Optymalizacja podatkowa podatków osobistych (1)

Różnorodność podatków płaconych przez osoby fizyczne jest wPolsce bardzo duża. Kiedy jednak rozmawiamy opodatkach osobistych, najczęściej koncentrujemy się napodatku dochodowym odosób fizycznych. Zistnienia innych rodzajów podatków zdajemy sobie sprawę zwykle wprzypadku wystąpienia jakiejś konkretnej sytuacji życiowej – przy otrzymaniu spadku czy kupnie nieruchomości. Rozmawiając z wieloma osobami, odnoszę wrażenie, że większość podatników podchodzi dopodatków wsposób dość fatalistyczny – wiadomo, że są, iwiadomo, że nie można uniknąć ich płacenia. Tymczasem to tylko część prawdy opodatkach.

Współczesne systemy podatkowe konstruowane są w sposób, który w założeniu ma uniemożliwić uchylanie się od opodatkowania. Są jednak co najmniej trzy przyczyny, dla których zawsze będzie możliwe legalne działanie zmierzające do zmniejszania obciążeń podatkowych.

Przyczyna I – Różnice w systemach podatkowych

Pierwsza z nich to różnice w systemach podatkowych różnych państw i różne stawki obowiązujących w nich podatków. Istnienie tzw. rajów podatkowych pozwala na takie prowadzenie swoich spraw, aby w efekcie płacone podatki były mniejsze – mimo że dochód (czy inna podstawa opodatkowania) pozostaje bez zmian.

Takie działania nazywamy najczęściej działaniami optymalizacyjnymi – zmierzają one do uniknięcia nadmiernego opodatkowania. Są to działania całkowicie legalne, choć spotykają się czasami ze sporą krytyką. Nie są to jednak rozwiązania tanie i wymagają zaangażowania sporego kapitału.

Przyczyna II – Błędy konstrukcyjne w systemie podatkowym

Jeżeli ustawodawca niezgodnie ze swoimi intencjami uchwali przepis umożliwiający podatnikom zmniejszenie zobowiązań podatkowych, podatnicy mają prawo z tego przepisu skorzystać. Swego czasu słynną (i gigantyczną) lukę podatkową stworzył przepis o darowiznach na rzecz osób fizycznych. System podatkowy jest na tyle skomplikowany, że trudno uniknąć takich błędów w legislacji. Jednak fakt, że przepis został (jak się po fakcie okazało) uchwalony w sposób umożliwiający zmniejszenie obciążeń podatkowych lub ich znaczne rozłożenie w czasie, nie stanowi przeszkody, aby z niego skorzystać w okresie, w którym obowiązuje.

Obecnie istnieje sporo rozwiązań, które umożliwiają w sposób legalny i w zgodzie z literą prawa minimalizować bieżące rozwiązania podatkowe. Rozwiązania te mają nierzadko charakter krótkotrwały – ustawodawca usuwa bowiem systematycznie pojawiające się luki prawne.

Przyczyna III – Intencje ustawodawcy

Ponieważ podatki pełnią nie tylko funkcję fiskalną, lecz także rolę swoistego regulatora i stymulatora procesów społecznych i gospodarczych ważnych dla ustawodawcy (czyli państwa), pojawiają się w przepisach rozwiązania podatkowe, których stosowanie pozwala wszystkim podatnikom podatku dochodowego od osób fizycznych, od spadków i darowizn czy ...