Orzecznictwo: Odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe byłego wspólnika spółki jawnej

Tezy: Odpowiedzialność osób trzecich powstaje po doręczeniu konstytutywnej decyzji orzekającej o ich odpowiedzialności. Tym samym, obowiązkiem organu II instancji jest ustalenie stanu faktycznego jak i prawnego obowiązującego na dzień wydania zaskarżonej decyzji a nie decyzji organu I instancji. Zmiana okoliczności faktycznych w trakcie postępowania odwoławczego, zgłaszana przez osobę trzecią organowi, powinna zostać zweryfikowana przez organ II instancji w ramach dodatkowego postępowania dowodowego i uwzględniona przez organ odwoławczy w treści wydanej decyzji.

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Urszula Barbara Rymarska, Sędziowie sędzia WSA Piotr Pietrasz, sędzia WSA Sławomir Presnarowicz (spr.), Protokolant Beata Rusiecka, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 11 sierpnia 2010 r. sprawy ze skargi N. E. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w B. z dnia [...] lutego 2010 r., nr [...] w przedmiocie orzeczenia o odpowiedzialności podatkowej jako wspólnika spółki jawnej za zaległości tej spółki z tytułu podatku od towarów i usług za październik 2004 r., miesiące styczeń - listopad 2005 r. oraz listopad 2008 r. i za odsetki za zwłokę od tych zaległości 1. uchyla zaskarżoną decyzję, 2. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana w całości do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku, 3. zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w B. na rzecz skarżącego N. E. kwotę 757 zł (słownie: siedemset pięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] listopada 2009 r. Nr [...] Naczelnik Urzędu Skarbowego w S. orzekł o odpowiedzialności N. E. (dalej powoływany również jako Skarżący) jako osoby trzeciej - wspólnika Spółki jawnej "M." [...] z siedzibą w S. za zaległości podatkowe Spółki z tytułu podatku od towarów i usług za okresy rozliczeniowe: październik 2004 r., miesiące od stycznia do listopada 2005 r. oraz za listopad 2008 r. w łącznej kwocie 216 696,10 zł. a także za odsetki za zwłokę od tych zaległości w łącznej kwocie 119 693 zł. W uzasadnieniu decyzji organ stwierdził, iż Skarżący jako wspólnik Spółki jawnej odpowiada jako osoba trzecia za zaległości ciążące na spółce, powstałe w okresie prowadzenia przez nią działalności a istniejące w okresie, gdy był wspólnikiem. Z uwagi, iż Spółka nie uregulowała ciążących na niej zaległości z tytułu podatku VAT a przeprowadzone czynności egzekucyjne nie doprowadziły do zaspokojenia wierzyciela, zasadnym było pociągnięcie Skarżącego do odpowiedzialności jako osoby trzeciej za zaległości ciążące na Spółce.

Z powyższą decyzją nie zgodził się Skarżący i w złożonym odwołaniu wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i umorzenie postępowania ewentualnie o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i przekazanie sprawy organowi I instancji do ponownego rozpatrzenia. W ocenie Skarżącego brak jest przesłanek do przyjęcia, że zachodzą podstawy do orzekania o jego odpowiedzialności jako osoby trzeciej, nie ustalono kwoty zaległości Spółki i nie ustalono w decyzji wysokości kwoty, za jaką ma odpowiadać osoba trzecia. Zdaniem Skarżącego organ nie wyjaśnił w sposób kompleksowy jego sytuacji majątkowej, w tym zdolności płatniczych oraz nie przesłuchał jego osoby w charakterze strony.

Po rozpatrzeniu odwołania, Dyrektor Izby Skarbowej w B. decyzją z dnia [...] lutego 2010 r. Nr [...], utrzymał zaskarżoną decyzję w mocy.

W uzasadnieniu decyzji wskazał, iż podstawową przesłanką wydania decyzji orzekającej o odpowiedzialności osoby trzeciej jest istnienie zaległości podatkowych podatnika. Bezskuteczność egzekucji z majątku podatnika nie jest warunkiem wszczęcia i prowadzenia postępowania w sprawie odpowiedzialności wspólnika spółki jawnej, a zatem w tym zakresie zarzuty odwołania są bezpodstawne. Organ jednocześnie zaznaczył, iż w sprawie na podstawie deklaracji VAT -7 składanych przez Spółkę jawną "M." organ podatkowy I instancji wystawił tytuły wykonawcze i prowadził postępowanie egzekucyjne, wobec czego brak było podstaw do wydania decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego. Tym samym w sprawie art. 115 § 4 o.p. nie miał zastosowania.

