PCC od umowy zniesienia współwłasności

Z uzasadnienia: Celem zawartego w przepisie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych określenia "w części dotyczącej spłat lub dopłat" było objęcie opodatkowaniem wyłącznie umów (orzeczeń) o zniesieniu współwłasności, które skutkują odpłatnymi przysporzeniami majątkowymi dla przynajmniej jednej ze stron. "A contrario", zapis ten skutkuje tym, że poza zakresem ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych znajdują się te umowy (orzeczenia) o zniesieniu współwłasności, w ramach których takich spłat lub dopłat nie przewidziano. Czynność nieprzewidująca zatem dopłat ani spłat nie podlega opodatkowaniu powyższym podatkiem.

SENTENCJA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący: sędzia WSA Tomasz Wójcik Sędziowie: sędzia WSA Leszek Kleczkowski (spr.) sędzia WSA Mirella Łent Protokolant: starszy sekretarz sądowy Marcin Frydrych po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 grudnia 2019 r. sprawy ze skargi J.K. na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w B. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nadpłaty w podatku od czynności cywilnoprawnych 1. uchyla zaskarżoną decyzję, 2. zasądza od Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w B. na rzecz J.K. kwotę 100 zł (sto złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

UZASADNIENIE

W dniu [...] r. do Urzędu Skarbowego we [...] wpłynęło pismo J. K. zawierające wniosek o zwrot nienależnie pobranego podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu sądowego zniesienia współwłasności wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia zapłaty do dnia zwrotu.

Decyzją z dnia [...]. Naczelnik Urzędu Skarbowego we [...] odmówił skarżącemu - spadkobiercy po zmarłej J. K. - stwierdzenia nadpłaty w podatku od czynności cywilnoprawnych w kwocie [...]zł. Organ stwierdził, że w wyniku zniesienia współwłasności J. K. nabyła rzeczy o wartości rynkowej ponad wartość udziału we współwłasności na kwotę [...]zł, co stanowiło podstawę do opodatkowania, a podatek należny wraz z odsetkami wynosi [...] zł i dlatego należało odmówić stwierdzenia nadpłaty w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Po rozpatrzeniu wniesionego odwołania, decyzją z dnia [...]. Dyrektor Izby Skarbowej utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.

W uzasadnieniu organ podał, że postanowieniem Sądu Rejonowego we [...] z dnia [...]., sygn. akt I Ns 1287/12 zmienionym postanowieniem Sądu Okręgowego we [...] z dnia [...]., sygn. akt I Ca 90/16 Sąd ustalił skład majątku wspólnego D. J. i zmarłego R. J., jak również zakres współwłasności jaki skutkiem ustania małżeństwa (przez śmierć R. J.) powstał między D. J. a J. K.. Sąd ustalił składniki majątku stanowiące współwłasność D. J. i J. K.. W punkcie III wymienionego postanowienia Sąd dokonał podziału majątku wspólnego R. J. i D. J. oraz zniesienia współwłasności pomiędzy D. J. i J. K.. Łączna wartość majątku, który był objęty współwłasnością J. K. i D. J., wynosiła [...] zł, w tym: do J. K. należy majątek o wartości [...] zł, do D. J. należy majątek o wartości [...] zł. W ocenie organu w wyniku zniesienia współwłasności Sąd przyznał J. K. majątek o łącznej wartości [...] zł, a [...] majątek o łącznej wartości [...] zł. Zatem wartość rynkowa rzeczy nabytych przez J. K. ponad wartość udziału we współwłasności wyniosła [...] zł ([...] zł), która stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 9 września 2000r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej: "u.p.c.c.") stanowi podstawę opodatkowania tym podatkiem. J. K. złożyła w dniu [...]. deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych PCC-3 skorygowaną i uzupełnioną w dniu [...]., gdzie wskazała, że przedmiot opodatkowania stanowi orzeczenie sądu. Podstawę opodatkowania wskazano w kwocie [...]zł, a obliczony należny podatek od czynności cywilnoprawnej wyniósł [...] zł, przy zastosowaniu 2% stawki podatku. Należny podatek wraz z odsetkami zapłacony został w dniu [...]. Wraz z deklaracją PCC-3 w dniu [...]. J. K. złożyła pismo, w którym podniosła, że w rezultacie zniesienia współwłasności na podstawie wyroków sądowych nie nabyła rzeczy ani praw majątkowych ponad orzeczony tymi wyrokami udział w spadku lub we współwłasności i dlatego stosownie do art. 4 pkt 5 u.p.c.c. nie ciąży na niej obowiązek podatkowy.

