PIT: Sprzedaż ruchomości otrzymanych w spadku

Z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że w przypadku osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie rzeczy. Jednak podlegający opodatkowaniu przychód powstaje wyłącznie, jeśli zbycie następuje w okresie krótszym niż pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie. Wobec tego, jeżeli sprzedaż następuje po upływie półrocznego okresu, wówczas przychód osiągnięty z tej sprzedaży nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym, bowiem czynność ta nie stanowi źródła przychodu dla celów tego podatku.

Zatem dla określenia skutków podatkowych zbycia ruchomości istotne jest ustalenie daty jego nabycia.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia "nabycia". Jednakże w oparciu o regulacje prawa cywilnego należy wskazać, że w przypadku dziedziczenia spadkobiercy nabywają spadek w dniu jego otwarcia. Natomiast otwarcie spadku następuje w dniu śmierci spadkodawcy (art. 924 i 925 KC).

W konsekwencji przy sprzedaży ruchomości podatek PIT co do zasady wystąpi, jeżeli upłynęło mniej niż 6 miesięcy licząc od końca miesiąca otwarcia spadku. Po tym terminie sprzedaż będzie wolna od opodatkowania.

W tym miejscu wskażmy, że zgodnie z art. 10 ust. 5 ustawy PIT w przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.

Zwrócić jednak należy uwagę, że powyższa regulacja pomija lit. d, co oznacza, że przepis ten nie znajduje zastosowania do ruchomości nabytych w drodze spadku. Art. 10 ust. 5 ustawy dotyczy wyłącznie nabytych w drodze spadku:

a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c) prawa wieczystego użytkowania gruntów

Z wyjaśnień organów podatkowych

Zbycie samochodu - data nabycia w przypadku spadku po małżonku

(...)

Wskazać należy, że stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359).

Zgodnie z art. 31 § 1 ww. Kodeksu:

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Przedmiotami majątkowymi w rozumieniu tego przepisu są wszelkie prawa majątkowe zarówno bezwzględne (prawo własności rzeczy oraz inne prawa rzeczowe), jak i względne (np. przysługujące małżonkom wierzytelności). Wspólność ustawowa obejmuje wszelkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Z ww. przepisu wynika, że wspólność małżeńska została ukształtowana jako wspólność łączna. Charakteryzuje się ona tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą więc rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością ustawową. Obojgu małżonkom przysługuje pełne prawo do całości majątku wspólnego.

Natomiast zgodnie z art. 33 ww. Kodeksu:

Do majątku osobistego każdego z małżonków należą:

1) przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;

2) przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił;

3) prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;

4) przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków;

5) prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;

6) przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;

7) wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;

8) przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków;

9) prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;

10) przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

W podjętej przez Naczelny Sąd Administracyjny uchwale w składzie siedmiu sędziów z 15 maja 2017 r., sygn. akt II FPS 2/17, Sąd stwierdził, że:

dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14 poz. 176 z późn. zm.) nabytych przez współmałżonka w wyniku dziedziczenia, datą ich nabycia lub wybudowania w rozumieniu tego przepisu jest dzień nabycia (wybudowania) tych nieruchomości i praw majątkowych do majątku wspólnego małżonków.

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego skoro, z uwagi na wspólność majątkową, nie można wyodrębnić udziałów, które małżonkowie posiadali w chwili nabycia nieruchomości w małżeństwie, to nie można też przyjąć, że pięcioletni termin biegnie od daty nabycia nieruchomości w drodze spadku. Dla oceny skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości kluczowy jest moment poniesienia wydatku na nabycie tego składnika do majątku wspólnego i to, że tego wydatku - w momencie jego poniesienia - nie można przypisać jednemu bądź drugiemu małżonkowi w udziałach o określonej wielkości.

Z uwagi na okoliczność, że art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera podobne regulacje w zakresie odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych oraz odpłatnego zbycia innych rzeczy, a jedyną różnicą jest okres posiadania po upływie którego przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości, praw majątkowych oraz innych rzeczy nie powstaje, stwierdzić należy, że argumentacja zawarta w ww. uchwale Naczelnego Sądu Administracyjnego, odnosząca się do majątku dorobkowego małżonków (całego, bezudziałowego majątku), ma zastosowanie również do odpłatnego zbycia rzeczy.

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy prawa, przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego (a w szczególności fakt, że - jak Pani sama poinformowała w podaniu - samochód stanowił małżeńską wspólność majątkową) oraz uchwałę Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 maja 2017 r., sygn. akt II FPS 2/17, stwierdzić należy, że nabycie przez Panią ww. samochodu, będącego przedmiotem planowanej przez Panią w najbliższym czasie sprzedaży, nastąpiło (…)2016 r., kiedy to tenże samochód został nabyty do majątku wspólnego małżonków (Interpretacja 0112-KDIL2-1.4011.108.2022.1.DJ z 24.03.2022 r.).

Marcin Sądej, Redakcja podatki.biz

Hasła tematyczne: spadki, sprzedaż rzeczy