenia wydatków poniesionych na zakup tychże leków, oczywiście przy zachowaniu pozostałych ww. warunków.

Ewa Iwan


Przeczytaj także:

Ulga rehabilitacyjna: Odliczenie wydatków na leki kupione za granicą (po zalogowaniu do serwisu podatki.biz)

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...