Dyrektor Izby Skarbowej stwierdził, że Naczelnik Urzędu Skarbowego we [...] prawidłowo przyjął, iż J. K. nabyła rzeczy ponad udział przysługujący przed zniesieniem współwłasności o wartości [...] zł. Organ wskazał, że podstawą opodatkowania nie jest wysokość spłaty lub dopłaty, lecz wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego nabytego ponad wartość udziału we współwłasności. W ocenie Dyrektora Izby Administracji Skarbowej kwota [...]zł wynika z faktu nabycia w wyniku zniesienia współwłasności ponad wartość udziału w składnikach majątku, w tym nieruchomości i wyposażenia domu we [...] przy ulicy [...] o łącznej wartości wyższej (2.014.873 zł) niż łączna wartość udziału we własności składników posiadanych przed zniesieniem współwłasności.(1.917.555,53 zł).

Organ ponadto zauważył, że Sąd zasądził od J. K. na rzecz D. J. tytułem spłaty kwotę [...]zł. Opierając się na uzasadnieniu wyroku Sądu i dokonując jego szczegółowej analizy organ podatkowy pierwszej instancji stwierdził, że Sąd orzekając o spłacie w wysokości [...] zł nie wyszczególnił w jej wartości wysokości spłaty przypadającej na wyrównanie wartości udziału nabytego ponad wartość udziału we współwłasności. Prawidłowo organ przyjął, że spłata ta jedynie w części dotyczyła spłaty tytułem nabycia przez J. K. ponad wartość udziału przed zniesieniem współwłasności i wyniosła ona [...] zł. Po wnikliwej analizie uzasadnienia Sądu, organ podatkowy przyjął, że pozostała kwota [...]zł dotyczy potrącenia z zachowku należnego córce zmarłego E. K., a reszta dotyczy wzajemnych rozliczeń pieniędzy, którymi dysponowały wcześniej J. K., D. J. i E. K.. Zatem, zdaniem organu, należało rozliczyć wartość rynkową udziału nabytego ponad posiadany udział we współwłasności w kwocie [...]zł i wyodrębnić ją w wartości orzeczonej postanowieniem Sądu z całkowitej łącznej spłaty, która zawierała również wzajemne rozliczenia stron, a dokładnie zachowku i środków pieniężnych, którymi dysponowały strony.

Odnosząc się do załączonej do wniosku interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia [...]. wydanej wobec J. K., Dyrektor Izby Administracji Skarbowej stwierdził, że prawidłowo organ pierwszej instancji uznał, iż dotyczy ona odmiennego stanu faktycznego niż objęty przedmiotowym postępowaniem.

Reasumując powyższe rozważania organ stwierdził, że w przedmiotowej sprawie brak jest podstaw do stwierdzenia nadpłaty w podatku od czynności cywilnoprawnych w rozumieniu art. 72 Ordynacji podatkowej (dalej: "O.p.") w żądanej kwocie [...]zł.

W skardze strona wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji, zarzucając: zignorowanie treści art. 4 § 5 u.p.c.c.; nierzetelną i wadliwą analizę postanowień Sądów Rejonowego i Okręgowego we [...] o sygn. akt I NS 1287/12 oraz I CA 90/16; zaniechanie uzyskania od ww. Sądów wykładni wydanych postanowień, jako jedynych organów orzekających, zdolnych obiektywnie określić, czy J. K....