Końcowo organ zaznaczył, że twierdzenia o zmianie nazwy Spółki i składu osobowego wspólników Skarżący nie poparł żadnymi dowodami. Z ustaleń organu podatkowego I instancji wynika, że do 21 grudnia 2009 r. nie wpłynęło zgłoszenie aktualizacyjne o zmianach dotyczących spółki jawnej "M.". Stosownie zaś do art. 9 ust. 1c. ustawy z 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (tj. Dz.U. z 2004 r., Nr 269, poz. 2681 ze zm.), przedsiębiorcy mają obowiązek aktualizowania danych objętych zgłoszeniem identyfikacyjnym przez dokonanie zgłoszenia aktualizacyjnego do właściwego naczelnika urzędu skarbowego nie później niż w terminie 7 dni od dnia, w którym nastąpiła zmiana danych.

Na powyższą decyzję Skarżący wywiódł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, w której wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji i zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania. Zaskarżonej decyzji zarzucił naruszenie:

1) art. 107, 108 § 3 i art. 115 § 1, 3 i 4 o.p. poprzez przyjęcie, że zachodzą przesłanki do orzekania o odpowiedzialności osoby trzeciej w sytuacji, gdy adresat decyzji jest wspólnikiem spółki, a nie byłym wspólnikiem, brak ustalenia wysokości kwoty zaległości podatnika i brak ustalenia w odniesieniu do wskazanej w treści decyzji kwoty do ewentualnej wysokości kwoty odpowiedzialności jej adresata;

2) przepisów postępowania podatkowego zawartych w art. 123, 187 § 3, art. 191 o.p. w zakresie niewyjaśnienia w kompleksowy sposób sytuacji podatnika zobowiązanego do zapłaty zaległości podatkowej, jego zdolności płatniczych, nieprzeprowadzenie dowodu z wysłuchania strony i nieustalenie statusu obowiązującego wewnątrz spółki na dzień wydawania zaskarżonej decyzji.

W uzasadnieniu skargi powołując się na art. 19b ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym Skarżący zarzucił, iż nie zasięgnięto informacji z Krajowego Rejestru Sądowego o składzie osobowym spółki. Polemizując ze stwierdzeniem zaskarżonej decyzji, że podatnik nie poparł żadnymi dowodami ponoszonych zmian w spółce, przy odmowie dopuszczenia przesłuchania strony na okoliczność zmian osobowych, zarzucił naruszenie art. 122 i 123 o.p. Podniósł, że w tym stanie faktycznym powinien być adresatem decyzji jako były wspólnik spółki, a nie wspólnik spółki, a tym samym w sprawie mają zastosowanie przepisy art. 115 § 1 i 4 o.p. Dodatkowo Skarżący wskazał, że możliwość orzeczenia o odpowiedzialności osoby trzeciej warunkowana jest uprzednim wskazaniem, że egzekucja prowadzona przez wierzyciela stała się nieskuteczna w całości lub w części, czego w niniejszej sprawie organy nie wykazały w dostateczny sposób. Zaznaczył przy tym, powołując się na posiłkowy charakter odpowiedzialności osoby trzeciej, że w pierwszej kolejności powinna zmierzać ona do realizacji zobowiązań podatkowych przez samego podatnika. Skarżący zarzucił również, że na etapie postępowania odwoławczego nie dokonano wszechstronnego zebrania materiału dowodowego, gdyż nie wysłuchano strony postępowania, która posiada bieżące informacje o wierzytelnościach należnych Spółce od jej kontrahenta zagranicznego.

W odpowiedzi na skargę, Dyrektor Izby Skarbowej w B., podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie, wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku zważył, co następuje.

Skarga zasługuje na uwzględnienie, chociaż nie wszystkie zarzuty skargi okazały się zasadne.

Istotą sporu, jaki w rozpatrywanej sprawie zarysował się między stronami, jest odpowiedź na pytanie, czy istniały dostateczne podstawy prawne do przeniesienia na Skarżącego, jako wspólnika Spółki, odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki jawnej "M." [...] w S. w podatku od towarów i usług za październik 2004 r., miesiące od stycznia do listopada 2005 r. oraz za listopad 2008 r. i w konsekwencji, czy decyzja ...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »