PIT: Darowizna samochodu po wykupieniu z leasingu

Przedsiębiorca w sierpniu 2015 r zawarł umowę leasingu operacyjnego - samochód osobowy. W okresie leasingu odliczał 50% VAT z każdej faktury otrzymanej od leasingodawcy oraz z faktur dot. wydatków eksploatacyjnych i serwisowych. Pozostała kwota każdej faktury stanowiła podatkowe koszty w PKPiR. Zakończenie umowy leasingu i wykup samochodu nastąpiło w lipcu 2018 r. Czy sprzedaż samochodu z majątku prywatnego po upływie pół roku licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło jego nabycie, spowoduje powstanie obowiązku podatkowego w podatku dochodowym? Czy zbycie samochodu w formie darowizny, spowoduje powstanie obowiązku podatkowego w podatku dochodowym?

Przedsiębiorca zdecydował, że nie będzie dłużej wykorzystywał tego samochodu dla celów prowadzonej działalności gospodarczej a jedynie dla celów prywatnych, dlatego nie ujął faktury dotyczącej wykupu w kosztach podatkowych ani ewidencji środków trwałych i nie odliczył w deklaracji VAT-7 podatku naliczonego z niej wynikającego. Przedsiębiorca liczy się z możliwością zbycia tego samochodu np. w formie darowizny na rzecz członka najbliższej rodziny lub sprzedaży w okresie nie krótszym niż 6 miesięcy.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odrębnymi źródłami przychodów są określone w pkt 3 i 8 tego przepisu:

• pozarolnicza działalność gospodarcza,
• odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
  1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
  2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
  3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
  4. innych rzeczy,

  - jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie.

Na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychód ze sprzedaży rzeczy ruchomej kwalifikowany jest do źródła przychodów, o którym mowa w cyt. art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d) tej ustawy, czyli do odpłatnego zbycia rzeczy, chyba że sprzedaż następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 10 ust. 2 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepisów ust. 1 pkt 8 nie stosuje się do odpłatnego zbycia składników majątku, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1, z zastrzeżeniem ust. 3, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z działalności gospodarczej, a między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia, nie upłynęło 6 lat.

Jeżeli rzecz ruchoma stanowi składnik majątku wymieniony w art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to przychód ze sprzedaży tej rzeczy będzie zaliczony do źródła przychodów, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 tej ustawy, czyli do przychodów z działalności gospodarczej. Zgodnie bowiem z art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodem z działalności gospodarczej są również przychody z odpłatnego zbycia składników majątku będących:

1. środkami trwałymi albo wartościami niematerialnymi i prawnymi, podlegającymi ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
2. składnikami majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa ustalona zgodnie z art. 22g nie przekracza 1 500 zł,
3. składnikami majątku, które ze względu na przewidywany okres używania równy lub krótszy niż rok nie zostały zaliczone do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych,
4. składnikami majątku stanowiącymi spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego lub udział w takim prawie, które zgodnie z art. 22n ust. 3 nie podlegają ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych

- wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą lub przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej, z zastrzeżeniem ust. 2c; przy określaniu wysokości przychodów przepisy ust. 1 i art. 19 stosuje się odpowiednio.

Zatem, przychody z odpłatnego zbycia składników majątku, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (z zastrzeżeniem ust. 3), podlegają opodatkowaniu, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z działalności gospodarczej, a między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia, nie upłynęło 6 lat.

Biorąc pod uwagę powyższe stwierdzić należy, że jeżeli w istocie wykupiony po zakończeniu umowy leasingu operacyjnego samochód, o którym mowa we wniosku nie będzie stanowił składnika majątku firmy, wymienionego w art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to przychód uzyskany ze sprzedaży tego samochodu nie będzie stanowił przychodu z działalności gospodarczej.

Przychód ze sprzedaży tego samochodu należy zakwalifikować do źródła przychodów, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli do odpłatnego zbycia rzeczy. W takiej sytuacji obowiązek podatkowy nie powstanie, jeżeli zbycie rzeczy będzie miało miejsce po upływie pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło jej nabycie (wykup z leasingu). Natomiast w przypadku sprzedaży przedmiotowego samochodu przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło jego nabycie (wykup z leasingu) powstanie obowiązek podatkowy na podstawie ww. przepisu.

Ponadto wskazać należy, że darowizna samochodu wykupionego z leasingu nie spowoduje powstania przychodu opodatkowanego podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia „darowizna”, dlatego należy w tym zakresie odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Celem darowizny jest dokonanie nieodpłatnego przysporzenia na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. Może ona polegać zarówno na przesunięciu do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych formach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego - do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów.

W przypadku darowizny mamy do czynienia z nieodpłatnym, jednostronnym świadczeniem. W związku z aktem darowizny darczyńca nie otrzymuje żadnych wartości pieniężnych, ani innego przysporzenia majątkowego. Tym samym przekazanie samochodu w drodze darowizny nie będzie wywoływało skutków podatkowych u darczyńcy. Zatem opisana powyżej czynność prawna będzie dla przedsiębiorcy obojętna podatkowo, co oznacza, że nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

(Interpretacja indywidualna z 22 października 2018 r., sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.543.2018.1.RR - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej)

Red.