Optymalizacja podatkowa. Fiskus zastawia pułapkę

Wszystko wskazuje nato, że nie będzie można zawierać korzystnych podatkowo transakcji. Tak zwana klauzula obejścia prawa najprawdopodobniej wejdzie wżycie już w2016 roku. Szkoda. Okazuje się bowiem, że trzeba płacić jak najwyższe podatki. Zlikwidujmy może zatem wszystkie ulgi, odliczenia izwolnienia?

Klauzula obejścia prawa lub klauzula unikania podatkowego jest zapisana w projekcie Ordynacji podatkowej. To nowe narzędzie ma pozwolić organom podatkowym i organom kontroli skarbowej na pominięcie skutków podatkowych czynności prawnych, gdy udowodnią, że z dokonania tych czynności nie można było oczekiwać innych istotnych korzyści niż te wynikające z obniżenia wysokości podatkowego zobowiązania, zwiększenia strat czy zwrotu podatku. Tak wynika z projektu nowelizacji. Pisaliśmy o nim w zeszłym tygodniu.

Nie wiadomo jeszcze, jaki kształt ostatecznie przybiorą zmiany w przepisach Ordynacji podatkowej. Planowane regulacje być może wpłyną – choć w tym momencie trudno przewidzieć na jaką skalę – na rozliczenia podatkowe i możliwości korzystania z optymalizacji podatkowej. W skrajnych przypadkach urzędnicy będą mogli podważyć właściwie każdą umowę. O każdej bowiem transakcji będą przecież mogli powiedzieć, że została zawarta jedynie w celach optymalizacyjnych i że podatnikowi chodziło tylko i wyłącznie o to, by zapłacić niższy podatek. Aż strach pomyśleć, co będzie w sytuacji, gdy komuś przyjdzie do głowy unieważnić transakcje zakupu spinaczy czy papieru, stwierdziwszy, że podatnik papieru i spinaczy nie potrzebuje, a kupił je tylko po to, by podwyższając koszty uzyskania przychodu, mieć niższy dochód i w rezultacie zapłacić niższy podatek dochodowy.

Organy podatkowe będą oceniać racjonalność transakcji zawieranych przez podatników. Niestety, pole do popisu będą miały dość szerokie. Działalność gospodarczą prowadzi się jednak we własnym imieniu, na własny rachunek i na własne ryzyko. Urząd – wydaje się – nie jest zatem właściwym organem, by oceniać racjonalność czy stwierdzać, czy nasze decyzje są ekonomicznie uzasadnione.

Pomyśleć można, że do takich absurdów (jak z tymi kosztami podatkowymi) raczej dochodzić nie będzie, a armaty organów podatkowych wycelowane zostaną w większych podatników, którzy zawierając różnego rodzaju transakcje, faktycznie mogą oszczędzić znaczące kwoty. Jak będzie naprawdę, zobaczymy.

Wejście w życie tych – delikatnie mówiąc – dziwnych i kontrowersyjnych regulacji jest już raczej przesądzone.

Warto zwrócić uwagę – pisałem o tym jakiś czas temu – że optymalizowanie zobowiązań podatkowych, czyli próba płacenia ich w jak najmniejszej możliwej kwocie, nie jest niczym złym i nie może z założenia być traktowane jako przestępstwo.

Zgodnie z definicją zawartą w Słowniku języka polskiego PWN optymalizacja to organizowanie jakichś działań, procesów itp. w taki sposób, aby dały jak największe efekty przy jak najmniejszych nakładach, lub poszukiwanie (…) najlepszego, ze względu na wybrane kryterium, rozwiązania danego zagadnienia gospodarczego, przy uwzględnieniu określonych ograniczeń. Podatnik, który próbuje zorganizować się w taki sposób, aby płacić jak najmniejsze podatki, nie jest przestępcą i nie może być jak przestępca traktowany.

Odróżnić jednak trzeba optymalizację, która z założenia musi ...